Η δήμαρχος του Παρισιού, Αν Ινταλγκό, οραματίζεται μια πόλη με λιγότερη κίνηση, περισσότερο πράσινο και μεγάλα πεζοδρόμια. «Και ποδήλατα», λέει στους Financial Times. «Διότι εγώ δεν θα μπορούσα να το κάνω χωρίς ποδήλατα».
Η ίδια κάνει μια πολύ σοβαρή προσπάθεια να πείσει τους ανθρώπους ν’ αφήσουν τα αυτοκίνητά τους. Έχει υιοθετήσει το σχέδιο «Πόλη των 15 λεπτών», επανασχεδιάζοντας τις μεταφορές, το οικιστικό, τις δουλειές και τους δημόσιους χώρους, ώστε οι Παριζιάνοι να μπορέσουν να ζήσουν χωρίς διαρκή και παρατεταμένη μόλυνση από τις μετακινήσεις.
Το Παρίσι είναι η δεύτερη πιο πυκνοκατοικημένη πόλη στην Ευρώπη, μετά το Λονδίνο. Όμως, σε πολλές από τις λεωφόρους του τώρα βλέπει κανείς πολλούς ποδηλάτες. Οι Παριζιάνοι, που πάντα αγαπούσαν την οδήγηση στην πόλη τους, είναι εξοργισμένοι.
Κατηγορούν την Ινταλγκό ότι κάνει την πόλη τους πολύ πιο δύσκολη και λιγότερο ευχάριστη, γράφει ο Χένρι Μανς . Κάποιοι στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης χρησιμοποιούν το χάσταγκ #SaccageParis, «λεηλατημένο Παρίσι», σε φωτογραφίες που δείχνουν δενδροφυτεύσεις ή λωρίδες για ποδηλάτες. Τα πράγματα γίνονται ακόμη χειρότερα καθώς στα λεωφορεία -που δεν είναι ευθύνη του δήμου – υπάρχει τρομερή έλλειψη οδηγών μετά την πανδημία.
Ο Κάρλος Μορένο, ο άνθρωπος πίσω από το πρόγραμμα «Πόλη των 15 λεπτών», συνδέει τις αντιδράσεις με τους πλούσιους, οι οποίοι δεν θέλουν να καταλαμβάνουν τους δημόσιους χώρους οι φτωχοί.
«Υπάρχει και αυτό», λέει η Ινταλγκό, «αλλά υπάρχουν και πολλοί απλώς συντηρητικοί άνθρωποι οι οποίοι δεν θέλουν αλλαγές. Οι ίδιοι ζουν καλά, έχουν μεγάλα διαμερίσματα, έχουν σπίτια στην εξοχή, δεν ζουν όπως ο μέσος Παριζιάνος».
Η Ινταλγκό προσπαθεί να περάσει το μήνυμά της σε ένα ευρύτερο κοινό. Στις τελευταίες προεδρικές εκλογές πήρε μόλις 1,75% των ψήφων, το χειρότερο ιστορικά αποτέλεσμα για υποψήφιο των σοσιαλιστών.
Σύντομα, πάντως, ο κόσμος θα έχει την ευκαιρία να κρίνει τις πολιτικές της, σημειώνουν οι FT. Το Παρίσι θα φιλοξενήσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2024. Εκεί που σήμερα είναι εργοτάξια, θα δημιουργηθούν 60 χιλιόμετρα ποδηλατοδρόμων, ώστε οι επισκέπτες να μπορούν να πάνε σε όλα τα γήπεδα και τα στάδια με το ποδήλατο.
Στην περιοχή Πορτ ντε λα Σαπέλ θα δημιουργηθεί ένα νέο στάδιο με κήπο στην οροφή. Η Ινταλγκό θέλει να γίνει η μέχρι πρότινος πολύ υποβαθμισμένη περιοχή «τόσο όμορφη όσο η περιοχή του Ινβαλίντ», μια αναφορά στο μνημείο που δημιουργήθηκε στην καρδιά του Παρισιού με εντολή του Λουδοβίκου ΙΔ’.
«Οι κάτοικοι δικαιούνται ομορφιά. Κάποιοι λένε ναι, αλλά όχι τώρα κι εγώ τους απαντώ όχι, οι άνθρωποι εδώ βιάζονται».
Η Ινταλγκό είναι ένας από τους πολύ λίγους ανθρώπους σε θέσεις εξουσίας που ζητούν από τους πολίτες να αποδεχθούν τις άβολες αλήθειες της κλιματικής αλλαγής και τις ακόμη πιο άβολες πράξεις που πρέπει να γίνουν. Λιγότερα αυτοκίνητα, για παράδειγμα. Ή την κατάργηση των κλιματιστικών. Τα καλοκαίρια στο Παρίσι οι θερμοκρασίες πλέον ξεπερνούν τους 40 βαθμούς όλο και πιο συχνά. Για εξοικονόμιση ενέργειας, στο Ολυμπιακό Χωριό, όπου θα μείνουν οι αθλητές, δεν θα υπάρχουν κλιματιστικά. Τα κτίρια είναι σχεδιασμένα με τέτοιον τρόπο ώστε να διασφαλίζεται ότι ακόμη και το 2050, που το κλίμα θα έχει γίνει πολύ πιο ζεστό, οι θερμοκρασίες δεν θα ξεπερνούν στο εσωτερικό τους τους 28 βαθμούς για περισσότερες από 160 ώρες το χρόνο.
«Δεν μπορούμε να σκεφτούμε μόνο τους αθλητές για 15 μέρες. Δεν μπορείς να αποκριθείς στην κλιματική αλλαγή αν δεν την έχεις πάντα στο μυαλό σου», λέει στον βρετανό δημοσιογράφο η Ινταλγκό.
Η ίδια θέλει να αποκλειστούν οι Ρώσοι και οι Λευκορώσοι αθλητές από τους αγώνες. Αυτή της η στάση την έχει φέρει αντιμέτωπη με τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή. «Υπάρχει πίεση», λέει, «αλλά με ξέρουν».
Οι συνωμοσιολόγοι της ακροδεξιάς κατηγορούν την Ινταλγκό ότι τα σχέδιά της αποτελούν μέρος μιας διεθνούς σοσιαλιστικής μηχανορραφίας με σκοπό να ελέγχουν τον κόσμο. «Έχω ένα όνειρο», απαντά η Ινταλγκό, «επειδή γεννήθηκα στην Ανδαλουσία, στη νότια Ισπανία, όπου η ζωή είναι εντελώς διαφορετική. Όταν ήμουν μικρή, βγαίναμε όλοι στο δρόμο και εμείς τα παιδιά παίζαμε εκεί, ενώ οι μεγαλύτεροι κάθονταν. Για μένα αυτό είναι ιδανικό».
Η Ινταλγκό έφυγε από την Ισπανία σε πολύ νεαρή ηλικία. Στη Γαλλία εργάστηκε στην Επιθεώρηση Εργασίας και υπηρέτησε ως αντιδήμαρχος πριν εκλεγεί στη θέση του δημάρχου το 2014. Τον επόμενο χρόνο τρομοκράτες σκότωσαν περισσότερους από 130 ανθρώπους. Το 2016 ο Σηκουάνας πλημμύρησε. Μετά υπήρξε η εισροή προσφύγων από τη Συρία. Κάθε μια από αυτές τις κρίσεις την πείσμωνε περισσότερο και την έκανε να θέλει να αλλάξει την πόλη πιο δραστικά.
Μια από τις πιο τολμηρές πράξεις της ήταν όταν αποφάσισε να κλείσει για τα αυτοκίνητα την οδό Ριβολί, το 2020. Ο συγκεκριμένος κεντρικός δρόμος του Παρισιού είναι γεμάτος καταστήματα, πολυτελή ξενοδοχεία και μουσεία.
«Οι συνεργάτες μου με ρώτησαν αν είμαι τρελή. Έρχονταν εκλογές», λέει. Όσοι εναντιώθηκαν στην απόφαση είπαν ότι επηρέασε την εμπορική κίνηση. «Είναι ψέμα», απαντά στους FT η Ινταλγκό.
Ο πληθυσμός του Παρισιού μειώθηκε κατά 75.000 από το 2014 ως το 2020. Η έξοδος που προκλήθηκε πιθανότατα κυρίως της πανδημίας, δεν είναι ένδειξη μιας ακμάζουσας πόλης. «Το Παρίσι δεν αδειάζει. Το Παρίσι ήταν μια υπερβολικά πυκνοκατοικημένη πόλη. Την αραιώνουμε», επιμένει η Ινταλγκό. Η ίδια αποδίδει τη μείωση του πληθυσμού στις τιμές των ακινήτων και στα πολλά διαζύγια. «Στο Παρίσι ένα στα δύο ζευγάρια χωρίζει», λέει. Και επισημαίνει ότι δεν πρέπει να σκεφτόμαστε το Παρίσι μόνο ως την πόλη των 2 εκατομμυρίων κατοίκων που διοικεί η ίδια, αλλά ως το «μεγαλύτερο Παρίσι», την ευρύτερη περιφέρεια των 7 εκατομμυρίων, το οποίο υπάρχουν σχέδια να ενωθεί με το μετρό.
«Δεν μπορούμε να χτίζουμε άλλο μέσα στο Παρίσι, πρέπει να διευρύνουμε τους ορίζοντές μας. Η αντιπολίτευση λέει ότι οι άνθρωποι φεύγουν επειδή δεν μπορούν να οδηγήσουν το αυτοκίνητό τους μέσα στην πόλη. Αυτό είναι χαζό. Αυτό που χρειάζονται οι άνθρωποι είναι φθηνότερα σπίτια. Η δημιουργικότητα μας πόλης δεν εξαρτάται από τα αυτοκίνητα. Δεν είμαστε στον 20ό αιώνα πια. Είμαστε στον 21ο», λέει στυην ίδια συνέντευξη.
Η ίδια στοχεύει να αυξήσει την αναλογία της κοινωνικής στέγασης από 25% σε 40% μέχρι το 2026. Αυτό θα κοστίσει 200 εκατομμύρια ευρώ μόνο για φέτος, καθώς πρέπει να αγοραστούν παλιές πολυκατοικίες και κτίρια και να μετατραπούν σε διαμερίσματα. Η Ινταλγκό ασκεί κριτική στο Airbnb, το οποίο «μας κόστισε πολλά σπίτια», όπως λέει. Για τώρα όμως δεν θα προχωρήσει στο δημοψήφισμα που έχει υποσχεθεί για την πλατφόρμα, διότι έρχονται οι Ολυμπιακοί. Λέει όμως ότι το ζήτημα δεν έχει κλείσει και η παρουσία της πλατφόρμας στο Παρίσι δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένη.
Παράλληλα προχωράει ο καθαρισμός του Σηκουάνα με προοπτική να ανοίξει στους κολυμβητές ως το 2025. Η επιχείρηση περιλαμβάνει τη σύνδεση με την κεντρική αποχέτευση 35.000 σπιτιών στο κέντρο, που μέχρι τώρα άδειαζαν τα απόβλητα στο ποτάμι. Η Ινταλγκό θέλει να δώσει νομική υπόσταση στο ποτάμι, ώστε αυτό να μπορεί να «μηνύσει» όσους το μολύνουν.
Οι επικριτές της, ωστόσο λένε ότι οι δρόμοι του Παρισιού είναι πιο βρώμικοι από ποτέ. Η ίδια το παραδέχεται. «Πρέπει να βελτιωθεί η συμπεριφορά των κατοίκων του Παρισιού», λέει. «Υπάρχουν ακόμη άνθρωποι που πιστεύουν ότι αφού πληρώνουν φόρους, δεν είναι δική τους δουλειά να κρατάνε καθαρούς τους δρόμους.
Ένα άλλο πρόβλημα είναι τα ηλεκτρικά σκούτερ. Πέρυσι τρεις άνθρωποι σκοτώθηκαν σε δυστυχήματα με τέτοια σκούτερ και η Ινταλγκό κάνει δημοψήφισμα στις 2 Απριλίου για να απαγορευτούν οι εταιρείες που τα νοικιάζουν.
Είναι η πρώτη φορά που γίνεται κάτι τέτοιο και όλα τα αποτελέσματα είναι ανοιχτά. Η ίδια πάντως θεωρεί το συγκεκριμένο δημοψήφισμα σαν μια «άσκηση δημοκρατίας» και σκοπεύει να το κάνει και για πολλά άλλα θέματα.
Στην Ινταλγκό αρέσει πολύ η σειρά «Emily in Paris», επειδή «οι άνθρωποι χρειάζονται και ελαφριά πράγματα». Επίσης, δεν σκοπεύει να πουλήσει το δημοτικό στάδιο Παρκ ντε Πρενς στην Παρί Σεν Ζερμέν, που είναι καταριανής ιδιοκτησίας και είναι εναντίον των μεταρρυθμίσεων που προωθεί ο Μακρόν στο Ασφαλιστικό.
Η ίδια δεν είναι βέβαιη ότι θα ξαναβάλει υποψηφιότητα στις δημοτικές εκλογές του 2026 – αλλά και αν βάλει είναι αμφίβολο εάν θα εκλεγεί, σχολιάζουν οι FT. Και καταλήγουν: Το μόνο βέβαιο είναι ότι ως τότε το Παρίσι θα είναι μια διαφορετική πόλη.