«Οι Αμερικανοί πρέπει να αποφασίσουν ποιον θέλουν στον Λευκό Οίκο. Είμαι βέβαιος ότι θα υπάρξει αρκετά σημαντική διαφορά στις διατλαντικές σχέσεις αναλόγως του ποιος θα είναι εκεί». Αυτά δήλωσε ο Ζοζέπ Μπορέλ, ύπατος εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την εξωτερική πολιτική και την ασφάλεια. H Repubblica, πιάνοντας το αγωνιώδες μήνυμα των Βρυξελλών, ανέλαβε τη μετάφραση για το κοινό της: «Δεν μπορούσε να είναι σαφέστερος. Αν ο Τραμπ επικρατήσει στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ, τον Νοέμβριο, η σχέση μεταξύ Ευρώπης και ΗΠΑ αναπόφευκτα θα αλλάξει – προς το χειρότερο». Και ακολούθησε το ρεπορτάζ, με αντικείμενο τους φόβους της Κομισιόν μπροστά στις αμερικανικές κάλπες.
Το φάντασμα του Τραμπ, έγραψε το φύλλο της Ρώμης, επλανάτο πάνω από τα κεφάλια των ευρωπαίων υπουργών Εξωτερικών κατά τη σύνοδο του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η Ουκρανία είναι πάντα στην ημερήσια διάταξη, όμως τα τελευταία νέα από την προεκλογική εκστρατεία των ΗΠΑ απασχόλησαν τους υπουργούς. Η πιθανή νίκη του μεγιστάνα της Νέας Υόρκης εκλαμβάνεται ως τσουνάμι στη Γηραιά Ηπειρο. Ειδικότερα σε δύο μέτωπα: στο στρατιωτικό και στο οικονομικό.
Πώς θα βοηθήσουμε τον Ζελένσκι;
Οι εξαγγελίες του για μείωση της συνεισφοράς των κρατών στο ΝΑΤΟ είναι ο πρώτος συναγερμός. Ο Τραμπ όχι μόνο κατηγόρησε εκείνες τις χώρες εταίρους που δεν δίνουν το 2% του ΑΕΠ τους για στρατιωτικές δαπάνες, αλλά κατέστησε σαφές ότι το ενδιαφέρον της Ουάσιγκτον θα στραφεί πλέον προς τη Νότια Αμερική και προς την Ανατολή, και όχι προς την Ευρώπη. Αυτή η προσέγγιση ανησύχησε τις κυβερνήσεις της ΕΕ οι οποίες και δεσμεύτηκαν (στην πλειοψηφία τους) να στηρίξουν την Ουκρανία στον πόλεμο κατά της Ρωσίας. Από το Βερολίνο μέχρι το Παρίσι και από τη Βαρσοβία μέχρι τη Μαδρίτη όλοι αρχίζουν να σκέφτονται: «Τι θα κάνουμε αν ο Τραμπ αποσυρθεί από την υπεράσπιση του Κιέβου; Πώς θα βοηθήσουμε εμάς και τον Ζελένσκι; Πώς θα αντισταθούμε στις ρωσικές πιέσεις στην ανατολική πλευρά μας;»
Ολα αυτά τα ερωτήματα ταράζουν την ΕΕ και ωθούν τους περισσότερους ηγέτες στο να παρακολουθούν τα διαδραματιζόμενα στις ΗΠΑ με προσοχή. Κανείς τους δεν ισχυρίζεται ότι υποστηρίζει τους Δημοκρατικούς, όμως πολλοί το ξεκαθαρίζουν, με εξαίρεση την Ουγγαρία του Ορμπαν και εν μέρει και την Ιταλία. Η Μελόνι υπενθύμισε ότι το αμερικανικό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα είναι εγγεγραμμένο ως «εξωτερικό μέλος» στην ομάδα ECR της Ευρωβουλής, δηλαδή στους Ευρωπαίους Συντηρητικούς και Μεταρρυθμιστές (πρόκειται για ομάδα που τοποθετείται δεξιότερα από το Λαϊκό Κόμμα).
Χασούρα 11 δισ. δολάρια κάθε χρόνο
Η δεύτερη πτυχή αφορά την οικονομία. Η δασμολογική πολιτική που ακολουθεί ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ θα αποκατασταθεί τον ερχόμενο Ιανουάριο. Σε αυτή την περίπτωση, η εμπορική μάχη θα κοστίζει στην ΕΕ τουλάχιστον 11 δισ. δολάρια κάθε χρόνο. Και θα μπορούσε να έχει σημαντικό αντίκτυπο στις προσπάθειες ανάκαμψης που ξεκίνησε η ΕΕ. Ολα αυτά τα θέματα αντιμετωπίστηκαν ανεπίσημα αυτές τις ώρες στην Ευρώπη, στο περιθώριο του Συμβουλίου των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ.
«Δουλέψαμε πολύ καλά με τον Μπάιντεν» είπε ο Μπορέλ. «Αν αποφάσισε να αποσυρθεί επειδή πιστεύει ότι κάποιος άλλος υποψήφιος έχει περισσότερη δύναμη για να κερδίσει τις εκλογές για λογαριασμό των Δημοκρατικών, σεβόμαστε την απόφαση». Ο ιταλός υπουργός Εξωτερικών, Αντόνιο Ταγιάνι, υπενθύμισε ότι «οι διατλαντικές σχέσεις αποτελούν προτεραιότητα εξωτερικής πολιτικής για εμάς, όποιος και αν είναι πρόεδρος» και ότι «η Ιταλία θα παραμείνει προνομιούχος συνομιλητής των ΗΠΑ». Και κατά τη γνώμη του, σε κάθε περίπτωση η θέση για την Ουκρανία δεν θα αλλάξει.
«Η ΕΕ δεν είναι Πολιτεία των ΗΠΑ. Θα δούμε τι θα γίνει εκεί, ποιος θα είναι ο νικητής και ποιες θα είναι οι πολιτικές του. Η ΕΕ θα αποφασίσει για λογαριασμό της. Ολοι θέλουμε ειρήνη, αλλά η ειρήνη πρέπει να είναι δίκαιη. Η Ουκρανία δεν είναι δυνατόν να παραδοθεί. Αυτό το επαναλάβαμε όλοι μας και σήμερα» είπε ο Ταγιάνι. Ομως ο γάλλος συνάδελφός του, Στεφάν Σεζουρνέ, είπε ότι υπάρχει πρόβλημα: «Η ΕΕ θα υπερασπιστεί τα συμφέροντά της. Θα αντιμετωπίσουμε οποιαδήποτε αμερικανική κυβέρνηση, αφού είναι προς το συμφέρον των Ευρωπαίων και της παγκόσμιας σταθερότητας». Ο πολωνός ΥΠΕΞ Ράντοσλαβ Σικόρσκι φαίνεται να ενδιαφέρεται πάνω από όλα να μη βλαφτεί η στρατιωτική συμμαχία.
Για τη Βαρσοβία της κυβέρνησης Τουσκ ο υπ’ αριθμ. 1 εχθρός είναι η Ρωσία, για αυτό και η χώρα του χρειάζεται την υποστήριξη της Ουάσιγκτον. Είπε αυτός: «Οι ΗΠΑ θα παραμείνουν ο βασικός στρατηγικός εταίρος της ΕΕ, ανεξαρτήτως του ποιος θα ηγείται του Λευκού Οίκου. Ωστόσο οι ευρωπαϊκές χώρες θα πρέπει να αναλάβουν μεγαλύτερη ευθύνη για την ασφάλεια και την άμυνα της περιοχής».