Η ισπανική γαλέρα Σαν Χοσέ βυθίστηκε από τους Βρετανούς στις αρχές του 18ου αιώνα στα ανοιχτά της Κολομβίας. Τα αμπάρια του πλοίου ήταν γεμάτα από χρυσό, ασήμι και διαμάντια η σημερινή αξία των οποίων εκτιμάται στα 20 δισ. δολάρια. Το ναυάγιο εντοπίστηκε και η Κολομβία αποφάσισε να ξεκινήσει τη διαδικασία εξερεύνησης του και ανάδυσης του φορτίου ερχόμενη σε αντιπαράθεση με άλλες χώρες αλλά και εταιρείες που διεκδικούν την ιδιοκτησία του ναυαγίου.
Από τον 16ο αιώνα Ισπανία και Βρετανία μάχονταν για την στρατιωτική, πολιτική, οικονομική κυριαρχία στην Ευρώπη και όλο τον κόσμο σε μια αναμέτρηση με έντονο επίσης τη θρησκευτική αντιπαράθεση ανάμεσα στη φανατικά προσηλωμένη στον καθολικισμό Ισπανία και τον Αγγλικανισμό της Βρετανίας που αποτελεί ένα παρακλάδι του προτεσταντισμού.
Ως οι ναυτικές υπερδυνάμεις εκείνης της εποχής οι δύο χώρες είχαν μεταφέρει τη διαμάχη τους και στις θάλασσες. Είναι γνωστό ότι η Βρετανία χρησιμοποίησε και αντισυμβατικές μεθόδους στηρίζοντας τις πειρατικές επιθέσεις εναντίον των κρατικών ή εμπορικών πλοίων της Ισπανίας που πραγματοποιούσαν δρομολόγια από και προς τον Νέο Κόσμο.
Στις 8 Ιουνίου του 1708 πραγματοποιήθηκε μια ναυμαχία στα ανοιχτά του λιμανιού της Καρταχένα στη Κολομβία. Στη ναυμαχία αυτή το βρετανικό πολεμικό ναυτικό κατάφερε να καταστρέψει την ισπανική γαλέρα Σαν Χοσέ η οποία μετέφερε ένα αμύθητο θησαυρό στα αμπάρια της ο οποίος θα κατάληγε στο ισπανικό βασιλικό παλάτι και όπως είναι ευνόητο αυτή η εξέλιξη μπορεί να άλλαζε σημαντικά τις ισορροπίες που είχαν διαμορφωθεί στο γεωπολιτικό σκηνικό εκείνης της εποχής.
Τα 62 κανόνια και πυροβόλα όπλα της γαλέρας δεν κατόρθωσαν να την προστατεύσουν και τελικά βυθίστηκε αύτανδρη μαζί με τα 600 μέλη του πληρώματος αλλά και το φορτίο της που πιστεύεται ότι διέθετε περίπου 200 τόνους χρυσών και ασημένιων νομισμάτων και πολύτιμοι λίθοι. Εκτιμάται ότι η αξία του φορτίου σε σημερινές τιμές είναι της τάξης των 20 δισ. δολαρίων καθιστώντας έτσι το Σαν Χοσέ ως το ιερό δισκοπότηρο των ναυαγίων όσον αφορά τουλάχιστον τα ναυάγια που αφορούν κυνήγι θησαυρών.
Η ανακάλυψη
Tο 2015 το αμερικανικό ωκεανογραφικό ινστιτούτο Woods Hole ανακοίνωσε ότι εντόπισε τη γαλέρα προκαλώντας την εκκίνηση ενός αγώνα διεκδίκησης της ιδιοκτησίας του ναυαγίου.
Η Ισπανία όπως αναμενόταν διεκδίκησε την ιδιοκτησία του ναυαγίου αλλά στο παιχνίδι μπήκε και η Βολιβία αφού οι κονκισταδόρες είχαν εξαναγκάσει τα μέλη της φυλής Qhara Qhara της Βολιβίας να κάνουν τις εργασίες εξόρυξης του χρυσού και των άλλων πολύτιμων λίθων του φορτίου του πλοίου και η κυβέρνηση της Βολιβίας θεωρεί ότι ο θησαυρός ανήκει στη χώρα. Μήνυση στη κυβέρνηση της Κολομβίας έχει κάνει και η αμερικανική εταιρεία Sea Search Armada η οποία ισχυρίζεται ότι εκείνη εντόπισε το ναυάγιο το 1982 όταν η εταιρεία ονομαζόταν τότε Glocca Morra.
Η εταιρεία αξιώνει αποζημίωση δέκα δισ. δολαρίων με την κυβέρνηση της Κολομβίας να υποστηρίζει ότι το Σαν Χοσέ εντοπίστηκε σε άλλη θαλάσσια περιοχή από αυτή που είχε υποδείξει η Glocca Mora. Η Κολομβία από την πλευρά της υποστηρίζει ότι δική της ερευνητική αποστολή είχε εντοπίσει το ναυάγιο πριν από το Woods Hole και όπως αναφέρει σε δημοσίευμα του ο βρετανικός Independent η κυβέρνησης της Κολομβίας αποφάσισε να διαθέσει ένα ποσό της τάξης των 4,5 εκατ. δολαρίων για να πραγματοποιηθεί άμεσα μια πρώτη προσπάθεια προσέγγισης και αξιολόγησης του ναυαγίου και θα ακολουθήσουν στη συνέχεια οι προσπάθειες ανάδυσης όσων πολύτιμων ή άλλων αντικειμένων εντοπιστούν.
Επιτελείς του Πολεμικού Ναυτικού της Κολομβίας έκαναν γνωστό ότι η αποστολή περιλαμβάνει βύθιση ρομποτικού εξοπλισμού από πλοίο του Πολεμικού Ναυτικού που θα αποτελεί το κέντρο ελέγχου της αποστολής. Από εκεί, χρησιμοποιώντας κάμερες και κρατώντας λεπτομερή καταγραφή των κινήσεών του, είπε, το ρομπότ θα τοποθετηθεί σε σύνδεση με έναν δορυφόρο που βρίσκεται σε γεωστατική τροχιά. Το ρομποτικό σύστημα αποκτήθηκε από την Κολομβία το 2021 και έχει την ικανότητα να κατεβαίνει σε βάθος έως και 1.500 μέτρα.
Η κυβέρνηση της Κολομβίας υποστηρίζει ότι πρόκειται για αρχαιολογικού χαρακτήρα αποστολή όπου δεν είναι αποκλειστικός στόχος η απόκτηση του θησαυρού αλλά ο εντοπισμός ευρημάτων που θα αποκαλύπτουν το πώς γινόταν η μεταφορά των φορτίων από την αμερικανική ήπειρο στην Ευρώπη, την καθημερινότητα των πληρωμάτων των πλοίων που πραγματοποιούσαν τα υπερατλαντικά ταξίδια, τον εξοπλισμό των πλοίων αυτών και άλλα παρόμοια στοιχεία.
«Η αξία του ναυαγίου είναι πατρογονική και όχι χρηματική. Η ιστορία είναι ο θησαυρός» δήλωσε ο Χουάν Ντέιβιντ Κορέα, υπουργός Πολιτισμού της Κολομβίας. Η κυβέρνηση της Κολομβίας ανακοίνωσε παράλληλα ότι ξεκίνησε τη νομική διαδικασία διευθέτησης του ζητήματος με τη Sea Search Armada που διεκδικεί την ιδιοκτησία του ναυαγίου.