Στα χιονοδρομικά κέντρα Μορζίν και Λε Γκετς στις γαλλικές Αλπεις, επισκέπτες και υπεύθυνοι κοιτούσαν λίγες μέρες πριν τα Χριστούγεννα τον ουρανό με προσμονή, αλλά και απελπισία. Οι έντονες βροχοπτώσεις καθυστέρησαν σημαντικά το άνοιγμα των κέντρων, τα οποία κατάφεραν τελικά να λειτουργήσουν μόλις δύο ημέρες πριν τα Χριστούγεννα. Αμέτρητοι άνθρωποι που ήθελαν να συνδυάσουν τις διακοπές των γιορτών με σκι, δεν ήξεραν τι να κάνουν ως την τελευταία στιγμή. Τα χιονοδρομικά κέντρα στις Αλπεις, μια βιομηχανία αξίας 30 δισ. δολαρίων, αντιμετωπίζουν πλέον υπαρξιακή απειλή.
Τα επιστημονικά δεδομένα είναι ξεκάθαρα: Τα πιο πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι όταν η παγκόσμια θερμοκρασία ανέβει κατά 2 βαθμούς πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα, το 53% από τα 28 ευρωπαϊκά θέρετρα που εξετάστηκαν θα διατρέξουν πολύ υψηλό κίνδυνο από τις μικρές ποσότητες χιονιού. Εάν η άνοδος φτάσει τους 4 βαθμούς, το 98% των θέρετρων θα διέτρεχαν πολύ υψηλό κίνδυνο χαμηλής χιονοκάλυψης, σύμφωνα με τον Guardian.
Μια άλλη μελέτη αποκάλυψε τον τρόπο με τον οποίο η χιονοκάλυψη στις Αλπεις παρουσίασε μια «άνευ προηγουμένου» μείωση τα τελευταία 600 χρόνια, με τη διάρκεια της κάλυψης να είναι πλέον μικρότερη κατά 36 ημέρες. Κάποιοι απαντούν ότι το σκι μπορεί να επιβιώσει εάν οι παγκόσμιες θερμοκρασίες διατηρηθούν στα όρια που θέτει η συμφωνία του Παρισιού και εάν η βιομηχανία προσαρμοστεί.
Η έλλειψη δράσης για τη διασφάλιση της επιβίωσης του αθλήματος έκανε φέτος τη Διεθνή Ομοσπονδία Σκι (FIS) να παρέμβει για πρώτη φορά. Η FIS βρέθηκε στο επίκεντρο μιας διαμάχης για το κλίμα το 2019, όταν ο Τζιαν Φράνκο Κάσπερ, ο τότε πρόεδρός της, αποκαλύφθηκε ως αρνητής της κλιματικής αλλαγής σε μια συνέντευξη, υποστηρίζοντας ότι προτιμά να συναναστρέφεται με δικτάτορες παρά να έχει να κάνει με περιβαλλοντολόγους. Στη συνέχεια αποχώρησε και αντικαταστάθηκε από τον Τζόνα Ελίας.
Φέτος, 500 επαγγελματίες αθλητές χειμερινών σπορ δημοσίευσαν μια επιστολή με την ζητούσαν μεγαλύτερη δράση για το κλίμα από την FIS. Εξήγησαν ότι πλέον το πρόγραμμα αγώνων αναγκάζει τους σκιέρ να κάνουν αεροπορικές πτήσεις πάνω από τον Ατλαντικό από εβδομάδα σε εβδομάδα, δημιουργώντας άσκοπα μεγάλο αποτύπωμα άνθρακα, και κάλεσαν την ομοσπονδία να ανοίξει τη σεζόν αργότερα και να την τελειώσει νωρίτερα για να σεβαστεί το μεταβαλλόμενο κλίμα.
Τον Οκτώβριο ακολούθησε μια αναφορά που καλούσε την ομοσπονδία να κάνει περισσότερα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Η αναφορά έχει συγκεντρώσει περισσότερες από 35.000 υπογραφές και απαιτεί από τη FIS να δημοσιεύει τις δικές της περιβαλλοντικές επιπτώσεις με πλήρη διαφάνεια, να μετακινεί το ημερολόγιο των αγώνων κατά τουλάχιστον ένα μήνα για να σεβαστεί το μεταβαλλόμενο κλίμα, να μειώσει την απαίτηση για αεροπορικά ταξίδια και να χρησιμοποιήσει την πολιτική επιρροή της για να υποστηρίξει τη δράση για το κλίμα σε κυβερνητικό επίπεδο.
Η FIS είπε ότι ως υπογράφουσα το Πλαίσιο Δράσης Αθλητισμού για το Κλίμα του ΟΗΕ (UNFCCC) δεσμεύτηκε να μειώσει τις εκπομπές άνθρακα κατά 50% έως το 2030: «Εργαζόμαστε σε ένα σχέδιο βιωσιμότητας που θα μας κάνει να συλλέγουμε αρκετά δεδομένα κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου ώστε να παρέχουμε την πιο ακριβή εκτίμηση του αποτυπώματος CO2. Καθυστερήσαμε την έναρξη της σεζόν για μία εβδομάδα και θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε στενά προκειμένου να διαπιστώσουμε εάν χρειάζεται να ξεκινήσουμε τη σεζόν ακόμα αργότερα».
Το Protect our Winters UK, οργάνωση για το κλίμα που βρίσκεται πίσω από την αναφορά, είπε ότι η επιστήμη δείχνει ότι ο θάνατος του σκι δεν είναι αναπόφευκτος εάν μειωθούν οι παγκόσμιες εκπομπές και αυτό πρέπει να είνβαι κίνητρο για δράση στην κοινότητα των χειμερινών σπορ: «Σίγουρα στην άνοδο κατά 2 βαθμούς τα θέρετρα που βρίσκονται σε χαμηλότερο υψόμετρο θα αντιμετωπίσουν μεγάλο πρόβλημα. Αλλά, θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν μέρη με φυσικό χιόνι στις Αλπεις, έτσι ώστε τα θέρετρα σε υψηλότερο υψόμετρο να μπορούν να επιβιώσουν. Η ανησυχία είναι πόσο ακριβά και ελιτίστικα μπορεί να γίνουν».
Τεχνητό χιόνι ή βιώσιμος τουρισμός;
Η δημιουργία μικρών ποσοτήτων χιονιού θα βοηθούσε στη διατήρηση ορισμένων θέρετρων, ιδιαίτερα εκείνων που βρίσκονται σε χαμηλότερο υψόμετρο. Αλλά, η παραγωγή χιονιού σε κλίμακα δεν θα μπορέσει ποτέ να αντικαταστήσει το πραγματικό χιόνι, καθώς είναι πολύ ακριβή και χρησιμοποιεί υπερβολική ενέργεια και νερό.
Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη μελέτη, η δημιουργία χιονιού για την επίτευξη κάλυψης 50% σε πίστες μειώνει τον αριθμό των ευρωπαϊκών θέρετρων με υψηλό κίνδυνο απώλειας χιονοκάλυψης σε 27% στους 2 βαθμούς Κελσίου και σε 71% στους 4 βαθμούς Κελσίου. Αν και η ίδια μελέτη δείχνει ότι οι εκπομπές από την παραγωγή χιονιού είναι μικρές, μόλις στο 2% των συνολικών εκπομπών του θερέτρου, η χρήση τεχνητού χιονιού σε κλίμακα δημιουργεί προβλήματα στη χρήση ενέργειας και νερού.
Μια μελέτη από το Πανεπιστήμιο της Βασιλείας εκτιμά ότι θέρετρα που βρίσκονται κάτω από 1.800 έως 2.000 μέτρα θα έπρεπε να εγκαταλείψουν τις χαμηλότερες πλαγιές τους και να βασίζονται όλο και περισσότερο στο τεχνητό χιόνι για να κρατήσουν ανοιχτές μόνο τις υψηλότερες πλαγιές τους. Ο αντίκτυπος της χρήσης τεχνητού χιονιού για έως και 100 συνεχόμενες ημέρες θα αύξανε την κατανάλωση νερού κατά περίπου 540 μέτρα λίτρα και τα θέρετρα θα ανταγωνίζονταν τις τοπικές κοινότητες για τη χρήση του νερού. Στις γαλλικές Αλπεις η κατανάλωση νερού θα μπορούσε να εννεπλασιαστεί έως το 2100 λόγω αυτής της εξάρτησης από το τεχνητό χιόνι, σύμφωνα με τη μελέτη.
Η ομοσπονδία είπε ότι μόνο με τη μείωση εκπομπών άνθρακα θα ήταν δυνατή η επίτευξη του στόχου 1,5 βαθμών Κελσίου της Συμφωνίας του Παρισιού. Ετσι, ενώ κάποιοι πιέζουν τη βιομηχανία να κάνει περισσότερα για να προσαρμοστεί για να διατηρήσει το άθλημα ζωντανό, άλλοι εργάζονται για να αγκαλιάσουν ένα νέο μέλλον. Στο Μορζίν, ο μη κερδοσκοπικός όμιλος βιωσιμότητας Montagne Verte (Πράσινο Βουνό) εργάζεται σε επίπεδο βάσης προς ένα μέλλον χαμηλών εκπομπών άνθρακα στην περιοχή. «Οι θερμοκρασίες στις Αλπεις αυξάνονται περισσότερο από το διπλάσιο του παγκόσμιου μέσου όρου και αυτό δεν είναι καλά νέα για μια βιομηχανία που εξαρτάται από το χιόνι. Η προσέγγισή μας είναι να επικεντρωθούμε στον τουρισμό τεσσάρων εποχών στην κοιλάδα. Υπάρχει ζωή μετά το σκι, αλλά πρέπει να προσαρμοστούμε και πρέπει να φανταστούμε πώς θα είναι το μέλλον μας. Αυτή είναι μια περιοχή όπου μπορείτε να αναρριχηθείτε, να κάνετε ποδήλατο βουνού, να περπατήσετε ή απλώς να βρίσκεστε στο περιβάλλον. Πρέπει να δώσουμε μεγαλύτερη αξία σε άλλες εποχές του χρόνου, όχι μόνο από περιβαλλοντική άποψη, αλλά και από ανθρώπινη προοπτική, γιατί για να μπορούν οι ανθρωποι να ζουν εδώ θα πρέπει να έχουν απασχόληση όλο το χρόνο», είπαν στον Guardian.
Οι περισσότερες εκπομπές άνθρακα από το σκι προέρχονται από τις τουριστικές πτήσεις προς τα θέρετρα, τα ταξίδια με αυτοκίνητο και την ενέργεια που χρησιμοποιείται στα καταλύματα. Ετσι, η Montagne Verte προσπαθεί να πείσει πολιτικούς και επιχειρήσεις να προωθήσουν τις μετακινήσεις χωρίς αυτοκίνητα. Ενθάρρυναν επίσης 100 επιχειρήσεις να γίνουν μέρος του Alpine Εxpress Ρass, το οποίο προσφέρει εκπτώσεις για κάρτες χιονιού, δασκάλους σκι, μασάζ spa και γιόγκα σε άτομα που ταξιδεύουν με τρένο.