«Πρόκειται για συνταγματικό πατριωτισμό που δεν οδηγεί στον εθνικισμό»: ένα όλως υμνητικό κείμενο για το γερμανικό κράτος δημοσιεύθηκε στη Repubblica, με αυτές τις λίγες λέξεις –υπόδειγμα λακωνισμού τευτονικού τύπου– στην εισαγωγή του να εξηγούν τα πάντα. Προφανής στόχος, η προπαγάνδιση του «πολιτικού μοντέλου» της Γερμανίας ως «προτύπου για ολόκληρη την Ευρώπη». To κείμενο υπέγραψε ο Καλαβρέζος Μικέλε Βαλενσίζε, διπλωμάτης με θητεία στη Βόννη (προ του 1989), στις Βρυξέλλες και στο Σεράγεβο, κυβερνητικός παράγων, γενικός γραμματέας του ιταλικού υπουργείου Εξωτερικών, κ.ά.
Το άρθρο προέβαλε τις συνταγματικά κατοχυρωμένες «γερμανικές αξίες», όπως είναι η ένταξη των ξένων στον γερμανικό εθνικό κορμό («οι μουσουλμάνοι είναι μέρος της θρησκευτικής πολυμορφίας της Γερμανίας»), η καταπολέμηση του αντισημιτισμού και η στήριξη του Ισραήλ («η ασφάλεια του οποίου συμπίπτει με τη γερμανική κρατική λογική, ανεξαρτήτως των σοβαρών λαθών της κυβέρνησής του»), η ακράδαντη πίστη στη φιλελεύθερη δημοκρατία, κ.λπ.
Ως ιδεώδης έκφραση όλων αυτών επελέγη το βιβλίο του προέδρου της Γερμανίας, Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάγερ «Wir», που σημαίνει «Εμείς», δηλαδή οι Γερμανοί του 21ου αιώνα. Αφορμή στάθηκαν δύο επέτειοι: τα 75χρονα του Ομοσπονδιακού Συντάγματος του 1949 (της λεγόμενης Δυτικής Γερμανίας, η οποία ουσιαστικά βρισκόταν υπό αμερικανική επικυριαρχία) και τα 35χρονα από την πτώση του Τείχους του Βερολίνου (γεγονός που σηματοδότησε τη λεγόμενη «γερμανική ενοποίηση», δηλαδή την απορρόφηση της Ανατολικής Γερμανίας από την Ομοσπονδιακή ή Δυτική).
Ως συγγραφέας, ο Σταϊνμάγερ έδωσε τον τόνο στο δημοσίευμα τονίζοντας ότι τα σημερινά προβλήματα του κόσμου, «οι διεθνείς κρίσεις και οι προκλήσεις του οικονομικού μετασχηματισμού πιέζουν τη γερμανική κοινωνία», ενώ συγχρόνως «η εμπιστοσύνη στην πολιτική μειώνεται και οι εξτρεμιστές-λαϊκιστές αμφισβητούν τη φιλελεύθερη Δημοκρατία». Η «πολυμορφία της σύγχρονης γερμανικής κοινωνίας» είναι το χαρτί που παίζει ο πρόεδρος, και μαζί του συμφωνεί απολύτως και ο ιταλός αρθρογράφος.
«Στη Γερμανία οι κανόνες έχουν σημαντική θέση στην κυρίαρχη κουλτούρα, που είναι ένα σύνολο υποχρεωτικών, ομοιόμορφων και κυρίαρχων αρχών ταυτότητας, ένα πολύ ευαίσθητο θέμα σε μια χώρα με 5,5 εκατομμύρια μουσουλμάνους». Σε αυτή τη Γερμανία δεν χωράει «το Ισλάμ που δεν συμμερίζεται τις αξίες μας και απορρίπτει τη φιλελεύθερη κοινωνία μας», αλλά χωρούν «οι μουσουλμάνοι, γιατί είναι μέρος της θρησκευτικής πολυμορφίας της Γερμανίας και πολλοί από αυτούς έχουν βρει μια νέα πατρίδα» εκεί.
Ο Βαλενσίζε φρονεί ότι οι θέσεις του Σταϊνμάγερ είναι «η καλύτερη απάντηση σε εκείνους, όπως η Εναλλακτική για τη Γερμανία, που διατυπώνουν τη θεωρία της απέλασης των ξένης καταγωγής Γερμανών, αφού ο ακρογωνιαίος λίθος του Συντάγματος είναι ίσα δικαιώματα για όλους τους πολίτες που γεννήθηκαν από γονείς είτε Γερμανούς είτε αλλοδαπούς». Και συνέχισε ο αρθρογράφος: «Πατριωτισμός σημαίνει να θυμόμαστε το πρώτο άρθρο του γερμανικού Συντάγματος, σκαλισμένο στην πρόσοψη της Βουλής: ‘‘Η αξιοπρέπεια του ανθρώπου είναι ανέγγιχτη’’.
»Σε αυτό το πλαίσιο, ο ρόλος της Γερμανίας σε μια εύθραυστη και διαιρεμένη Ευρώπη πρέπει να αναλυθεί. Παλεύει με πρωτόγνωρες προκλήσεις και γυρεύει αναζωογονητική ώθηση με νέα ηγεσία, αν και στο Βερολίνο η πολιτική αντιμετωπίζει προβλήματα και η οικονομία δοκιμάζεται από την αναδιοργάνωση που επέβαλε η ρωσική επιθετικότητα στην Ουκρανία». Η Γερμανία, λοιπόν, πρέπει να αντιμετωπίσει τη νέα εποχή, αυτήν στην οποία ζούμε, «χωρίς καύσιμα από τη Ρωσία και κέρδη από το εμπόριο με την Κίνα».
Στα «στάνταρ πλεονεκτήματα του γερμανικού μοντέλου» ο Βαλενσίζε περιέλαβε την «επιθυμία για ειρήνη», η οποία «είναι βαθιά ριζωμένη στη Γερμανία». Και μερικά στοιχεία επιπλέον. «Η αλληλεγγύη για την Ουκρανία» πρωτίστως. «Για τη Γερμανία η ενίσχυση της άμυνάς της και η υποστήριξη της Ουκρανίας είναι στοιχεία στρατηγικής που αποσκοπεί στην ειρήνη και όχι στον πόλεμο. Η Γερμανία παραμένει σταθερή στο κέντρο της Ευρώπης».