Η γεωπολιτική και οικονομική κόντρα ανάμεσα στην Κίνα και τις ΗΠΑ σύντομα θα μεταφερθεί και στο Διάστημα. Μια ημέρα πριν το Πεκίνο στείλει τρεις αστροναύτες για μια πεντάμηνη αποστολή στον κινεζικό διαστημικό σταθμό, ανακοίνωσε τα σχέδια για προσελήνωση πριν από το 2030 – κοντράροντας, με αυτόν τον τρόπο, τα αντίστοιχα σχέδια της NASA, σύμφωνα με την Washington Post.
Ετσι, η κούρσα για την Σελήνη, σχεδόν 55 χρόνια μετά την αντίστοιχη της αποστολής του πρώτου ανθρώπου στον δορυφόρο της Γης, αναβιώνει – αυτή τη φορά με επίκεντρο τον εποικισμό της και αντίπαλο των ΗΠΑ την Κίνα, αντί για τη Σοβιετική Ενωση. Η NASA σκοπεύει να στείλει αμερικανούς αστροναύτες πίσω στη Σελήνη μέχρι το τέλος του 2025, με τον διευθυντή της, Μπιλ Νέλσον, να περιγράφει έναν διαστημικό αγώνα αντίστοιχο εκείνου του Ψυχρού Πολέμου.
Η Κίνα κατέστησε σαφείς τις φιλοδοξίες της για επέκταση της παρουσίας της στο Διάστημα τη Δευτέρα, όταν ο Λιν Ζικιάνγκ, αναπληρωτής διευθυντής της Υπηρεσίας Επανδρωμένων Διαστημικών Πτήσεων της Κίνας, όρισε ως χρονικό ορίζοντα το 2030 και παρουσίασε σχέδια για επιστημονικές και τεχνικές έρευνες στη Σελήνη, επιβεβαιώνοντας επίσημα την επίσπευση του αρχικού χρονοδιαγράμματος του Πεκίνου.
«Οι γενικοί στόχοι περιλαμβάνουν την πραγματοποίηση της πρώτης επανδρωμένης προσγείωσης της Κίνας στη Σελήνη πριν από το 2030, τη διεξαγωγή επιστημονικής εξερεύνησης και σχετικών τεχνολογικών επιδείξεων στη σεληνιακή επιφάνεια, την ανάπτυξη συστήματος μετακίνησης και βραχυπρόθεσμης παραμονής για τα πληρώματα, και την ανάπτυξη ολοκληρωμένων δοκιμών συνεργασίας ανθρώπων και ρομπότ, καθώς και άλλων βασικών τεχνολογιών», είπε ο Λιν σε συνέντευξη Τύπου στο Κέντρο Εκτόξευσης Δορυφόρου Τζιουκουάν, στη βορειοδυτική Κίνα.
«Οι αστροναύτες μας θα περπατήσουν στο φεγγάρι, θα συλλέξουν δείγματα γύρω από το σημείο προσελήνωσης και θα πραγματοποιήσουν κάποια επιτόπια έρευνα. Αυτό θα οδηγήσει τις επανδρωμένες αποστολές μας από τη χαμηλή τροχιά της Γης στο βαθύ Διάστημα και θα προσφέρει εμβάθυνση της γνώσης της ανθρωπότητας σχετικά με την προέλευση και την εξέλιξη της Σελήνης και του ηλιακού συστήματος», είπε, σύμφωνα με αναφορές των κρατικών μέσων ενημέρωσης.
Το κινεζικό διαστημόπλοιο Shenzhou-16, που προωθείται από έναν πύραυλο–φορέα τύπου Long March 2F, εκτοξεύτηκε στις 9:31 π.μ. τοπική ώρα το πρωί της Τρίτης, μεταφέροντας τρεις κινέζους αστροναύτες από το κέντρο Τζιουκουάν –που βρίσκεται στην έρημο Γκόμπι–, στον διαστημικό σταθμό Τιανγκόνγκ.
Είναι η πρώτη φορά που ένας κινέζος πολίτης στέλνεται στο Διάστημα. Εκτός από δύο μέλη της Διεύθυνσης Αστροναυτών του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού, το διαστημικό σκάφος θα μεταφέρει και τον Γκουί Χαϊτσάο, καθηγητή στο Τμήμα Διαστημικών σκαφών και Τεχνολογίας Οχημάτων Εκτόξευσης της Σχολής Αστροναυτικής του Πανεπιστημίου Μπεϊχάνγκ στο Πεκίνο.
Η πεντάμηνη αποστολή είναι η πρώτη στον κινεζικό διαστημικό σταθμό από τότε που τέθηκε σε πλήρη λειτουργία, στα τέλη του περασμένου έτους. Τα αναμενόμενα 15 χρόνια του σε τροχιά, σημαίνουν ότι ο σταθμός θα μπορούσε να γίνει η μοναδική μόνιμη ερευνητική εγκατάσταση μετά τον παροπλισμό του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού, που είναι προγραμματισμένη για το 2030.
Η Κίνα έχει μεγάλες φιλοδοξίες στο Διάστημα. Εχει ήδη προσεδαφίσει ένα σκάφος–ρομπότ στον Αρη και ένα ρομποτικό διαστημόπλοιο στην αθέατη πλευρά του φεγγαριού, ενώ λειτουργεί και έναν διαστημικό σταθμό στη χαμηλή τροχιά της Γης.
Κερδίζοντας ραγδαία έδαφος απέναντι στις ΗΠΑ στο Διάστημα, οι Κινέζοι αντλούν σημαντική εθνικιστική υπερηφάνεια για την κινεζική πρόοδο, με τον Πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ να χαρακτηρίζει την «εξερεύνηση του απέραντου σύμπαντος» ένα «αιώνιο όνειρο» του κινεζικού λαού. Ενα προπαγανδιστικό πανό κάτω από το σημείο εκτόξευσης την Τρίτη, παρότρυνε την Κίνα να είναι «αυτοδύναμη» στο Διάστημα.
Το κινεζικό διαστημικό πρόγραμμα έχει από καιρό δώσει προτεραιότητα στην εξερεύνηση της Σελήνης. Το 2021 η Κίνα και η Ρωσία ανακοίνωσαν κοινό σχέδιο για την κατασκευή ερευνητικού σταθμού στη Σελήνη, με τις εργασίες για μια βάση κοντά στον νότιο πόλο της Σελήνης να προγραμματίζουν τα εγκαίνιά τους στα μέσα της δεκαετίας του 2030.
Πειράματα με ρομποτικές τρισδιάστατες εκτυπώσεις αναμένεται να πραγματοποιηθούν στα τέλη της δεκαετίας του 2020, καθώς το Πεκίνο επεξεργάζεται πώς να χτίσει μια μόνιμη δομή στην επιφάνεια της Σελήνης.
Ο Νέλσον, διευθυντής της NASA, έχει προειδοποιήσει ότι η Κίνα θα είναι «ένας πολύ επιθετικός ανταγωνιστής» στο Διάστημα. «Είναι η θέση της NASA και, πιστεύω, της κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών, ότι θέλουμε να είμαστε οι πρώτοι που θα πατήσουμε ξανά στο φεγγάρι. Και προετοιμαζόμαστε για αυτόν τον στόχο», είπε στα τέλη του 2021, όταν ανακοίνωσε μια καθυστέρηση στην αποστολή προσσελήνωσης.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες εργάζονται επίσης για τη θέσπιση κανόνων συμπεριφοράς που θα διέπουν τις δραστηριότητες στο Διάστημα και στη Σελήνη, οδηγώντας τα συμμαχικά τους έθνη να υπογράψουν μια σειρά συμφωνιών, γνωστές ως «Συμφωνίες Αρτεμις».
Μετά από μια σύντομη περίοδο διάθεσης να συνεργαστούν με την Κίνα στο Διάστημα στις δεκαετίες του 1980 και του 1990, οι Ηνωμένες Πολιτείες παρουσιάζονται επιφυλακτικές σχετικά με τις κινεζικές προθέσεις. Διέκοψαν τη δέσμευσή τους το 2011, όταν το Κογκρέσο ψήφισε νόμο που απαγόρευε τη χρηματοδότηση της NASA για άμεση συνεργασία με την Κίνα – μια κίνηση που ουσιαστικά απέκλεισε το Πεκίνο από τη χρήση του Διεθνή Διαστημικού Σταθμού.