«Είναι ξεκάθαρο ότι οι αρχές της Λευκορωσίας χρησιμοποιούν τους ανθρώπους σαν εργαλείο για πολιτικούς σκοπούς». Αυτό τόνισε την Τετάρτη ο Υπατος Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ενωσης Ζοζέπ Μπορέλ, μιλώντας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την κατάσταση στα σύνορα της Πολωνίας με τη Λευκορωσία, σημειώνοντας ότι οι εικόνες είναι «σοκαριστικές» και πως τα πράγματα μπορεί να γίνουν χειρότερα.
Ο Μπορέλ είπε ότι το καθεστώς Λουκασένκο δίνει «ψεύτικες προσδοκίες» στους πρόσφυγες και στους μετανάστες, σε μια παραδοχή που θυμίζει τα όσα έκανε το καθεστώς Ερντογάν στον Εβρο το 2020. Ο Μπορέλ εξήγησε ότι με τις ενέργειές του ο Αλεξάνταρ Λουκασένκο απαντά στις κυρώσεις της ΕΕ. «Μου βάζετε κυρώσεις κι εγώ σας δημιουργώ πρόβλημα. Εάν πρέπει να θέσω σε κίνδυνο ανθρώπους για να δημιουργήσω πρόβλημα θα το κάνω», είπε ο Μπορέλ εξηγώντας τον τρόπο δράσης του λευκορώσου δικτάτορα.
Το ενδιαφέρον είναι ότι και σε αυτήν την κρίση και εργαλειοποίηση του Μεταναστευτικού στα σύνορα της ΕΕ, ο ρόλος της Τουρκίας είναι ύποπτος.
Οπως δήλωσε την Τετάρτη ο Πίτερ Στάνο, εκπρόσωπος της Κομισιόν, με αρμοδιότητα τα θέματα εξωτερικής πολιτικής, η Ρωσία και η Τουρκία είναι μεταξύ των τρίτων χωρών που η ΕΕ παρακολουθεί για πιθανό ρόλο τους στη μεταφορά μεταναστών στη Λευκορωσία, ώστε μετά αυτοί να σταλούν στα σύνορα με την Πολωνία και τη Λιθουανία, κράτη-μέλη της ΕΕ..
Ερωτηθείς κατά τη διάρκεια ενημέρωσης της Επιτροπής για πιθανή εμπλοκή της Ρωσίας και της Τουρκίας στην κατάσταση με τη Λευκορωσία, ο Πίτερ Στάνο επανέλαβε την έκκληση της ΕΕ προς τη Ρωσία να χρησιμοποιήσει την επιρροή της στο καθεστώς Λουκασένκο και τους στενούς δεσμούς, που έχει μαζί του, για να το πείσει να σταματήσει αυτή την «παράνομη» και «απάνθρωπη» δραστηριότητα.
Ο Πίτερ Στάνο τόνισε ότι αυτό που αντιμετωπίζουμε στη Λευκορωσία είναι μια «κρατικά ενορχηστρωμένη και τεχνητά δημιουργημένη μεταναστευτική κρίση», η οποία δεν έχει καμία σχέση με το προσφυγικό κύμα που έφτασε στην Ευρώπη το 2015 και με το οποίο συχνά κάνει σύγκριση η Ρωσία.
Οσον αφορά την Τουρκία, ο Πίτερ Στάνο είπε ότι η Επιτροπή βρίσκεται σε συνεχή διάλογο μαζί της για το Μεταναστευτικό, τόσο την άνοιξη του 2020 σε μια παρόμοια κατάσταση, όσο και στο πλαίσιο της τρέχουσας κατάστασης με τη Λευκορωσία.
Καταλήγοντας, ο εκπρόσωπος της Επιτροπής ανέφερε ότι είναι πολλές οι «μεταναστευτικές διαδρομές» που βρίσκονται στο ραντάρ της Κομισιόν.
Σύμφωνα με το euobserver, στο επίκεντρο της προσοχής των ευρωπαίων αξιωματούχων είναι οι δραστηριότητες δύο συγκεκριμένων αεροπορικών εταιρειών, οι οποίες εκτιμάται ότι μετέφεραν και μεταφέρουν αμέτρητους μετανάστς στη Λευκορωσία από τη Μέση Ανατολή: είναι η Turkish Airlines και η FlyDubai.
Τη Δευτέρα, η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν προειδοποίησε πως «η ΕΕ θα βρει πώς θα επιβάλει κυρώσεις, ακόμα και βάζοντας σε μαύρη λίστα, αεροπορικές εταιρείες τρίτων χωρών που δραστηριοποιούνται στο human trafficking».
Ο Μπορέλ είπε ότι Ιρακινοί, οι οποίοι έρχονταν κυρίως από το Κουρδιστάν, μεταφέρονταν από τη Βαγδάτη στο Μινσκ και από το Μινσκ στα σύνορα της Πολωνίας και της Λιθουανίας. Συμπλήρωσε ότι εξήγησε στις ιρακινές αρχές τους κινδύνους που αντιμετώπιζαν οι πολίτες και εν συνεχεία εκείνες σταμάτησαν τις πτήσεις προς το Μινσκ. Ωστόσο, ακόμη κι αν οι ιρακινές αερογραμμές σταμάτησαν, δεν συνέβη το ίδιο με άλλες εταιρείες που «πετούσαν από τη Βαγδάτη και ξαφνικά από πολλά άλλα αεροδρόμια στη Μέση Ανατολή».
«Πολλά άλλα αεροδρόμια στη Μέση Ανατολή χρησιμοποιήθηκαν ως κόμβοι για να στείλουν ανθρώπους από τη Συρία, από το Ιράκ, από το Αφγανιστάν στη Λευκορωσία και από εκεί στα ευρωπαϊκά σύνορα», αποκάλυψε. Ανέφερε μάλιστα ότι «η Κωνσταντινούπολη παραμένει ένας από τους βασικούς κόμβους διέλευσης για τους μετανάστες».
Ο Μπορέλ μιλώντας για την αποστολή του Αντιπροέδρου της Κομισιόν Μαργαρίτη Σχοινά στις χώρες διέλευσης και προέλευσης των μεταναστών, ανέφερε ότι θα βρεθεί στο Αμπού Ντάμπι, στη Βηρυτό, στη Βαγδάτη, στο Ερμπίλ, αλλά και στην Αγκυρα, πρωτεύουσα της Τουρκίας.
Ετοιμη η ΕΕ για νέες κυρώσεις
Στο μεταξύ, οι πρεσβευτές των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμφώνησαν την Τετάρτη ότι η απόφαση της Λευκορωσίας να ενθαρρύνει μετανάστες από τη Μέση Ανατολή να εισέλθουν στην Πολωνία μπορεί νομικά να θεωρηθεί μια «υβριδική επίθεση» που αποτελεί βάση για έναν νέο γύρο κυρώσεων εις βάρος του Μινσκ.
Η συμφωνία επιτεύχθηκε σε μια κεκλεισμένων των θυρών συνάντηση των 27 απεσταλμένων του ευρωπαϊκού μπλοκ στις Βρυξέλλες, ανέφεραν διπλωμάτες. Η Λευκορωσία αρνείται οποιαδήποτε επιλήψιμη ενέργεια και λέει ότι η ίδια, και όχι η ΕΕ, είναι θύμα μιας «υβριδικής επίθεσης» με χρήση αντισυμβατικών τακτικών πολέμου.
Το Reuters ανέφερε την Τρίτη ότι η ΕΕ βρίσκεται κοντά στην επιβολή επιπλέον κυρώσεων ενάντια στη Λευκορωσία, με τιμωρητικά μέτρα ενάντια σε περίπου 30 άτομα και οντότητες, συμπεριλαμβανομένου του υπουργού Εξωτερικών και της λευκορωσικής αεροπορικής εταιρείας Belavia, με την έγκριση αυτών των κυρώσεων να αναμένεται ενδεχομένως και την επόμενη εβδομάδα.
Το πακέτο κυρώσεων θα συζητηθεί από εμπειρογνώμονες αύριο, Πέμπτη, με δυνατότητα έγκρισης την προσεχή Δευτέρα, όταν οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ θα έχουν προγραμματισμένη συνάντηση στις Βρυξέλλες.
Ωστόσο, η συμφωνία για τους στόχους των κυρώσεων και οι αποδείξεις που απαιτούνται για την αποφυγή ένδικων προσφυγών σημαίνει ότι η επιβολή κυρώσεων ενδέχεται να διαρκέσει περισσότερο. Οι κυβερνήσεις των κρατών μελών της ΕΕ πρέπει επίσης να αποφασίσουν εάν θα στοχεύσουν τις υφιστάμενες συμβάσεις μίσθωσης αεροσκαφών της Belavia ή μόνο μελλοντικές συμφωνίες.
Παράλληλα σήμερα η Πολωνία ενημέρωσε τους συμμάχους της στο ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες για τη μεταναστευτική κρίση στα σύνορά της, την οποία η Βορειοατλαντική Συμμαχία τονίζει ότι προκλήθηκε από το Μινσκ, δήλωσε ένας αξιωματούχος του ΝΑΤΟ μετά την κεκλεισμένων των θυρών συνάντηση.
«Οι σύμμαχοι κατέστησαν σαφές ότι η Λευκορωσία φέρει την ευθύνη για την κρίση και ότι η χρήση του μεταναστευτικού από το καθεστώς Λουκασένκο ως μια υβριδική τακτική είναι απάνθρωπη, παράνομη και απαράδεκτη», είπε ο αξιωματούχος, αναφερόμενος στον Λευκορώσο πρόεδρο Αλεξάντερ Λουκασένκο.
«Το ΝΑΤΟ είναι έτοιμο να βοηθήσει περαιτέρω τους συμμάχους μας και να διατηρήσει την ασφάλεια και την ασφάλεια στην περιοχή», είπε ο αξιωματούχος