Το μεγάλο και πρώτο ουσιαστικό βήμα προς τη δημουργία ενός Στρατού της ΕΕ έγινε τη Δευτέρα στο πλαίσιο της εμβάθυνσης της Κοινής Πολιτικής Ασφάλεια και Αμυνας.
Στις Βρυξέλλες 23 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης -μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα- υπέγραψαν κοινή επιστολή προθέσεων για την ενεργοποίηση της περίφημης «Μόνιμης Διαρθρωμένης Συνεργασίας» (PESCO – Permanent Structured Cooperation), όπως αυτή περιγράφεται στη Συνθήκη της Λισαβόνας (άρθρα 42.6 και 46, όπως και το 10ο Πρωτόκολλο).
Από την επιστολή έλειπαν οι υπογραφές της Βρετανίας (λόγω Brexit), της Δανίας, της Μάλτας, της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας, με τις δύο τελευταίες να φέρονται έτοιμες να την συνυπογράψουν στα τέλη του έτους μετά την επίσημη έγκριση από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Ετσι ένα όραμα δεκαετιών, από τον Μάρτιο του 1948 όταν υπεγράφη από τη Γαλλία, τη Βρετανία, το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο και την Ολλανδία η Συνθήκη των Βρυξελλών για την αμυντική συνεργασία, μπαίνει πλέον σε τροχιά υλοποίησης (δείτε στο βίντεο που ακολουθεί, τις δηλώσεις της ύπατης εκπροσώπου της ΕΕ για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας, Φεντερίκα Μογκερίνι, στη σχετική συνέντευξη Τύπου).
«Γιατί τώρα;» θα μπορούσε να ρωτήσει κάποιος. Η απάντηση βρίσκεται αφενός στο γεγονός ότι έφυγε από τη μέση ένας από τους μεγαλύτερους πολέμιους της ιδέας στους κόλπους της ΕΕ: Η Βρετανία, που με προκάλυμμα την προστασία των ευρωατλαντικών σχέσεων, τηρούσε διαχρονικά αρνητική στάση έναντι του εγχειρήματος της Αμυντικής Ενωσης. Η απόφαση του Βrexit ήταν καταλυτική.
Από την άλλη ήρθε και η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ να αλλάξει εκ βάθρων τα δεδομένα στις ευρωατλαντικές σχέσεις. Οι επανειλημμένες (αιχμηρές) δηλώσεις του προέδρου των ΗΠΑ για τις υποχρεώσεις (μόνο) των μελών της Ατλαντικής Συμμαχίας, οδήγησαν τους ευρωπαίους ηγέτες να αρχίζουν να επανεξετάζουν την προοπτική μίας αποκλειστικά ευρωπαϊκής Αμυνας.
Ήδη από τον περασμένο Μάιο η γερμανίδα καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ εκτίμησε πως ήρθε πια η ώρα η Ευρώπη «να πάρει τη μοίρα της στα χέρια της», για να έρθει λίγους μήνες μετά (τον περασμένο Σεπτέμβριο) ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν να μιλήσει ανοικτά -παρουσιάζοντας τις προτάσεις του- για «κοινό ευρωπαϊκό στρατό» και «κοινό αμυντικό προϋπολογισμό».
Αντικείμενο της PESCO είναι ο ευρύτερος συντονισμός των ευρωπαϊκών στρατών -με ανοικτό το ενδεχόμενο ανάληψης κοινής δράσης σε περίπτωση που κριθεί αναγκαίο- καθώς επίσης η μοχλευση και αποτελεσματικότερη αξιοποίηση εθνικών πόρων για την Άμυνα. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται η δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Αμυντικού Ταμείου (EDF) για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας και τον συντονισμό των στρατιωτικών προμηθειών και εξοπλισμών σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Η εξέλιξη αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία για την Ελλάδα -όχι μόνο σε επιχειρησιακό επίπεδο, αλλά και σε πολιτικό, καθώς μετά από δεκαετίες η χώρα μας απεγκλωβίζεται από τις δύσκολες ισορροπίες εντός του ΝΑΤΟ λόγω της παρουσίας της Τουρκίας, με τα όποια προβλήματα έχει προκαλέσει διαχρονικά η συνύπαρξη των δύο γειτόνων εντός της Συμμαχίας.
Μετά από δεκαετίες, περίοδο κατά την οποία ελήφθη ήδη μία απόφαση για απόσυρση από το στρατιωτικό σκέλος της Ατλαντικής Συμμαχίας (στις 14 Αυγούστου 1974, από την οικουμενική κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή, ως αντίδραση της ελληνικής πλευράς στην τουρκική στρατιωτική εισβολή στην Κύπρο) και περίπου 40 χρόνια μετά την επάνοδό της ως πλήρες μέλος του ΝΑΤΟ (στις 19 Οκτωβρίου του 1980, με απόφαση της κυβέρνησης Γεωργίου Ράλλη), παρουσιάζεται μία ιστορική ευκαιρία γαι τη χώρα να βγει από τα αδιέξοδα ασφαλείας με την γείτονα και νατοϊκό της σύμμαχο, αναμένοντας μόνο κέρδη από την υλοποίηση της ενιαίας Άμυνας της ΕΕ.