Η Νίνα Σιμόν κάποτε είχε πει σε μια συνέντευξή της: «Είναι καθήκον του καλλιτέχνη να αντικατοπτρίζει την εποχή του». Φυσικά εννοούσε τον αντικατοπτρισμό της πολιτικής, και ειδικά για την περίπτωσή της, της ρατσιστικής πολιτικής. «Αυτό ισχύει για τους ζωγράφους, τους γλύπτες, τους ποιητές, τους μουσικούς. Οσον αφορά εμένα, επιλέγω να αντικατοπτρίζω εποχή μου».
Το ίδιο επιχειρεί να κάνει και το Διεθνές Κέντρο Φωτογραφίας στη Νέα Υόρκη, σύμφωνα με τους κριτικούς τέχνης, στη νέα μεγάλη έκθεση που διοργανώνει, με τίτλο «Perpetual Revolution: The Image and Social Change» (=Αέναη επανάσταση: Η εικόνα και η κοινωνική αλλαγή). Το Κέντρο ιδρύθηκε το 1974 και έκτοτε ασχολείται κυρίως με την κοινωνική φωτογραφία – από το φωτορεπορτάζ έως τη φωτογραφία δρόμου. Τα τελευταία χρόνια, μετά το ξέσπασμα της επανάστασης των τεχνολογιών και της επικοινωνίας, ασχολείται και με την ψηφιακή φωτογραφία, η οποία διακινείται βασικά μέσω Διαδικτύου.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η νέα ομαδική έκθεση φωτογραφίας, περιλαμβάνει εικόνες όλων των ειδών (ψηφιακές, αναλογικές, κολάζ, βιντεο-φωτογραφίες, φωτογραφίες από τα social media κτλ.) οι οποίες όμως παρουσιάζουν κοινωνικά γεγονότα που καθορίζουν τους καιρούς που ζούμε.
Από τη Διεθνή Σύνοδο Κορυφής στο Παρίσι το 2015 για την Κλιματική Αλλαγή, μέχρι τη μεγάλη πορεία κατά του ρατσισμού την επομένη της ορκωμοσίας του Ντόναλντ Τραμπ.
Η έκθεση εγκαινιάστηκε στις 27 Ιανουαρίου, στη Νέα Υόρκη, και το κοινό συνέρρευσε στο Διεθνές Κέντρο Φωτογραφίας προβληματισμένο. Προφανώς εξαιτίας της πολιτικής που άρχισε να εφαρμόζει ο νέος αμερικανός πρόεδρος, η οποία δείχνει ότι κάθε άλλο παρά αστειευόταν στις προεκλογικές δηλώσεις του. Στα δύσκολα, η Τέχνη, βοηθάει. Ωστόσο και οι κριτικοί δείχνουν εκστασιασμένοι. Όχι τόσο για καλλιτεχνικούς, όσο για κοινωνικούς λόγους.
Η έκθεση με τίτλο «Αέναη επανάσταση: Η εικόνα και η κοινωνική αλλαγή», δείχνει αυτό ακριβώς που ζούμε. Αρχίζοντας με την πρώτη φωτογραφία της Γης που τραβήχτηκε από τη Σελήνη το 1968, και που χρησιμοποιείται έκτοτε κατά κόρον, αναφορικά με την προστασία του πλανήτη και φτάνοντας μέχρι μια σέλφι από τη μεγάλη πρόσφατη πορεία των γυναικών στην Ουάσιγκτον εναντίον της πολιτικής Τραμπ. Η σέλφι μάλιστα εικονίζει δύο μαύρες γυναίκες… Και αυτό πραγματικά αντικατοπτρίζει όχι απλώς θεωρητικά την εποχή που ζούμε, αλλά και ειδικότερα την καθημερινή πολιτική που εφαρμόζεται στις ΗΠΑ από την επομένη κιόλας της ορκωμοσίας του νέου προέδρου.
Η έκθεση καλύπτει 6 θεματικές ενότητες: το κίνημα #BlackLivesMatter, τη σεξουαλική διαφορετικότητα, την κλιματική αλλαγή, την προπαγάνδα της τρομοκρατίας, την άνοδο της ακροδεξιάς σε συνδυασμό με την εκλογή Τραμπ και την προσφυγική κρίση. Και αυτό που θέλει να πει, είναι ότι ζούμε σε καιρό διαρκούς επανάστασης – πολιτικής, κοινωνικής και τεχνολογικής.
Η δε παραγωγή, έκθεση και διακίνηση της ψηφιακής φωτογραφίας στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης είναι αξιοπρόσεκτη, διότι ταυτοχρόνως παράγει αλλά και μεταδίδει την κοινωνική αλλαγή. Οι επικές κοινωνικές και πολιτικές μεταστροφές της εποχής μας, σίγουρα δεν θα ελάμβαναν χώρα με αυτή την ταχύτητα και τόσο εις βάθος αν δεν συνέπιπταν με την επανάσταση στην ψηφιακή επικοινωνία.
Το θέμα είναι πάντως ότι ο πλανήτης καίγεται, από πολλές απόψεις, και οπωσδήποτε η φωτογραφία είναι το μέσο που μπορεί να περάσει το μήνυμα άμεσα και σε όλους. Είτε είναι νωρίς είτε είναι αργά. Προφανώς αυτό βλέπουν οι Αμερικανοί στην έκθεση, που τους κάνει να βγαίνουν από το μουσείο… δακρυσμένοι.
Η έκθεση
«Perpetual Revolution: The Image and Social Change», ομαδική, φωτογραφίας
ICP Museum: 250 Bowery, Νέα Υόρκη
Διαρκεί: ως 7 Μαΐου 2017