Με μια μακροσκελή ανοιχτή επιστολή προς τον υπουργό Πολιτισμού Αριστείδη Μπαλτά, απάντησε ο παυθείς πρόεδρος και καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Αθηνών, Γιώργος Λούκος, στο ζήτημα που έχει προκύψει τις τελευταίες ημέρες. Στην επιστολή ο κ. Λούκος προβαίνει σε αποκαλύψεις, έχει αναφορές σε ονόματα και γεγονότα και μιλά ακόμη και για πιέσεις που δέχτηκε το περασμένο διάστημα.
Η επιστολή έχει αιχμηρές εκφράσεις για τις κινήσεις του υπουργού, στον οποίο καταλογίζει συμμετοχή σε μια «”κίτρινη δικάσιμο” που όρισε φιλοκυβερνητικό φύλλο, με καταφανή στόχο τη σπίλωσή μου». Σχετικά με την υπόθεση χειρισμού των επίμαχων τιμολογίων, αναφέρει ότι έλαβε γνώση το 2008 και αμέσως ζήτησε να γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες ώστε να επιστραφούν τα ποσά που εισέπραξαν οι εταιρείες.
Προσθέτει δε ότι παρά το όσα έχει ανακοινώσει ο υπουργός, δεν έχει λάβει ως τώρα κλήση προς απολογία για κακούργημα.
Ο Γιώργος Λούκος προβαίνει στη συνέχεια σε έναν απολογισμό της θητείας του από το 2006, εξηγώντας ότι δεν αντικατέστησε στελέχη του Φεστιβάλ που ήταν σε υπεύθυνες θέσεις και ότι, ενώ παρέλαβε έλλειμμα 6,7 εκατ. ευρώ (το οποίο, όπως λέει, δεν αμφισβητεί κανένας), παραδίδει έναν οικονομικά υγιή οργανισμό, παρά την ζημιά από την επιβολή των capital controls και κάποιες ακυρώσεις που έφερε η διεξαγωγή εκλογών τον Σεπτέμβριο. Παραδίδει επίσης, όπως προσθέτει, τον πολυχώρο στην Πειραιώς 260 «που η φήμη του πέρασε τα σύνορα της χώρας μας».
Στη συνέχεια ζητά από τον υπουργό να διεξαχθεί μια σε βάθος χρόνου έρευνα για τη θητεία του ίδιου στο Φεστιβάλ και το πώς «άνοιξε» το Φεστιβάλ σε νέους έλληνες δημιουργούς. Υπήρξε, συνεχίζει στην επιστολή, εξοικονόμηση χρημάτων από «τις παράλογες απαιτήσεις κάποιων μεσαζόντων αφού οι μετακλήσεις γίνονταν σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές και όχι τριτοκοσμικές προδιαγραφές».
Ο πρώην διευθυντής καταλογίζει σε συνεργάτη του, τον Παναγιώτη Δούρο, τη μη πληροφόρηση του αναπληρωτή υπουργού Πολιτισμού, Νίκου Ξυδάκη, παρότι ήταν καλά ενημερωμένος για τα ζητήματα. «Αντ΄αυτού, βρέθηκα αντιμέτωπος με σκοπιμότητες και μεθοδεύσεις», συνεχίζει ο κ. Λούκος που παραθέτει κατάλογο παρεμβάσεων και πιέσεων, ακόμα και απόκρυψης τηλεφωνημάτων.
«Αυτό που με θλίβει είναι οι μεθοδεύσεις και ο διασυρμός, οι προσβολές σε πιστούς συνεργάτες μου, οι πιέσεις σε δημοσιογράφους και καλλιτέχνες, ο εμπαιγμός επίλεκτων καλλιτεχνών που εσείς καλέσατε στο γραφείο σας», υπογραμμίζει τελικά ο κ. Λούκος. Καταλήγει επισημαίνοντας ότι «σ’ αυτά τα δέκα χρόνια δημιουργήσαμε έναν κόσμο ομορφιάς και αξίας εφάμιλλο του ευρωπαϊκού πολιτισμού, που κανένας λίβελος δεν μπορεί να σβήσει» και ευχαριστεί «όλους τους συνοδοιπόρους σε αυτήν την περιπέτεια» και «όλους αυτούς που στάθηκαν αταλάντευτα με εμπιστοσύνη πλάι μου μέχρι τέλους».
Το κείμενο της επιστολής
Aνοικτή Επιστολή προς τον Υπουργό Πολιτισμού κύριο Αριστείδη Μπαλτά
Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,
Mε αισθήματα θλίψης για όσους εκθέτουν τη χώρα μας πληροφορήθηκα από τον τύπο την απομάκρυνσή μου από το Ελληνικό Φεστιβάλ.
Αν και σύμφωνα με το Σύνταγμα μόνο τα αρμόδια δικαστήρια έχουν την εξουσία να απονέμουν δικαιοσύνη, εσείς αποδεχτήκατε να μετέχετε στην «κίτρινη δικάσιμο» που όρισε φιλοκυβερνητικό φύλλο, με καταφανή στόχο τη σπίλωσή μου. Παρακάμπτοντας το τεκμήριο της αθωότητας, κάνετε λόγο στο δελτίο τύπου που εκδώσατε για «ποινική δίωξη που ασκήθηκε εις βάρος μου σε βαθμό κακουργήματος», ενώ μέχρι στιγμής δεν έχω λάβει καμία κλήση προς απολογία για κάποιο κακούργημα.
Κύριε Υπουργέ, όταν το 2008, προς μεγάλη μου απογοήτευση, ενημερώθηκα εκ των υστέρων από τους υπευθύνους των αρμοδίων τμημάτων του Ελληνικού Φεστιβάλ για τον επιζήμιο χειρισμό των εκχωρήσεων τιμολογίων προμηθευτών προς τις τράπεζες, που είχε αρχίσει το 2004, έδωσα αμέσως εντολή στους νομικούς συμβούλους του Φεστιβάλ να πράξουν τα δέοντα ώστε να επιστραφούν τα ποσά που εισέπραξαν οι εταιρείες. Δεν θα επιτρέψω συνεπώς σε κανένα να εκμεταλλεύεται σκοπίμως αυτήν την υπόθεση, κηλιδώνοντας το πρόσωπό μου και ολόκληρο το έργο μου για να μηδενίσει την επίπονη και πολυετή προσπάθειά μου για την οικονομική εξυγίανση του θεσμού, παράλληλα με την καλλιτεχνική αναβάθμισή του.
Το 2006 ανταποκρίθηκα στην πρόσκληση να αναλάβω τη διεύθυνση του Ελληνικού Φεστιβάλ. Πιστεύοντας ότι σε μια ευνομούμενη χώρα πρέπει να υπάρχει συνέχεια σε έναν οργανισμό, δεν προέβην σε αντικατάσταση στελεχών σε υπεύθυνες θέσεις. Στη διάρκεια αυτής της δεκαετίας, παρότι δεν έλειψαν δυσάρεστα φαινόμενα διαπλοκής, εξοικονομήσαμε υπέρ του δημόσιου συμφέροντος πολύ περισσότερα χρήματα από αυτά που δεν έχουν ακόμη επιστραφεί.
Μαζί με τα ηνία του Φεστιβάλ παρέλαβα έλλειμμα 6.751.621,99 εκατομμυρίων ευρώ (ποσόν που είχα αναφέρει βάσει στοιχείων στην πρώτη συνέντευξη τύπου και ουδείς τότε αμφισβήτησε). Σήμερα, παραδίδω τη διεύθυνση οικονομικά υγιή, συνυπολογίζοντας το υπόλοιπο του περσινού τακτικού προϋπολογισμού το οποίο πιστεύω να εκταμιευθεί άμεσα. Σας επισημαίνω, προκειμένου να ρυθμιστούν όλα τα ζητήματα που είναι σε εκκρεμότητα, ότι πρέπει να μεριμνήσετε για τη ζημιά που όπως γνωρίζετε προέκυψε από τις ματαιώσεις των παραστάσεων και τις επιστροφές των εισιτηρίων λόγω της επιβολής των capital controls τον περασμένο Ιούλιο, καθώς και από τα μη εισπραχθέντα τέλη παραχώρησης του Ηρωδείου τον Σεπτέμβριο εξαιτίας των ακυρώσεων παραστάσεων, εν όψει των εκλογών.
Παραδίδω επίσης ένα δημιούργημα για το οποίο επιτρέψτε μου να είμαι περήφανος: το κτηριακό συγκρότημα της Πειραιώς 260. Εξοικονομώντας χρήματα από τους ετήσιους προϋπολογισμούς του Φεστιβάλ, μετατρέψαμε ένα εγκαταλελειμμένο πρώην βιομηχανικό κτήριο, σκουπιδότοπο με ψόφιους αρουραίους, σε κέντρο πολιτισμού (με τρεις εξοπλισμένες τεχνολογικά θεατρικές αίθουσες, αίθουσες εκθέσεων, διαμορφωμένο περιβάλλοντα χώρο και κήπους), που η φήμη του πέρασε τα σύνορα της χώρας μας.
Κύριε Υπουργέ, θα ήταν ευχής έργο να διατάζατε μια σε βάθος χρόνου έρευνα, ώστε να μπορέσουν να απαντηθούν κάποια εύλογα ερωτήματα: πώς, επί της θητείας μου, μπορέσαμε να γνωρίσουμε στο ελληνικό κοινό κορυφαίες δημιουργίες της παγκόσμιας σκηνής και παράλληλα να κάνουμε, για πρώτη φορά στην ιστορία του Φεστιβάλ Αθηνών, εκατοντάδες εσωτερικές παραγωγές και μάλιστα σε μικρής χωρητικότητας αίθουσες, δίνοντας βήμα σε καταξιωμένους και σε νέους ταλαντούχους Έλληνες καλλιτέχνες του θεάτρου, του χορού και της μουσικής; Mήπως γιατί εξοικονομήσαμε χρήματα από παράλογες απαιτήσεις κάποιων μεσαζόντων αφού πλέον οι μετακλήσεις γίνονταν σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές και όχι τριτοκοσμικές προδιαγραφές;
Κύριε Υπουργέ, προς μεγάλη μου έκπληξη διαπίστωσα ότι λάβατε γνώση επί του επίμαχου οικονομικού θέματος από τα λιβελογραφήματα εναντίον μου. Ωστόσο, ο συνεργάτης στο γραφείο μου (δεύτερος γραμματέας μου από το 2006) Παναγιώτης Δούρος, με είχε διαβεβαιώσει ότι θα ενημέρωνε σχετικά τον αναπληρωτή υπουργό Πολιτισμού κύριο Νίκο Ξυδάκη όταν χρίστηκε διευθυντής του γραφείου του.
Αλλωστε ο ίδιος διορισμένος ένα χρόνο πριν από την ανάληψη των δικών μου καθηκόντων, ήταν γνώστης της κατάστασης που επικρατούσε στο Φεστιβάλ. Θα φρόντιζε επίσης να πληροφορήσει τον προϊστάμενό του και για διάφορα άλλα θέματα, όπως η ανάγκη άμεσης μεταφοράς των γραφείων σε οίκημα του Υπουργείου Πολιτισμού, ώστε να απαλλαγούμε από το υψηλό μίσθωμα. Κατέχοντας την ίδια θέση και επί δικής σας υπουργίας όφειλε να ενημερώσει κι εσάς, ώστε στη συνέχεια να ακολουθήσει μια κατ’ ιδίαν συνάντηση.
Αντ΄ αυτού, βρέθηκα αντιμέτωπος με σκοπιμότητες και μεθοδεύσεις: προσχήματα προκειμένου να διοριστούν «ημέτεροι» στο νέο διοικητικό συμβούλιο˙ προσπάθεια να περιοριστεί δραστικά ο ρόλος μου στο υπό διαμόρφωση οργανόγραμμα με την ταυτόχρονη γιγάντωση της θέσης γενικού διευθυντή με αναγνωρίσιμα χαρακτηριστικά˙ «ανακριτικές» πρακτικές επειδή επιβεβαιώσαμε ερώτημα δημοσιογράφου ότι δεν είχαμε ακόμη εισπράξει την αναγγελλόμενη, κατά τη συνέντευξη τύπου, χορηγία από την Περιφέρεια Αττικής και απαίτηση διορθωτικής επιστολής˙ παραγοντισμός (από την παροχή προσκλήσεων για παραστάσεις ως τις υποσχέσεις για χρήση των χώρων της Πειραιώς 260, χωρίς ενημέρωσή μου)˙ παρεμβάσεις και πιέσεις με νομικές ακροβασίες προκειμένου να αποδεχτώ ότι είναι νομικώς και ηθικώς σωστό, ένας υπάλληλος με σύμβαση ορισμένου χρόνου να δηλώνεται ως αορίστου και ταυτόχρονα να απαιτείται ανανέωση της σύμβασής του˙ επανειλημμένη απόκρυψη των τηλεφωνημάτων μου για να οριστεί συνάντηση μαζί σας, όπως και προσώπων φιλικά προσκείμενων σε μένα.
Κύριε Υπουργέ, είναι σεβαστή η απόφασή σας να μην παραμείνω «επικεφαλής του δημόσιου οργανισμού». Άλλωστε είχα ζητήσει να σας συναντήσω για να σας θέσω ο ίδιος το σχετικό ερώτημα ως προς την ανανέωση ή μη της θητείας μου, δεδομένου ότι το συμβόλαιό μου θα έληγε τον προσεχή Μάρτιο. Ως προς τη «δικαστική εκκρεμότητα», οι έγκριτοι νομικοί στους οποίους εγώ απευθύνθηκα υποστηρίζουν ότι ήταν καθαρά στο δικό σας χέρι να ανανεώσετε την εμπιστοσύνη σας στο πρόσωπό μου και παράλληλα να εμπιστευτείτε την κρίση της δικαιοσύνης για ένα θέμα που προέκυψε στην αρχή της θητείας μου και που πρώτος εγώ κατήγγειλα. Αυτό που με θλίβει είναι οι μεθοδεύσεις και ο διασυρμός, οι προσβολές σε πιστούς συνεργάτες μου, οι πιέσεις σε δημοσιογράφους και καλλιτέχνες, ο εμπαιγμός επίλεκτων καλλιτεχνών που εσείς καλέσατε στο γραφείο σας.
Αναρωτηθήκατε ποτέ πώς, και μέσω ποιας εξουσίας, ένα απόρρητο έγγραφο έγινε δημόσιο, πώς μια υπόθεση, πριν καν διαλευκανθεί και πριν αποφανθεί η δικαιοσύνη γι’ αυτήν, πήρε μια άνευ προηγουμένου διάσταση από συγκεκριμένη φιλοκυβερνητική εφημερίδα, πώς ενορχηστρώθηκε η εκστρατεία εναντίον μου και πώς κορυφώθηκε με προσβλητικό (και για εσάς) τρόπο, ώστε να βιαστείτε να πάρετε αποφάσεις;
Κύριε υπουργέ, είμαι περήφανος που στα δέκα χρόνια της θητείας μου δεν δέχτηκα ποτέ παρεμβάσεις στο έργο μου από κανένα κυβερνητικό παράγοντα, δεν προχώρησα σε κανένα αναξιοκρατικό διορισμό ή μετάκληση με κομματικά ή συγγενικά κριτήρια, και φυσικά δεν ενέδωσα σε αθέμιτες πιέσεις.
Είμαι κυρίως περήφανος γιατί σ’ αυτά τα δέκα χρόνια δημιουργήσαμε έναν κόσμο ομορφιάς και αξίας εφάμιλλο του ευρωπαϊκού πολιτισμού, που κανένας λίβελος δεν μπορεί να σβήσει. Γι’ αυτό και θέλω να ευχαριστήσω από καρδιάς όλους τους συνοδοιπόρους σε αυτήν την περιπέτεια, τους καλλιτέχνες, τους δημοσιογράφους και τους συνεργάτες μου˙ παράσημό μου στη δεκαετή ανιδιοτελή προσφορά μου είναι οι 200.000 σταθεροί θεατές κάθε καλοκαίρι και η αμέριστη στήριξη στο πρόσωπό μου 18.000 φίλων του Φεστιβάλ, που ενημερώθηκα ότι συμμετείχαν μέχρι σήμερα σε πρόσφατη ηλεκτρονική ψηφοφορία.
Ευχαριστώ όλους αυτούς που στάθηκαν αταλάντευτα με εμπιστοσύνη πλάι μου μέχρι τέλους.
Με τιμή,
Γιώργος Λούκος