Η κλιματική αλλαγή έχει επιφέρει τεράστιες ανατροπές στην ανθρώπινη ζωή και οι επιπτώσεις της είναι πλέον απτές. Μόνο η μέση άνοδος της παγκόσμιας θερμοκρασίας κατά έναν βαθμό Κελσίου τον τελευταίο αιώνα προκαλεί χειροπιαστές ανισορροπίες στην καθημερινότητά μας. Μια παράπλευρη συνέπεια αυτής της κατάστασης σύντομα θα επηρεάζει και τις πτήσεις μας.
Η κλιματική αλλαγή οδηγεί σε «μαζική αύξηση» των αναταράξεων στα αεροπλάνα, γεγονός που είναι πιθανό να κάνει τις πτήσεις πιο ανώμαλες, ανακάλυψαν οι επιστήμονες. Οι ερευνητές είχαν προβλέψει παλαιότερα ότι ένας κόσμος που θερμαίνεται, θα αυξήσει τις καθαρές αναταράξεις του αέρα – κατά τις οποίες η διάτμηση του ανέμου μπορεί να ταρακουνήσει βίαια ένα αεροπλάνο.
Απέδειξαν τώρα ότι αυτή η άνοδος του αριθμού των αναταράξεων βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις εντοπίστηκαν σε κάποια από τα πιο πολυσύχναστα δρομολόγια πτήσεων στον κόσμο, μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώπης. Μια ομάδα στο Πανεπιστήμιο του Ρέντινγκ και το βρετανικό Μετεωρολογικό Γραφείο διαπίστωσαν ότι οι έντονες αναταράξεις πάνω από τον Βόρειο Ατλαντικό είχαν αυξηθεί κατά 55%, πηδώντας από τις 17,7 ώρες το 1979 στις 27,4 ώρες το 2020.
Οι ελαφριές αναταράξεις αυξήθηκαν κατά 17% και οι μέτριες κατά 37% την ίδια περίοδο. «Βρήκαμε τεράστιες αυξήσεις. Υπάρχουν περισσότερες αναταράξεις στην ατμόσφαιρα τώρα από ό,τι πριν από 40 χρόνια. Δεν λέω ότι οι πτήσεις είναι πιο ανώμαλες σήμερα, αν και σχεδόν σίγουρα είναι. Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι μια αύξηση κατά 55% στις αναταράξεις στην ατμόσφαιρα δεν προκαλεί πιο ανώμαλες πτήσεις» δηλώνει ο καθηγητής Πολ Γουίλιαμς, από το Πανεπιστήμιο του Ρέντινγκ.
Οι αερομεταφορές αντιπροσωπεύουν περίπου το 2,5% των παγκόσμιων εκπομπών άνθρακα, που οδηγούν σε έναν θερμότερο κόσμο. Στα ανώτερα επίπεδα της τροπόσφαιρας –στο κατώτερο στρώμα της ατμόσφαιρας, που φτάνει τα 20 χλμ. στον αέρα– η κλιματική αλλαγή αυξάνει τη διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ του θερμού Ισημερινού και του ψυχρού Βόρειου Πόλου.
Η διαφορά θερμοκρασίας δημιουργεί το αεριωθούμενο ρεύμα του Βόρειου Ατλαντικού. Καθώς η διαφορά αυξάνεται, οδηγεί σε μεγαλύτερη διάτμηση του ανέμου – η οποία με τη σειρά της προκαλεί αναταράξεις, αναφέρει το ρεπορτάζ των Times του Λονδίνου.
Μέχρι σήμερα η ανίχνευση της αύξησης των αναταράξεων έχει αποδειχθεί δύσκολη επειδή είναι αόρατη. Ωστόσο, το μεταβαλλόμενο σχήμα και η δομή του ρεύματος μπορεί να μετρηθεί με δορυφόρους, τους οποίους ο Γουίλιαμς και οι συνεργάτες του χρησιμοποίησαν για να υπολογίσουν πόσες αναταράξεις υπήρχαν σε καθημερινή βάση μεταξύ 1979 και 2020.
Αν και τα αποτελέσματα δείχνουν μια συνολική αύξηση των αναταράξεων, οι ερευνητές έχουν προβληματιστεί ότι σε ορισμένα μέρη του κόσμου, όπως στη Ρωσία, οι αναταράξεις έχουν παραμείνει οι ίδιες ή έχουν μειωθεί. Θα χρειαστεί περισσότερη έρευνα σχετικά με τις διαφορές θερμοκρασίας μεταξύ του Ισημερινού και του Πόλου πάνω από τη Ρωσία, ώστε να καταλάβουμε το γιατί, λέει ο Γουίλιαμς. Η περαιτέρω κλιματική αλλαγή αναμένεται, πάντως, να επιδεινώσει τις αναταράξεις.
Οι επιστήμονες ανακοίνωσαν πρόσφατα την πιθανότητα ο κόσμος να είναι 1,5 βαθμό θερμότερος από ό,τι στη διάρκεια της βιομηχανικής επανάστασης, μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια. Οι θερμοκρασίες αναμένεται να συνεχίσουν να αυξάνονται όσο συνεχίζουν να αυξάνονται οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. «Στο μέλλον αναμένουμε ότι οι αναταράξεις θα διπλασιαστούν ή θα τριπλασιαστούν» προειδοποιεί ο Γουίλιαμς, η μελέτη του οποίου δημοσιεύεται στο περιοδικό Geophysical Research Letters.
Τα καλά νέα είναι ότι η τεχνολογία και η επιστήμη θα μπορούσαν να βοηθήσουν στον μετριασμό των αυξανόμενων αναταράξεων που αντιμετωπίζουν οι επιβάτες αεροπορικών μεταφορών. Οι προβλέψεις αναταράξεων έχουν ήδη αυξηθεί σε ακρίβεια, από περίπου 60% πριν από 20 χρόνια, σε σχεδόν 80% σήμερα. Ο Γουίλιαμς λέει ότι, ενώ δεν θα φτάσουμε ποτέ στο 100%, υπάρχει σαφώς περιθώριο βελτίωσης.
Μια άλλη ελπίδα προσφέρει το Lidar, μια τεχνολογία που χρησιμοποιεί λέιζερ για να μετρήσει την απόσταση από ένα αντικείμενο, και η οποία μπορεί να ανιχνεύσει καθαρές αναταράξεις αέρα. Δοκιμαστικές πτήσεις έδειξαν ότι το Lidar μπορεί να ανιχνεύσει αναταράξεις σε απόσταση 33 χλμ. μπροστά από ένα αεροπλάνο.
Ωστόσο, η τεχνολογία αυτή τη στιγμή είναι πολύ βαριά για εμπορικά αεροπλάνα, και θα χρειαστεί κάποια σμίκρυνση προτού οι αεροπορικές εταιρείες είναι σε θέση να την προσθέσουν σε όλους τους στόλους τους. Στο μεταξύ, ο Γουίλιαμς ξεκαθαρίζει: «Κρατήστε τη ζώνη σας δεμένη. Δεν αποτελεί εγγύηση ασφάλειας, αλλά μειώνει δραστικά τις πιθανότητες να τραυματιστείτε».