Στην Ινδία είναι… νόμος: Οι γονείς φροντίζουν τα παιδιά τους από την αρχή της ζωής τους μέχρι και όταν αυτά παντρευτούν, αλλά και εκείνα έχουν υποχρεώσεις απέναντί τους, μέχρι το τέλος της ζωής τους. Μία από αυτές είναι το να τους «χαρίσουν» εγγόνια. Για τον Σανιέβ Ρανζάν Πρασάντ και την Σαντάνα Πρασάντ ήταν θέμα τιμής το να μεριμνήσει ο γιος τους για το ιερό καθήκον του να «τους κάνει» παππού και γιαγιά.
Γι’ αυτό, άλλωστε, επένδυσαν πάνω του και μάλιστα πολύ ακριβά, σύμφωνα με το δικό τους σκεπτικό. Ξόδεψαν όλες τους τις οικονομίες για να τον εκπαιδεύσουν ως πιλότος στις Ηνωμένες Πολιτείες, πλήρωσαν όλα τα έξοδα για τον πλούσιο γάμο του στην Ινδία, συμπεριλαμβανομένου και του ταξιδιού του μέλιτος στο εξωτερικό και του αγόρασαν ένα πολυτελές αυτοκίνητο. Η «επένδυση» όμως δεν απέδωσε, όπως φαίνεται, αφού έξι χρόνια μετά, το πολυπόθητο εγγονάκι δεν έχει έρθει ακόμη.
Ετσι, οι γονείς του γαμπρού είπαν «να πάρουν τον νόμο στα χέρια τους». Οχι, δεν θα χρησιμοποιούσαν βία και όπλα, αλλά το δικαίωμα που τους δίνει η νομοθεσία, να υποβάλλουν μήνυση στον γιο και τη νύφη τους, απαιτώντας να κάνουν παιδί μέσα σε ένα χρόνο ή διαφορετικά, να πληρώσουν 650.000 δολάρια, ως αποζημίωση.
Ο δικηγόρος Αρβιντ Σριβαστάβα υπερασπίζεται νομικά το νεαρό ζευγάρι, αλλά κατανοεί και τους γονείς του γαμπρού. «Τους λυπάμαι πολύ γιατί είμαι επίσης Ινδός και μπορώ να νιώσω τον πόνο τους», είπε.
Θα έλεγε κανείς ότι ως νοοτροπία δεν είναι και πάρα πολύ μακριά από αυτή που επικρατεί σε μεγάλο μέρος του κόσμου – και μάλιστα του δυτικού. Συχνά συναντάμε ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας να ποθούν εγγόνια και ενίοτε να πιέζουν τα παιδιά τους, να κάνουν τα δικά τους παιδιά. Στην Ινδία, όμως, η ενοχή αυτή που οι γονείς ενσταλάζουν, ευθέως ή υπογείως, στα βλαστάρια τους, μπορεί να φτάσει ως και τη δίκη.
Ακόμα κι αν το δικαστήριο δεν δικαιώσει τους ηλικιωμένους που μηνύουν το παιδί τους, κάτι που είναι το πιθανότερο, στην πραγματικότητα αυτή η υπόθεση αποτελεί μια αφορμή να μπει σε μια ευρύτερη συζήτηση στην Ινδία, το τι οφείλουν τα παιδιά στους γονείς τους, τόσο από νομικής όσο και από ψυχολογικής άποψης.
«Σύμφωνα με τις παραδόσεις του Ινδουισμού, οι γονείς φροντίζουν τα παιδιά τους όταν είναι μικρά και προσβλέπουν στη δική τους φροντίδα όταν αυτά ενηλικιωθούν, ως αντάλλαγμα για όλες τις προσωπικές, υλικές και κοινωνικές θυσίες που έχουν κάνει για την ανατροφή τους και τη συνεισφορά τους στην επιτυχία», δήλωσε η Αναπούρνα Πάντεϊ, ανθρωπολόγος στο Πανεπιστήμιο Σάντα Κρουζ, της Καλιφόρνια, η οποία έχει μελετήσει τη θρησκεία και τα κοινωνικά ζητήματα στην Ινδία.
Ομως, καθώς ο πληθυσμός της Ινδίας γερνά – η χώρα έχει περίπου 140 εκατομμύρια ανθρώπους άνω των 60 ετών – οι περισσότεροι νέοι μόλις ενηλικιωθούν ζουν ανεξάρτητα από τους γονείς τους. «Το αποτέλεσμα αυτού είναι να σπάει το κατεστημένο και τα παιδιά των ηλικιωμένων Ινδών να μην εκπληρώνουν τα καθήκοντά τους», είπε η καθηγήτρια Πάντεϊ.
Και η λέξη καθήκοντα δεν μπαίνει σε εισαγωγικά γιατί αυτά κατοχυρώνονται, σε κάποιο βαθμό, με έναν παλιό νόμο του 1956, ο οποίος καθιστούσε τα ενήλικα παιδιά υπεύθυνα για την υποστήριξη των γονιών τους. Ενας νεότερος νόμος του 2007 που αφορά στο θέμα αυτό, πάντως, όχι μόνο δεν είναι καλύτερος για τα παιδιά των Ινδών, αλλά το «τραβάει» ακόμη πιο πολύ, αφού λέει ότι για τη «συντήρηση και την ευημερία» των γονέων και των ηλικιωμένων, τα παιδιά που δεν συνεισφέρουν σε αυτό, μπορούν να τιμωρηθούν με πρόστιμο ή ακόμη και φυλάκιση έως και τρεις μήνες.
«Η συγκεκριμένη υπόθεση μπορεί να εμπίπτει στο γράμμα του νόμου, είναι όμως στην πραγματικότητα ένα ακραίο παράδειγμα γονέων Ινδών», λέει η καθηγήτρια. «Σε κάθε περίπτωση όμως έχει τις ρίζες του στην ίδια «πολιτιστική λογική» που ορίζει τη νομοθεσία. Το συμπέρασμα είναι ότι υπάρχει μεγάλη ηθική πίεση και το κράτος υποστηρίζει πάρα πολύ τους ηλικιωμένους, όσον αφορά την υποχρέωση των παιδιών προς τους γονείς τους», είπε.
Η δικογραφία της υπόθεσης «Πρασάντ» κατατέθηκε σε περιφερειακό δικαστήριο, όχι βάσει των νόμων που στηρίζουν τους ηλικιωμένους γονείς, αλλά με το αιτιολογικό της «ψυχικής παρενόχλησης».
Οι άνθρωποι αυτοί υποστηρίζουν ότι εκτός του ότι ξόδεψαν τις οικονομίες τους για το πρόγραμμα εκπαίδευσης πιλότων του γιου τους, ύψους 65.000 δολαρίων και τα έξοδα της διαμονής του στις Ηνωμένες Πολιτείες, τον στήριξαν και για άλλα δύο χρόνια, πληρώνοντας το αυτοκίνητό του, μάρκας Audi, τον γάμο του σε ξενοδοχείο το 2016 και τον μήνα του μέλιτος στην Ταϊλάνδη.
Οι γονείς, που ζουν σε μια πλούσια συνοικία του Haridwar, είπαν ότι αρχικά ήταν υπομονετικοί με τον γιο και τη νύφη τους «Ακόμη και μετά από δύο χρόνια, δεν σκέφτηκαν να κάνουν παιδιά και αφήσαμε την απόφαση σε αυτούς», είπε ο κ. Πρασάντ, 61 ετών, συνταξιούχος δημόσιος υπάλληλος, σε μια σύντομη τηλεφωνική συνέντευξη με δημοσιογράφο των New York Times.
«Αλλά οι Πρασάντ τελικά απελπίστηκαν και ένιωθαν ντροπή κάθε φορά που έβλεπαν άλλους ανθρώπους στην ηλικία τους να αφήνουν τα εγγόνια τους σε κάποιο πάρκο ή να τα βάζουν σε ένα σχολικό λεωφορείο», είπε ο δικηγόρος τους, κ. Σριβαστάβα. Σύμφωνα με τη δικογραφία, ο γιος και η νύφη τους κατηγορούνται ότι παραμέλησαν το «καθήκον τους να τους προσφέρουν τη χαρά να έχουν, είτε έναν εγγονό, είτε μια εγγονή. Η υπόθεση έχει γίνει πρωτοσέλιδο στις ινδικές εφημερίδες και έχει προκαλέσει μια συζήτηση σχετικά με τον έλεγχο που πρέπει να έχουν οι γονείς στις επιλογές των παιδιών τους.
Ενας 52χρονος καταστηματάρχης στην γειτονιά που μένει το παραπονεμένο ζευγάρι, είπε ότι οι κάτοικοι συζητούσαν την υπόθεση με μεγάλο ενδιαφέρον τον τελευταίο καιρό, πίνοντας τσάι έξω από το κατάστημά του και ότι οι ηλικιωμένοι τούς συμπονούν πολύ. «Σε μεγάλη ηλικία, θέλεις να παίξεις με το εγγόνι σου», είπε. «Είναι τόσο κακό ή δύσκολο να τους δώσεις ένα»;