Επί 21 ολόκληρα χρόνια δεν ήταν, απλώς, ο «ισχυρός άνδρας» της Euroleague. Ηταν η μορφή της. Ο παντοδύναμος κυβερνήτης της. Με το «power of attorney» στην τσέπη, ένα πληρεξούσιο που του άφηνε απόλυτη ελευθερία κινήσεων, αποφάσιζε για λογαριασμό των ομάδων – μετόχων της χωρίς να δίνει αναφορά σε κανέναν. Και η εξουσία του δεν είχε, καν, ημερομηνία λήξης. Μέχρι προχθές, που τα 11+2 μόνιμα μέλη του κορυφαίου ευρωπαϊκού πρωταθλήματος μπάσκετ αποφάσισαν, κατά πλειοψηφία, να τον παύσουν από τα καθήκοντά του μετά το τέλος της εφετινής σεζόν. «Jordi Bertomeu out», που θα ‘λεγε και ο Κόμπι Μπράιαντ.
Τέσσερις χρηματοοικονομικοί οίκοι θα κάνουν τα βιβλία της Euroleague Basketball Commercial Assets S.A. «φύλλο και φτερό», προκειμένου οι μέτοχοι να έχουν -για πρώτη φορά- πλήρη εικόνα των οικονομικών της εταιρείας τους. Σήμερα δεν γνωρίζουν ούτε, καν, τον μισθό που ο 62χρονος πρόεδρος και εκτελεστικός διευθυντής είχε συμφωνήσει… με τον εαυτό του. Μέχρι πριν από έξι μήνες του είχαν «τυφλή» εμπιστοσύνη. Αλλά τώρα, μόνο τέσσερις ομάδες εξέφρασαν αντιρρήσεις για την καθαίρεσή του: οι τρεις ισπανικές (Ρεάλ, Μπαρτσελόνα, Μπασκόνια) και η Φενέρμπαχτσε. Τη μεγαλύτερη μάχη για να τον κρατήσουν στη θέση του την έδωσαν, ο πρόεδρος της Μπασκόνια, Χοσεάν Κερεχέτα, και ο τζένεραλ μάνατζερ της Φενέρ, Μαουρίτσιο Τζεραρντίνι, που έχουν πολύ στενές σχέσεις με τον καταλανό δικηγόρο.
Η αντίστροφη μέτρηση για τον Μπερτομέου είχε αρχίσει στον «μυστικό δείπνο της Αθήνας», τον περασμένο Απρίλιο. Ιδιοκτήτες και εκπρόσωποι επτά ομάδων (Ολυμπιακού, Παναθηναϊκού, Μακάμπι, ΤΣΣΚΑ Μόσχας, Ζαλγκίρις, Εφές και Αρμάνι Μιλάνου) συναντήθηκαν για να μοιραστούν τις ανησυχίες τους. Η IMG (πολυεθνική εταιρεία που διοργανώνει συναυλίες και άλλα μεγάλα events παγκοσμίως), βασική χορηγός της διοργάνωσης, είχε ανακοινώσει μια σημαντική περικοπή της χρηματοδότησής της προς τον συνεταιρισμό, καθώς η πανδημία την είχε πληγώσει οικονομικά. Αλλά και οι ίδιοι οι σύλλογοι είχαν καταγράψει μεγάλες απώλειες εσόδων, και ήταν πολύ δυσαρεστημένοι με τον τρόπο που ο Μπερτομέου είχε διαχειριστεί την κρίση.
Λέγεται ότι σε αυτό το ραντεβού η Μακάμπι παρουσίασε μια έρευνά της για τα πεπραγμένα του καταλανού παράγοντα, που τους εξέπληξε δυσάρεστα. Ενα είναι βέβαιο: από τη συνέλευση των μετόχων που ακολούθησε, στο τέλος του μήνα, ο Μπερτομέου βγήκε με τις αρμοδιότητές του «ψαλιδισμένες». Ηταν η πρώτη φορά μετά το 2000, που την «αυθεντία» του δεν την αμφισβητούσε μόνον ο Παναθηναϊκός. Μέχρι τότε, ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος, που του είχε κηρύξει τον πόλεμο, ήταν ο «τρελός του χωριού». Οσο κι αν ο ιδιοκτήτης του «Εξάστερου» φώναζε ότι ο διοικητικός ηγέτης της Euroleague έπαιζε προσωπικά παιχνίδια, όσο κι αν τον είχε καταγγείλει, τον Ιούνιο του 2020, με γεγονότα και αριθμούς, κανείς από τους συνεταίρους του δεν φαινόταν να… συγκινείται.
Ο αδιαφανής τρόπος με τον οποίο διοικούσε ο Μπερτομέου δεν θα ένοιαζε κανέναν, ακόμη και σήμερα, αν οι ομάδες – μέτοχοι ήταν ικανοποιημένες με τα έσοδά τους. Αλλά δεν είναι. Η ΤΣΣΚΑ Μόσχας, η Ρεάλ Μαδρίτης, ή η Φενέρ, χρειάστηκε να δαπανήσουν 30 και 40 εκατομμύρια ευρώ τις χρονιές που κατέκτησαν το τρόπαιο της Ευρωλίγκας, για να εισπράξουν στο τέλος 2-3 εκατ. ευρώ: όσο πληρώνει η UEFA τους ποδοσφαιρικούς συλλόγους για μια νίκη τους στους ομίλους του Τσάμπιονς Λιγκ.
Ο Μπερτομέου κατάφερε πολλά. Πρωτοστάτησε στη δημιουργία ενός «ιδιωτικού» πρωταθλήματος, ερήμην της παγκόσμιας ομοσπονδίας του σπορ, και δημιούργησε την κορυφαία διοργάνωση στο ευρωπαϊκό μπάσκετ. Απέτυχε, όμως, να εξαργυρώσει την αίγλη της σε χρήμα. Ολα αυτά τα χρόνια, η Euroleague είχε τρεις σοβαρούς χορηγούς: την Telefonica, που χρηματοδότησε το εγχείρημα στα πρώτα του χρόνια, την Turkish Airlines (χάρη, κυρίως, στην επιρροή των μεγάλων τουρκικών κλαμπ), και την IMG το 2015. Επιπλέον, σε κάποιες χώρες τα τηλεοπτικά δικαιώματα πουλήθηκαν για «ψίχουλα». Τα κανάλια που μεταδίδουν τους αγώνες στη Ρωσία (με τρεις ομάδες στην Ευρωλίγκα) και τη Γαλλία (με δύο ομάδες) καταβάλλουν μόλις 300.000 ευρώ τη σεζόν. Μόνο η Ελλάδα, η Ισπανία και το Ισραήλ πληρώνουν καλά για την εικόνα του τουρνουά (η NOVA δίνει περίπου 11 εκατ. ευρώ).
Εκεί που τόσα χρόνια τον εμπιστεύονταν απόλυτα, τώρα οι ομάδες – μέτοχοι ρίχνουν όλο το φταίξιμο για το οικονομικό τους ναυάγιο στον Μπερτομέου. Πιστεύουν ότι με ένα νέο μοντέλο διοίκησης, με «φρέσκα» μυαλά και τεχνοκράτες, θα αυξήσουν τα συνολικά τους έσοδα (πέρυσι ήταν γύρω στα 75 εκατ. ευρώ) κατά 200%. Αλλά υπάρχει και το ενδεχόμενο να απογοητευθούν. Να ανακαλύψουν ότι ο καταλανός CEO έκανε ό,τι καλύτερο μπορούσε και ότι, απλώς, το «προϊόν» τους… δεν πουλάει.
Σε κάθε περίπτωση, η καριέρα του Μπερτομέου υπήρξε εντυπωσιακή. Από ένας απλός νομικός σύμβουλος της ισπανικής λίγκας (ACB) στα 23 του, που δεν μιλούσε ούτε καλά Αγγλικά, προβιβάστηκε σε γενικό γραμματέα και, στη συνέχεια, αντιπρόεδρό της, «δεξί χέρι» του Εδουάρδο Πορτέλα, ο οποίος πολλά χρόνια αργότερα, ως πρώτος πρόεδρος της Euroleague, θα βίωνε την αχαριστία του ευνοουμένου του σε όλο της το μεγαλείο. Εκτός από τον Πορτέλα, ο Μπερτομέου φρόντισε να… εξαφανίσει και άλλα αξιόλογα στελέχη, συγκεντρώνοντας στα χέρια του τις εξουσίες που τον έκαναν «αφεντικό» του ευρωπαϊκού μπάσκετ για σχεδόν δύο δεκαετίες.