Η Ελλάδα στα βιβλία των ξένων

Ηρωίδες και θεότητες σε πρώτο πρόσωπο

Η τάση που έχει αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια που θέλει ηρωίδες και θεότητες της αρχαιότητας να αναδιηγούνται τον μύθο τους μέσα από τη δική τους οπτική αποκτά ένα νέο credit με την Κασσάνδρα, το «λάφυρο» του Αγαμέμνονα μετά την άλωση της Τροίας. Υστερα από τη «Σιωπή των Κοριτσιών» (στα ελληνικά κυκλοφόρησε από την Αιώρα το 2019), η Πατ Μπάρκερ επανέρχεται αφήνοντας την αφήγηση στα χέρια της Τρωαδίτισσας που βαδίζει προς τον θάνατο μετά την επιστροφή του έλληνα βασιλιά στις Μυκήνες. Το μυθιστόρημα «The Voyage Home» αναμένεται τον ερχόμενο Αύγουστο από τις εκδόσεις Hamish Hamilton.

Νέο σταθμό στην αφήγηση «από την πλευρά των γυναικών» αποτελεί και η «Μήδεια» της Rosie Hewlett, που κυκλοφόρησε πριν από λίγες ημέρες από τις εκδόσεις Penguin. Η μάγισσα και εγγονή του Ηλιου γίνεται μυθιστορηματικός χαρακτήρας και αφηγείται τον ερχομό του Ιάσονα στην Κολχίδα, τον έρωτά της για τον ξένο, τη μεγάλη φυγή και, βεβαίως, την τρομερή εκδίκηση. Από κοντά και η θέα Ηρα, που εκφράζει τις σκέψεις της για τον ατίθασο Δία και τα παιδιά της στο μυθιστόρημα «Hera» της Τζένιφερ Σεντ, το οποίο αναμένεται τον ερχόμενο Μάιο (εκδ. Headline).

Κίνδυνος σε ελληνικό νησί

Στο «Sleepwalkers» της Σκάρλετ Τόμας (εκδ. Simon & Schuster, αναμένεται μέσα στον Απρίλιο) η Εβελιν και ο Ρίτσαρντ καταφθάνουν σε ένα μικρό ελληνικό νησί για τον μήνα του μέλιτος. Υπό την απειλή καταιγίδας βρίσκουν κατάλυμα στη Βίλα Ρόζα, όπου η ιδιοκτήτρια Ιζαμπέλα έχει μάτια μόνο για τον Ρίτσαρντ. Ακυρώνει συνεχώς τη σύζυγό του και παράλληλα προσπαθεί να γοητεύσει τους άλλους δυο επισκέπτες της –τον αμερικανό παραγωγό Μάρκους και τη σύντροφό του Ντέμπι– με την ιστορία των «υπνοβατών», του ζεύγους που είχε περάσει την προηγούμενη περίοδο από το ξενοδοχείο και πνίγηκε.

Απόδραση στην Κεφαλονιά

Η Ξανθή Φοξ κληρονομεί μια βίλα στην Κεφαλονιά όταν η Ελληνίδα νονά της φεύγει από τη ζωή, μετά από καρδιακό επεισόδιο. Η Ξανθή πρέπει να «παγώσει» τη ζωή της στο Λονδίνο και να επιχειρήσει ένα άλμα μπροστά, «αποδρώντας» στο ελληνικό νησί. Στο «A Greek island Εscape» η Kate Frost χτίζει χαρακτήρες πάνω στη συνταγή «λίγος εξωτισμός παραπάνω», που δεν έβλαψε ποτέ κανέναν βρετανό αναγνώστη. Βέβαια, το ίδιο δεν ισχύει και για τους παλιούς κατοίκους στο μυθιστόρημα, οι οποίοι βλέπουν με μισό μάτι την άφιξη της Ελληνοβρετανίδας, η οποία θέλει, μάλιστα, να κάνει ανακαίνιση στη βίλα «Αστήρ» της εκλιπούσης νονάς της.

Στη Θεσσαλονίκη της Κατοχής

Ονομάζεται Νίκος Κρίσπης (Nico Krispis στο πρωτότυπο) και είναι ο ήρωας στο μυθιστόρημα «The Little Liar» (εκδ. HarperCollins) του 66χρονου αμερικανού συγγραφέα Μιτς Αλμπομ. Ο 11χρονος εβραίος ζει στη Θεσσαλονίκη της ναζιστικής Κατοχής και ξεχωρίζει για την ηθική του. Είναι η περίοδος κατά την οποία ο Ούντο Γκραφ προετοιμάζεται για την απεχθή ειδική αποστολή του: τον εκτοπισμό των 50.000 εβραίων και τη μεταφορά τους στα στρατόπεδα συγκέντρωσης της κεντρικής Ευρώπης.

Ο Γερμανός συναντά κάποια στιγμή τον Νίκο και αποφασίζει να εκμεταλλευθεί την αθωότητα του παιδιού. Στον σιδηροδρομικό σταθμό της Θεσσαλονίκης δίνει στον 11χρονο ένα κίτρινο αστέρι και τον πείθει να διασπείρει μια πληροφορία στο πλήθος των ανυποψίαστων συμπολιτών του: «Το άκουσα από έναν γερμανό αξιωματικό. Μας πηγαίνουν στην Πολωνία. Θα έχουμε καινούργια σπίτια και δουλειές». Ανίδεος και αδαής για την Κόλαση που έρχεται, ο Νίκος εκτελεί το θέλημα οδηγώντας τους ομόθρησκούς του στα βαγόνια του Αουσβιτς.

Επανάσταση στην Κρήτη

Με την Κρητική Επανάσταση του 1866-1869 και τη Σύμβαση της Χαλέπας, το 1878, η Κρήτη κερδίζει σημαντικό επίπεδο αυτονομίας. Οι οθωμανικές καταπατήσεις, ωστόσο, και η επιθυμία των Κρητικών για ένωση με το τότε Βασίλειο της Ελλάδος οδηγούν στον ξεσηκωμό του 1897 και στον Ελληνοτουρκικό Πόλεμο του 1897. Παρότι οι Οθωμανοί κερδίζουν, η Κρήτη αναγνωρίζεται ως αυτόνομη πολιτεία το 1898, ύστερα από παρέμβαση έξι ευρωπαϊκών δυνάμεων.

Στη μελέτη «Island and Εmpire» (εκδ. Stanford University Press) ο Uğur Zekeriya Peçe αφηγείται μια ιστορία λαϊκής κινητοποίησης, εκτοπισμών και ξένων παρεμβάσεων. Η σύγκρουση πήρε μορφή εμφυλίου πολέμου ανάμεσα στον μουσουλμανικό και τον χριστιανικό πληθυσμό, οδηγώντας στον εκτοπισμό περίπου 70.000 μουσουλμάνων από το νησί. Οι πρόσφυγες αυτοί –από τη Θεσσαλονίκη έως τη Λιβύη– θα πρωταγωνιστήσουν στο μεγαλύτερο κίνημα διαμαρτυρίας εναντίον της Αυτοκρατορίας, αλλάζοντας δομές στη Μέση Ανατολή.

Η ιστορία της πόλης-κράτος

Ηταν ένας από τους ανθεκτικότερους και πιο προσαρμοστικούς πολιτικούς θεσμούς της αρχαιότητας, θεμελιωμένος πάνω στις αρχές της ιθαγένειας, της ελευθερίας και της ισονομίας. Η πόλη-κράτος έχει τη δική της ιστορία, η οποία εκτείνεται από το 650 π.Χ. έως το 350 μ.Χ., περιέχοντας συνεργασίες με άλλες πόλεις και έναν εσωτερικό ανταγωνισμό με τις ελίτ της εποχής. Αυτήν αφηγείται με δεξιοτεχνία ο Jon Ma στην έκδοση «Polis», που αναμένεται τον ερχόμενο Ιούνιο από το Princeton University Press.