Δύο διαφορετικές συγκεντρώσεις, δύο διαφορετικοί κόσμοι. Η δημοκρατία από τη μια μεριά, ο δεσποτισμός και η δικτατορία από την άλλη.
Το «σκηνικό» -στημένο στις δύο άκρες της Ευρώπης- μοιάζει να υπογραμμίζει το μεταψυχροπολεμικό χάσμα μεταξύ της Δύσης και των υπολοίπων μεγάλων δυνάμεων του κόσμου: την ίδια ώρα με τη σύναξη στη Γαλλία για την επέτειο της D-Day, στη Μόσχα ο ρώσος πρόεδρος άνοιγε την αγκαλιά του στον Σι Τζινπίνγκ (και συγκινημένος ο κινέζος πρόεδρος δήλωνε: «Ο Πούτιν είναι ο επιστήθιος φίλος μου!»…)
Αν και κατά το παρελθόν ο ρώσος πρόεδρος παρέστη στους εορτασμούς των Δυτικών, εφέτος δεν προσεκλήθη. Η επίσημη δικαιολογία των Γάλλων είναι μάλλον υποκριτική: το πρόγραμμά τους, λέει, προέβλεπε μόνο τη συμμετοχή αρχηγών κυβερνήσεων και όχι κρατών. Η εξήγηση είναι μία: οι Δυτικοί «κρατάνε μανιάτικο» του Πούτιν την προσάρτηση της Κριμαίας.
Υπάρχουν βέβαια και οι τριβές σχετικά με το ποιος νίκησε τους Γερμανούς το 1945. Σύμμαχοι ήταν όλοι μετά το 1941 (διότι νωρίτερα, στην έναρξη του πολέμου, η Σοβιετική Ενωση ήταν σύμμαχος της Γερμανίας), όμως οι γνώμες των ιστορικών διίστανται (στη Δύση, βέβαια) όσον αφορά τον καθοριστικό παράγοντα ο οποίος συνέβαλε στη συμμαχική νίκη: ήταν ή D-Day ή οι σοβιετικές νίκες στο Ανατολικό Μέτωπο;
Οι Ρώσοι λένε: ήταν το Στάλινγκραντ, το Κουρσκ, η προέλαση στο πολωνικό έδαφος και στα εδάφη του Ράιχ, ο κλοιός και η μάχη του Βερολίνου, η κατάληψη της καγκελαρίας και του μπούνκερ. Δηλαδή: ήταν ο Κόκκινος Στρατός.
Χαρακτηριστικό της διαφορετικής ερμηνείας της Ιστορίας είναι το σχόλιο της εκπροσώπου του υπουργείου Εξωτερικών της Ρωσίας Μαρίας Ζαχάροβα: «Η απόβαση στη Νορμανδία δεν κέρδισε τον Πόλεμο. Δεν υπήρξε παράγων μεταβολής των συσχετισμών ισχύος. Η αποφασιστική συμβολή ανήκει στον Κόκκινο Στρατό, στους θριάμβους του στο Στάλινγκραντ και στο Κουρσκ. Επί τρία χρόνια η Βρετανία και κατόπιν οι ΗΠΑ καθυστερούσαν να ανοίξουν το δεύτερο μέτωπο».
Το Κρεμλίνο διοργάνωσε τη δική του διμερή σύνοδο κορυφής καθώς ο «αμήχανος φιλοξενούμενος» στη Νορμανδία εφέτος δεν ήταν ο Πούτιν αλλά ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, γράφει ο Ανταμ Τέιλορ στη Washington Post.
Το σινορωσικό κοινό μέτωπο
Και κάτι παραπάνω: ξεπερνώντας τις έριδες της κομμουνιστικής περιόδου τους, η Ρωσία και η Κίνα αποφάσισαν να χτίσουν το μέτωπο που τους χρειάζεται ώστε να αντιμετωπίσουν την αμερικανική κυριαρχία.
- Και οι δυο τους, την ίδια χρονική περίοδο, έχουν οικονομικές τριβές με τις ΗΠΑ: ο Πούτιν αντιμετωπίζει ένα φάσμα κυρώσεων, ενώ το Πεκίνο περιδινίζεται στον στρόβιλο του επιζήμιου εμπορικού πολέμου που έχει κηρύξει ο σημερινός ένοικος του Λευκού Οίκου.
- Και οι δυο τους παρουσιάζονται στο Φόρουμ της Αγίας Πετρούπολης σαν πρωταθλητές του ελεύθερου εμπορίου και σαν αντίπαλοι του προστατευτισμού που εκφράζει ο Τραμπ.
- Και οι δυο τους διευκολύνονται από την πολιτική του αμερικανού προέδρου. Τόσο πολύ κιόλας, ώστε να φθάσουν γρήγορα στο σημείο να υπογράψουν συμφωνία εκτοπισμού του δολαρίου από τις μεταξύ τους συναλλαγές, προς όφελος των δικών τους εθνικών νομισμάτων…
- Και οι δυο τους δεν θα περιοριστούν στο συναλλαγματικό παιχνίδι: το Πεντάγωνο, κάνοντας τις δικές του αναλύσεις, έχει ήδη προειδοποιήσει τον Τραμπ ότι οι ΗΠΑ πρέπει να προετοιμαστούν για το ενδεχόμενο σύγκρουσης με την Κίνα και τη Ρωσία.
Με τον δεξιόστροφο αρνητισμό του, ο Τραμπ απειλεί ακόμη και τη συνοχή της Δύσης, αποξενώνοντας αντί να συσπειρώνει, δημιουργώντας έριδες εκεί όπου απαιτείται ομόνοια. Η D-Day φαντάζει σαν το πιο κατάλληλο παράδειγμα για να σκεφθεί τι υπήρξαν οι ΗΠΑ και τι κατάφεραν να πετύχουν όταν ακολουθούσαν εκ διαμέτρου αντίθετη με τη δική του εξωτερική πολιτική.
Σήμερα η υπό τον Ντόναλντ Τραμπ αμερικανική διοίκηση απειλεί να μετατρέψει τους φίλους σε εχθρούς. Και το χειρότερο: οι πραγματικοί εχθροί της Δύσης συνειδητοποιούν ότι ο εχθρός του εχθρού τους μπορεί να είναι και φίλος τους.