Η επανεκκίνηση Μητσοτάκη στη Θεσσαλονίκη

Σεπτέμβριος, ο πρώτος μήνας του φθινοπώρου… Η οικονομία επιστρέφει στο επίκεντρο της πολιτικής καθώς σε λίγο ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανεβαίνει στη Θεσσαλονίκη όπου θα παρουσιάσει τον απολογισμό του κυβερνητικού έργου ένα χρόνο μετά τις εκλογές που του έδωσαν το 41% και τέσσερις μόλις μήνες μετά τις ευρωεκλογές που περιόρισαν το ποσοστό της ΝΔ στο 28%.

Υπό αυτές τις συνθήκες τα κλισέ της πολιτικής (και της δημοσιογραφίας) όπως «πακέτο παροχών στη ΔΕΘ» που περιμένει κανείς να ακούσει από την εκάστοτε κυβέρνηση και τον εκάστοτε πρωθυπουργό ή «ο Σεπτέμβριος της ακρίβειας» όπως κινείται η κάθε αντιπολίτευση τέτοια εποχή δεν έχουν πλέον θέση ή τουλάχιστον δεν βρίσκουν καμία  ανταπόκριση στους πολίτες.

Κι αυτό γιατί τα γεγονότα μιλούν από μόνα τους…

Η οικονομία αναπτύσσεται και εφέτος με ρυθμό λίγο πάνω από το 2% με μοχλό τον τουρισμό.

Η ανεργία υποχώρησε στο 9,9% τον περασμένο Ιούνιο, αλλά οι άνεργοι που ζουν με τα επιδόματα και ευκαιριακές -αδήλωτες- εργασίες παραμένουν στις 480.000 άτομα.

Η κυβέρνηση περιμένει σύντομα το σήμα της Moody’s για μια ακόμη αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας στην επενδυτική βαθμίδα.

Στο πλαίσιο αυτό ο υπουργός Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης, ο οποίος μετά την αύξηση μέσω αντικειμενικών κριτηρίων του φόρου στους ελεύθερους επαγγελματίες βρίσκεται στο στόχαστρο της Νεοδημοκρατικής γκρίνιας από στελέχη και ορισμένους βουλευτές, δήλωσε την Τετάρτη: «δεν ανεβαίνουμε στη ΔΕΘ με δωράκια, αλλά με πολιτικές που αντιμετωπίζουν προβλήματα της καθημερινότητας και της χώρας».

Ταυτόχρονα οριοθέτησε την περίμετρο των παροχών που δεν μπορούν να λείψουν από τις πρωθυπουργικές εξαγγελίες και δίνουν μια σαφή, χειροπιαστή απάντηση στα προβλήματα της ακρίβειας που επιμένει και της στεγαστικής κρίσης που οξύνεται.

Τι αλλάζει για τα «μικρά αφεντικά»

Οπως είπε, για τους ελεύθερους επαγγελματίες το νέο σύστημα φορολόγησης θα συνεχίσει να στηρίζεται στην αρχή ότι «το αφεντικό δεν μπορεί να έχει χαμηλότερο εισόδημα από τον εργαζόμενο που εισπράττει το βασικό μισθό» αλλά ανακοίνωσε ότι θα εξαιρεθούν από αυτό όλοι οι επαγγελματίες που βρίσκονται σε χωριά ή κωμοπόλεις. Σήμερα η εξαίρεση ισχύει για περιοχές με λιγότερους από 500 κατοίκους και το όριο αυτό θα αυξηθεί (πιθανότατα θα διπλασιαστεί) προς τους 1000 κατοίκους. 

Επίσης από το νέο φορολογικό έτος θα αλλάξει ο συντελεστής αύξησης του ελάχιστου εισοδήματος των ελεύθερων επαγγελματιών με βάση τον μέσο όρο που δηλώνει ο συγκεκριμένος επαγγελματικός κλάδος (πχ. καφέ ή κομμωτήρια) ενώ θα καταργηθεί για όλους τους ελεύθερους επαγγελματίες το τέλος επιτηδεύματος όπως έχει δεσμευτεί πριν ένα χρόνο ο Πρωθυπουργός μιλώντας στη ΔΕΘ.

Χαμηλότεροι φόροι στους ιδιοκτήτες για να ανοίξουν τα σπίτια

Η δεύτερη παρέμβαση στη φορολογία των εισοδημάτων, η οποία και αφορά στους ιδιοκτήτες ακινήτων, είναι η μείωση της φορολογίας για όλους όσοι νοικιάζουν τα σπίτια τους με μακροχρόνιες μισθώσεις.

Με την ισχύουσα φορολογία το εισόδημα από ενοίκια φορολογείται από το πρώτο ευρώ. Για ετήσιο εισόδημα έως 12.000 ευρώ ο συντελεστής είναι 15%, για εισόδημα από 12.001 έως 35.000 ευρώ ο συντελεστής φορολόγησης είναι 35% και για εισόδημα πάνω από 35.001 ευρώ ο συντελεστής είναι 45%.

Ο υπουργός δεν αποκάλυψε τις αλλαγές οι οποίες έχουν ήδη αποφασιστεί στη φορολόγηση αλλά είναι βέβαιο ότι θα ικανοποιηθούν σε μεγάλο βαθμό οι μικροί και μεσαίοι ιδιοκτήτες καθώς η φορολογική κλίμακα θα αλλάξει έτσι ώστε να μειωθεί η επιβάρυνση κατά 10 τουλάχιστον μονάδες.

Η επικρατέστερη λύση είναι να ενταχθεί νέος συντελεστής μεταξύ των εισοδημάτων από 12.001 έως και 35.000 ευρώ και συγκεκριμένα να υπάρξει τουλάχιστον ένα ενδιάμεσο κλιμάκιο, με συντελεστή 20% ή 22%.

Την ίδια ώρα το υπουργείο Οικονομικών εξετάζει παράλληλα μια νέα αύξηση του τέλους διαμονής για τα Airbnb έτσι ώστε να πλησιάσει η επιβάρυνση αυτή των ξενοδοχείων, καθώς οι ξενοδόχοι διαμαρτύρονται για αθέμιτο ανταγωνισμό.

Οι παρεμβάσεις αυτές εντάσσονται στο κεφάλαιο των μέτρων για την αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος το οποίο οξύνεται τα τελευταία χρόνια και στην Ελλάδα.

Τα πράγματα στη θέση τους

Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας, παρά τις πιέσεις για μεγαλύτερες παροχές που υφίσταται, θέλει να βάλει τα πράγματα στη θέση τους.

Κι αυτό γιατί ενώ, μέσω της επιθετικής επικοινωνιακής πολιτικής της κυβέρνησης, έχει καλλιεργηθεί κλίμα και έχει δημιουργηθεί η εικόνα ότι η οικονομία υπεραποδίδει, ότι υπάρχουν υπερέσοδα ή υπερπλεονάσματα, ο ίδιος στέκεται περισσότερο στις δυσκολίες που έρχονται. Κι αυτές είναι η στασιμότητα στην οποία ουσιαστικά βρίσκεται η οικονομία της ευρωζώνης, όσο συνεχίζονται οι πόλεμοι, η αβεβαιότητα και η αστάθεια που επικρατεί στις αγορές και τέλος η επιμονή των πληθωριστικών πιέσεων στην ελληνική αγορά.

Γι΄αυτούς τους λόγους στις αρχές Αυγούστου το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας με επίσημη ανακοίνωσή του εξήγησε ότι το πρωτογενές πλεόνασμα των 5,6 δισ. ευρώ που καταγράφηκε στο επτάμηνο Ιανουαρίου – Ιουλίου περιορίζεται στο 1,6 δισ. ευρώ για τον εφετινό προϋπολογισμό. Κι αυτό γιατί πλεονάζοντα κονδύλια 4 δισ. ευρώ κατανέμονται ως εξής:

♦ 2,3 δισ. ευρώ μεταβιβαστικές πληρωμές (επιδοτήσεις) προς τον ΕΦΚΑ και Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης, οι οποίες έχουν καθυστερήσει,

♦ 1.6 δισ. ευρώ δαπάνες που αφορούν τα εξοπλιστικά προγράμματα.

Στα όρια των Βρυξελλών

Στο ίδιο ύφος, σε δηλώσεις του στην «Καθημερινή», ο κ. Χατζηδάκης είχε δώσει το στίγμα για τα περιθώρια παροχών που υπάρχουν για το 2025. Οπως είπε «οι δαπάνες του 2025 στα πλαίσια των κανόνων του νέου Συμφώνου Σταθερότητας και των διαπραγματεύσεων που συνεχίζονται με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μπορεί να αυξηθούν κατά 3 δισ. ευρώ σε σχέση με το 2024».

Πώς μοιράζεται το καλάθι των 3 δισ. ευρώ 

Ο ίδιος εξήγησε και πώς θα κατανεμηθούν οι επιπλέον αυτές δαπάνες, κάτι το οποίο φυσικά θα εξειδικεύσει και θα παρουσιάσει αναλυτικά στη ΔΕΘ ο Πρωθυπουργός. Σύμφωνα με τον κ. Χατζηδάκη «το 2025 θα έχουμε οπωσδήποτε αύξηση 1 δισ. ευρώ των τακτικών δαπανών, κυρίως για την Υγεία και την Παιδεία, επιπλέον 1 δισ. ευρώ αυξήσεις για τις συντάξεις, εκ των οποίων 400 εκατ. ευρώ για τις νομοθετημένες αυξήσεις και 600 εκατ. ευρώ επιπλέον για νέες συντάξεις, καθώς και περίπου 850 εκατ. ευρώ αύξηση για την Αμυνα, λόγω της αύξησης των φυσικών παραλαβών, κυρίως σε σχέση με τις φρεγάτες Belharra». 

Το όριο που θέτει ο υπουργός για τον προϋπολογισμό του 2025 είναι ότι το ανώτατο ύψος του δημοσιονομικού ελλείμματος δεν θα πρέπει να ξεπεράσει το 1,5 % του ΑΕΠ (από 0,8% του ΑΕΠ εφέτος). Ολα όμως θα εξαρτηθούν από το ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας. 

ΤΙ ΝΑ ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΜΕ ΤΟ ΣΑΒΒΑΤΟ 

Το πακέτο μέτρων που θα ανακοινώσει ο Πρωθυπουργός το Σάββατο το βράδυ στην ομιλία του στο συνεδριακό κέντρο της ΔΕΘ θα περιλαμβάνει τα εξής μέτρα:

Επιδοτούμενα δάνεια για στέγη

Το πρόγραμμα «Σπίτι μου 2» ύψους 2 δισ. ευρώ. Το 50% (1 δισ. ευρώ) της χρηματοδότησης του προγράμματος θα καλυφθεί από δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης και το υπόλοιπο 50% (1 δισ. ευρώ) από δάνεια τραπεζών. Οι βασικές αλλαγές των κριτηρίων υπαγωγής σ΄αυτό είναι:

• Η διεύρυνση των δικαιούχων ως προς την ηλικία που θα φτάνει στα 50 έτη, από 39 που ήταν στο προηγούμενο
• Η διεύρυνση των εισοδηματικών κριτηρίων με ειδική πρόνοια για μηδενικό επιτόκιο για τρίτεκνους και πολύτεκνους
• Η παλαιότητα των ακινήτων να είναι μικρότερη από τα 15 έτη.

—Κοινωνική Αντιπαροχή. Μέχρι το τέλος του έτους ή στις αρχές του 2025 αναμένεται να προκηρυχθεί ο πρώτος, διεθνής διαγωνισμός για την ανέγερση 3.000 κατοικιών σε οικόπεδα του Δημοσίου, αλλά και την αξιοποίηση ακόμα 1.600 κενών ακινήτων σε όλη τη χώρα για τη στέγαση 5.000 νέων ζευγαριών με κοινωνικά κριτήρια. Μέσω του προγράμματος εκτιμάται ότι έως το 2026 θα έχουν κατασκευαστεί κατοικίες σε Κηφισιά, Λάρισα, Ξάνθη και Βόλο, ενώ τα πρώτα διαμερίσματα αναμένεται να διατεθούν από τα ήδη υπάρχοντα ακίνητα του Δημοσίου εντός του 2025. Το ενοίκιο θα είναι χαμηλό, με βάση κοινωνικά και οικονομικά κριτήρια και θα αφορά νέους ηλικίας 18-39 ετών.

—«Ανακαινίζω – Νοικιάζω». Βελτιώσεις στους όρους θα υπάρξουν για το πρόγραμμα «Ανακαινίζω – Νοικιάζω», που αναμένεται να ξεκινήσει και πάλι εντός του έτους. Στόχος η αύξηση της επιδότησης από 4.000 σε 6.000 ευρώ (60% για συνολικό κόστος έως 10.000 ευρώ) και της προκαταβολής του ποσού στο 50%. Βασικός στόχος του υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής είναι ο αριθμός των κατοικιών που θα ανακαινιστούν και στη συνέχεια θα διατεθούν προς ενοικίαση να φτάσει τις 12.500.

Στήριξη ευάλωτων κοινωνικών ομάδων

Μέτρα μόνιμου χαρακτήρα ύψους 880 εκατ. ευρώ τα οποία θα περιληφθούν στον προϋπολογισμό του 2025. Πρόκειται για:

• Τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 0,5%, κόστους 215 εκατ. ευρώ (χωρίς να αποκλείεται να υπάρξει κάποια έκπληξη και η μείωση να φτάσει στο 0,75%).
• Την κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος για τους επαγγελματίες, κόστους 120 εκατ. ευρώ.
• Τη μόνιμη επιστροφή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στους αγρότες, κόστους 100 εκατ. ευρώ.
• Την αύξηση του φοιτητικού στεγαστικού επιδόματος, κόστους 15 εκατ. ευρώ.
• Την αύξηση των συντάξεων η οποία εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί περίπου στα 400 εκατ. ευρώ.
• Την αναστολή του ΦΠΑ στις οικοδομές, κόστους 20 εκατ. ευρώ.

Αυξήσεις στους συνταξιούχους

Σε ό,τι αφορά στο ευαίσθητο κοινωνικό στρώμα των 2,4 εκατ. συνταξιούχων προβλέπονται πολλαπλές και σημαντικές παρεμβάσεις που θα νομοθετηθούν με το μίνι-ασφαλιστικό:

1. Οριζόντια αύξηση 2,6% – 2,8% (σ.σ.: όσο το μισό του αθροίσματος της αύξησης του ΑΕΠ και του ετήσιου πληθωρισμού) σε όλους τους συνταξιούχους 
2. Σε όλους όσοι έχουν προσωπική διαφορά και χάνουν την γενική αύξηση θα δοθεί «επίδομα προσωπικής διαφοράς». Ο ΕΦΚΑ προετοιμάζει τη λίστα των δικαιούχων οι οποίοι θα μοιραστούν τα 300 εκατ. ευρώ από τη φορολόγηση των υπερκερδών των διυλιστηρίων. 
3. Αυξήσεις έως 42 ευρώ το μήνα στις κύριες συντάξεις που ξεπερνούν τα 1.400 ευρώ μέσω της αλλαγής της κλίμακας της Εκτακτης Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων.