Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ενωσης θα συναντηθούν το διήμερο 30-31 Μαΐου σε έκτακτη Σύνοδο Κορυφής ώστε να λάβουν αποφάσεις που αφορούν το Ουκρανικό ή άπτονται αυτού. Το πολιτικό προσωπικό θα συζητήσει διάφορα ζητήματα, την οικονομική στήριξη στην Ουκρανία, την επισιτιστική ασφάλεια στην Ευρώπη και διεθνώς, την αμυντική θωράκιση, όπως και ευρύτερα θέματα περί ενεργειακής μετάβασης κατά το συμπεφωνημένο πλάνο.
Ωστόσο ενδέχεται η Σύνοδος να μην απασχοληθεί καν με το μείζον ζήτημα, με τις κυρώσεις στο ρωσικό πετρέλαιο – από τις οποίες γεννώνται προβλήματα σε πολλά κράτη-μέλη του ευρωπαϊκού κλαμπ. Τουλάχιστον αυτά μετέδωσε το BBC σε ανταπόκρισή του από τις Βρυξέλλες. Το βρετανικό Μέσο διατείνεται ότι είχε πρόσβαση στα λεγόμενα «προσχέδια συμπερασμάτων» και ότι από την ανάγνωσή τους προέκυψε ότι το πετρελαϊκό θέμα αποσιωπάται, αν και θίγεται γενικώς η «σταδιακή κατάργηση των ρωσικών ορυκτών καυσίμων».
Εχει περάσει σχεδόν ένας μήνας από τότε που η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε τις προτάσεις της. «Θα απαγορεύσουμε πλήρως την εισαγωγή του ρωσικού πετρελαίου, αργού και διυλισμένου» είχε πει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μάλιστα εννοώντας ότι θα απαγορευτεί η καθ’ οιονδήποτε τρόπο εισαγωγή του (από θαλάσσης, μέσω αγωγών, κ.λπ.).
Υποτίθεται ότι το ρωσικό πετρέλαιο θα πάγωνε στη στέπα και στο «αυλάκι» θα έμπαινε το νερό κάποιας λογικής μετάβασης, με σταδιακή κατάργηση του ρωσικού αργού εντός έξι μηνών και των διυλισμένων προϊόντων μέχρι το τέλος του χρόνου. Ωστόσο εξανέστησαν ορισμένα μέλη, κυρίως η Ουγγαρία, και το λεγόμενο «6ο πακέτο κυρώσεων» της ΕΕ κατά της Ρωσίας ανεστάλη. Εκτός των Μαγυάρων είχαν αντιδράσει οι εξαρτημένοι από το ρωσικό πετρέλαιο Τσέχοι και Σλοβάκοι, ζητώντας από τις Βρυξέλλες περισσότερο χρόνο. Εξαιρέσεις επιδίωξε και η Βουλγαρία, σλαβικό κράτος στο οποίο η Gazprom έχει κόψει ήδη το φυσικό αέριο.
Πάντως για τη Σύνοδο που αρχίζει την προσεχή Δευτέρα μείζον εμπόδιο θεωρείται η Ουγγαρία, αφού ο πρωθυπουργός της Βίκτορ Ορμπαν παρομοίωσε την απαγόρευση του ρωσικού πετρελαίου με ρίψη πυρηνικής βόμβας στην οικονομία της χώρας του. Μάλιστα έγραψε και επιστολή στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, ότι δεν πρέπει καν να γίνει κουβέντα στη Σύνοδο για τις νέες κυρώσεις της Ευρώπης.
Οι διπλωματικοί παρατηρητές, σημείωσε το BBC, υποστηρίζουν ότι, εξαιτίας του ράλι των τιμών καυσίμων, το μπλόκο που ύψωσε ο Ορμπαν μπορεί να μην είναι και τόσο δυσάρεστο σε αρκετές χώρες της Ενωσης. Υπάρχουν βέβαια και οι «σκληροπυρηνικές», οι οποίες διακηρύττουν ότι η Ευρώπη πρέπει επιτέλους να σταματήσει να δίνει στη Ρωσία δισεκατομμύρια, διότι αυτά τα λεφτά θα καταλήξουν «ματωμένα».
Δημοφιλέστερη ανάμεσα στις γκρίνιες του περιβάλλοντος των Βρυξελλών είναι αυτή που εστιάζει στη Φον ντερ Λάιεν: δεν χειρίστηκε σωστά το ζήτημα, λένε οι επικριτές της, και τη μέμφονται για ελλιπή προετοιμασία, ότι δηλαδή βιάστηκε να προβεί σε ανακοινώσεις προτού εξασφαλίσει την απαραίτητη συναίνεση.
Ζελένσκι: Μα, πώς τολμά να μπλοκάρει;…
Από πλευράς του, ο Ζελένσκι είναι έξαλλος με το παραπάνω σκηνικό. Ο ουκρανός πρόεδρος εξέφρασε την οργή του για τις καθυστερήσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης: «Είμαι ευγνώμων στους φίλους μας που προωθούν νέες κυρώσεις», δήλωσε την περασμένη Πέμπτη, «όμως πόθεν αντλούν δύναμη αυτοί που μπλοκάρουν το 6ο πακέτο; Για ποιον λόγο τους επιτρέπεται να έχουν τόση δύναμη μέσα στις διαδικασίες της Ενωσης;»
Η Σύνοδος της επόμενης εβδομάδας συνεκλήθη εκτάκτως επειδή η τακτή, του Ιουνίου, φάνταζε πολύ μακρινή σχολίασαν οι Βρετανοί – και καθώς ο πόλεμος στην ανατολική πλευρά της Ουκρανίας εξελίσσεται ταχύτατα και εις βάρος των ουκρανικών δυνάμεων δεν αποκλείεται να την ξεπεράσουν και τα γεγονότα κιόλας. Γεγονός πάντως είναι ότι το μπλόκο των Ούγγρων εμποδίζει την εφαρμογή και των άλλων ευρωπαϊκών μέτρων, πέραν του πετρελαίου. Μέτρα στα οποία περιλαμβάνονται η επέκταση των ελέγχων εξαγωγών, ο εμπλουτισμός της λίστας με τα άτομα που υπόκεινται σε δέσμευση περιουσιακών στοιχείων, αλλά και η στόχευση της ρωσικής τράπεζας Sberbank.
Οι επικριτές της στάσης του Ορμπαν τού καταλογίζουν πονηριά: λέγοντας ότι το εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο θα του κοστίσει δισεκατομμύρια ευρώ, ο λαϊκιστής πολιτικός μάλλον γυρεύει τρόπους να εισπράξει περισσότερα λεφτά από την Ευρώπη, λένε. Οπότε το ζήτημα της διαφωνίας μπορεί να διευθετηθεί σε μία οικονομική διελκυστίνδα μεταξύ Βρυξελλών και Βουδαπέστης. Αντιθέτως, οι υποστηρικτές του αντιτείνουν ότι η αντίστασή του είναι απολύτως δικαιολογημένη, αφού «η απαγόρευση του ρωσικού πετρελαίου είναι όντως καταστροφική, καθώς δεν συνοδεύεται από επαρκείς εγγυήσεις».