Οι περιφερειακές εκλογές που διεξήχθησαν την Τρίτη στη Μαδρίτη δεν έδωσαν απλώς στην ισπανική Δεξιά μια εμφατική νίκη ύστερα από καιρό. Ανέδειξαν και μια πολιτικό, την Ιζαμπέλ Ντίας Αγιούσο, ως κεντρικό πρόσωπο μιας παράταξης που έπειτα από τα σκάνδαλα του πρώην πρωθυπουργού Μαριάνο Ραχόι είχε εγκλωβιστεί και απαξιωθεί σε μεγάλο βαθμό πολιτικά.
Τώρα δεν είναι λίγοι εκείνοι οι πολιτικοί αναλυτές που θεωρούν πως αυτή η νίκη της Αγιούσο αποτελεί ένα βήμα για την ανάκτηση της εξουσίας σε εθνικό επίπεδο από τον σοσιαλιστή πρωθυπουργό Πέδρο Σάντσεθ. Ακόμη και όσοι την αποκαλούν «Ισπανίδα Τραμπ» –καθώς μεταξύ άλλων πορεύτηκε σε αυτές τις εκλογές με συνθήματα κατά του lockdown και κατά της τήρησης των μέτρων ανάσχεσης της διασποράς του κορονοϊού– δεν αμφιβάλλουν ότι η Αγιούσο είναι πλέον ένα πρόσωπο που μπορεί να συσπειρώσει το Λαϊκό Κόμμα και να του δώσει αέρα νίκης ύστερα από χρόνια.
Εκατοντάδες υποστηρικτές κυματίζοντας σημαίες συγκεντρώθηκαν το βράδυ της Τρίτης έξω από τα κεντρικά γραφεία του PP, φωνάζοντας «Ελευθερία! Ελευθερία!», καθώς τα αρχικά αποτελέσματα έδειξαν ότι η περιφερειάρχης της ισπανικής πρωτεύουσας διπλασίασε τα ποσοστά της από τις προηγούμενες εκλογές του 2019.
«Ενα νέο κεφάλαιο στην ιστορία της Ισπανίας ξεκινά σήμερα», δήλωσε η 42χρονη Ντίας Αγιούσο, μπροστά στο πλήθος που συγκεντρώθηκε στο κτίριο του κόμματός της, στο κέντρο της Μαδρίτης.
«Επειδή σήμερα, ξεκινώντας από τη Μαδρίτη, από το Σημείο Μηδέν, θα βρούμε την υπερηφάνεια (…) την ενότητα και την ελευθερία που χρειάζεται η Ισπανία», «οι μέρες είναι μετρημένες» για την αριστερή κυβέρνηση του Πέδρο Σάντσεθ, πρόσθεσε, λέγοντας ότι απευθύνεται σε όλους τους Ισπανούς.
«Ελευθερία» ήταν το κεντρικό σύνθημα της εκστρατείας της Ντίας Αγιούσο, καθώς ακολούθησε μια χαλαρή στρατηγική αντιμετώπιση της Covid-19 για να προσελκύσει ψηφοφόρους που είχαν κουραστεί από τα περιοριστικά μέτρα που επιβάλλονται για την καταπολέμηση της πανδημίας, αγνοώντας τα μέτρα της ισπανικής κυβέρνησης.
«Η Ελευθερία νίκησε», είπε περιχαρής ο ηγέτης του PP, Πάμπλο Κασάντο, στους υποστηρικτές. Οι ψηφοφόροι «εμπιστεύτηκαν τη διαχείριση της πανδημίας από την Αγιούσο».
Επικριτές κατηγορούν την επικεφαλής της περιφερειακής κυβέρνησης της Μαδρίτης ότι αμέλησε τις υπηρεσίες υγείας, φροντίζοντας τις επιχειρήσεις. Εντούτοις, η ίδια κέρδισε την υποστήριξη πολλών κατοίκων της Μαδρίτης αρνούμενη να κλείσει μπαρ και εστιατόρια για τον περιορισμό εξάπλωσης της πανδημίας.
Η περιφέρεια της Μαδρίτης αριθμεί επτά από τα 47 εκατομμύρια κατοίκους της Ισπανίας, καταγράφει 343 κρούσματα του νέου κορονοϊού ανά 100.000 κατοίκους τις τελευταίες 14 ημέρες έναντι ενός εθνικού μέσου όρου των 213. Η πληρότητα των μονάδων εντατικής θεραπείας είναι η υψηλότερη στην Ισπανία, στο 44 %.
Στήριξη από την ακροδεξιά;
Η Αγιούσο δεν κατάφερε βέβαια να εξασφαλίσει επαρκή αριθμό εδρών για να κυβερνήσει την περιοχή χωρίς την υποστήριξη κάποιου άλλου κόμματος, σύμφωνα με τα αρχικά αποτελέσματα με το 74% των ψήφων καταμετρημένο, και την εμφανίζουν να λαμβάνει 64 έδρες, από 30 που κέρδισε το 2019.
Το PP ελέγχει την περιφέρεια της πρωτεύουσας τα τελευταία 26 χρόνια και η πειστική εκλογική νίκη ενδέχεται να του δώσει ώθηση σε εθνικό επίπεδο. Στο εθνικό κοινοβούλιο, το PP είναι το δεύτερο μεγαλύτερο κόμμα μετά τους κυβερνώντες Σοσιαλιστές.
Το ακροδεξιό κόμμα Vox, το οποίο έφτασε από 12 έδρες σε 13, σύμφωνα με τα αρχικά αποτελέσματα, εμφανίζεται ως πιθανός υποψήφιος για να στηρίξει την Αγιούσο στην περιφερειακή Βουλή των 136 εδρών.
Ο περιφερειάρχης της Μούρθια, ο συντηρητικός Φερνάνδο Λόπεθ Μίρας είπε ότι το Vox αποδείχθηκε στην εκεί περιφέρεια ένας αξιόπιστος εταίρος. Οι εκλογές στη Μαδρίτη θα έχουν εθνικές επιπτώσεις, δήλωσε ο Λόπεθ Μίρας στο τηλεοπτικό δίκτυο TVE. «Το σχέδιο επανένωσης της Δεξιάς και της Κεντροδεξιάς θα αρχίσει να πραγματοποιείται», συμπλήρωσε.
Το κεντροδεξιό Ciudadanos, που κυβερνούσε μαζί με το PP την περιφέρεια της Μαδρίτης, καταποντίστηκε, χωρίς να κερδίσει καμία έδρα, σε σύγκριση με τις 26 που κέρδισε στις προηγούμενες εκλογές πριν από δύο χρόνια, σύμφωνα με το exit-poll της GAD3 και τα προκαταρκτικά αποτελέσματα.
Το Vox υποστήριζε ήδη τον συνασπισμό PP/Ciudadanos και το ερώτημα είναι τώρα αν θα ζητήσει να γίνει μέλος της περιφερειακής κυβέρνησης.
Οι κυβερνώντες Σοσιαλιστές από 37 έδρες έπεσαν στις 25, χωρίς να είναι αρκετές για να επιτρέψουν σε αυτούς μαζί με άλλα αριστερά κόμματα να αμφισβητήσουν την Αγιούσο. H δε ήττα των Podemos, του ριζοσπαστικού αριστερού κόμματος που ιδρύθηκε το 2014 στο πλαίσιο μιας κυρίαρχης εκείνο το διάστημα ευρωπαϊκής πολιτικής αντισυστημικότητας, οδήγησε τον Πάμπλο Ιγκλέσιας να ανακοινώσει την αποχώρησή του από την πολιτική.
Σε αντίθεση με άλλες εκλογές στην Covid εποχή τους τελευταίους μήνες, η συμμετοχή ήταν υψηλή, περίπου στο 74%, αυξημένη από 64% το 2019.