Εύποροι και σεβαστοί επιχειρηματίες ή γόνοι πλουσίων οικογενειών ήταν μερικοί από τους καμικάζι που αιματοκύλησαν τη Σρι Λάνκα την περασμένη Κυριακή, ανήμερα του Πάσχα των Καθολικών, δολοφονώντας περισσότερους από 250 ανθρώπους, σύμφωνα με την τελευταία επίσημη ανακοίνωση.
Ο υπουργός Άμυνας της χώρας επιβεβαίωσε ότι οι βομβιστές αυτοκτονίας ήταν εννέα συνολικά, υψηλού μορφωτικού επιπέδου και γόνοι εύπορων οικογενειών οι περισσότεροι. Και μεταξύ τους φέρεται πως συγκαταλεγόταν και τουλάχιστον μια γυναίκα, η Φατίμα, η οποία επέλεξε να ανατιναχτεί, μέσα στο σπίτι της, μαζί με τα τέσσερα (τρία ζωντανά και ένα μέσα στην κοιλιά) παιδιά της, σκοτώνοντας, ταυτόχρονα, τους τρεις στρατιωτικούς που αποπειράθηκαν να την συλλάβουν στην πολυτελή κατοικία της το βράδυ της σφαγής.
Παρότι οι τοπικές αρχές δεν έχουν ακόμα κοινοποιήσει τα ονόματα των βομβιστών, δημοσιεύματα αναφέρουν πως μεταξύ αυτών συγκαταλεγόταν ο Αμπντούλ Λαθίφ Τζαμίλ Μοχάμεντ ο οποίος την ακαδημαϊκή χρονιά 2006-2007 σπούδαζε Αεροδιαστημική Μηχανική (αναφέρει ο Guardian), στο πανεπιστήμιο του Κίνγκστον στο Λονδίνο. Στη συνέχεια μετέβη για μεταπτυχιακές σπουδές στην Αυστραλία, όπου παρέμεινε έως το 2013, χρονιά κατά την οποία αποφάσισε να επιστρέψει στην πατρίδα του.
Την προσοχή των διεθνών Μέσων, ωστόσο, τραβούν περισσότερο δύο αδέλφια που συμμετείχαν στη δολοφονική ομάδα, παιδιά ενός από τους πλουσιότερους επιχειρηματίες της Σρι Λάνκα. Ο Ινσάφ Ιμπραήμ, ηλικίας 33 ετών και ιδιοκτήτης χαλκουργείου, πυροδότησε τα εκρηκτικά με τα οποία ήταν ζωσμένος ενώ βρισκόταν στο πολυτελές ξενοδοχείο Shangri-La, σε μια κατάμεστη αίθουσα με ανθρώπους που έτρωγαν το πρωινό τους.
Ο μικρότερος, 31χρονος, αδελφός του ονόματι Ιλχάμ φέρεται πως ήταν ο βομβιστής που έσπειρε τον θάνατο στο εστιατόριο του ξενοδοχείου Cinnamon Grand Ηotel. Κατά πάσα πιθανότητα ήταν επίσης και ο σύζυγος της Φατίμα και εξέφραζε ανοιχτά την εξτρεμιστική ιδεολογία του, συμμετέχοντας ακόμα και σε συναντήσεις της τοπικής ισλαμιστικής οργάνωσης National Thowheed Jamath, η οποία εκτιμάται πως συμμετείχε στο σχεδιασμό των επιθέσεων.
O Ινσάφ και ο Ιλχάμ ήταν γιοι του Μοχάμεντ Γιουσούφ Ιμπραήμ, «μεγιστάνα των μπαχαρικών» αλλά και πολιτικού από τις ανατολικές επαρχίες του νησιού (οι κάτοικοι των οποίων είναι στην πλειονότητά τους μουσουλμάνοι) με στενούς δεσμούς με επιφανή στελέχη της αντιπολίτευσης, συμπεριλαμβανομένου και του πρώην προέδρου της χώρας Μαχίντα Ραγιαπάκσα.
Οι μεγάλες γνωριμίες του, ωστόσο, δεν εμπόδισαν τις τοπικές αρχές να προβούν στη σύλληψή του με την υποψία ότι συνέβαλε στη κατάστρωση των δολοφονικών επιθέσεων αυτοκτονίας από τους γιους του. Εύπορος και μορφωμένος και επίσης εργοστασιάρχης ήταν και ο Ινσάν Σιλαβάν, ο έτερος βομβιστής αυτοκτονίας που ανατινάχτηκε, σκοτώνοντας δεκάδες ανυποψίαστους ανθρώπους στο ξενοδοχείο Shangri-La, μαζί με τον Ινσάφ Ιμπραήμ.
Οι αστοί μουσουλμάνοι και ο ισλαμικός φονταμενταλισμός
Όμως το ότι η πλειονότητα των βομβιστών φέρεται να ανήκε στα ανώτερα κοινωνικά στρώματα, παρότι μονοπώλησε το ενδιαφέρον των διεθνών Μέσων, δεν αποτελεί είδηση. Τουλάχιστον, όσον αφορά τον ισλαμιστικό φονταμενταλισμό στη Μέση Ανατολή και στην Ασία.
Ο Οσάμα μπιν Λάντεν είχε σπουδάσει πολιτικός μηχανικός ενώ ο Αϊμάν αλ Ζαουάχρι, ο διάδοχός του στην ηγεσία της Αλ Κάιντα, είναι γιατρός. Μηχανικός ήταν επίσης ο Χαλίντ Σεΐχ Μοχάμεντ, ο εγκέφαλος των επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου ενώ ο Μοχάμεντ Άτα, επικεφαλής των αεροπειρατών που αιματοκύλισαν την Αμερική, ήταν αρχιτέκτονας.
Πολιτικός μηχανικός ήταν και ο Αλ Φαράτζ, ιδεολογικός καθοδηγητής της αιγυπτιακής ισλαμιστικής τρομοκρατικής οργάνωσης «Αλ Τζιχάντ», μέλη της οποίας δολοφόνησαν τον Ανουάρ Σαντάτ τον Οκτώβριο του 1981. Επιστήμονες συγκαταλέγονταν και μεταξύ των ιδρυτών της πακιστανικής ισλαμιστικής οργάνωσης Λασκάρ-ε-Τάιμπα ενώ εύποροι και μορφωμένοι ήταν και οι τρομοκράτες της επίθεσης που σημειώθηκε τον Ιούλιο του 2016 στην Ντάκα, πρωτεύουσα του Μπαγκλαντές.
Η λίστα είναι μεγάλη αλλά υπάρχει μια απλή εξήγηση. Αυτό, τουλάχιστον, υποστηρίζει ο Ρέντσο Γκουόλο, καθηγητής Κοινωνιολογίας των Θρησκειών στο Πανεπιστήμιο της Πάντοβα. «Ο ισλαμικός ριζοσπαστισμός δεν είναι μια ιδεολογία που ριζώνει μόνο μεταξύ των απελπισμένων», σημειώνει σε κείμενο του στην Repubblica ο ιταλός ακαδημαϊκός.
Ριζώνει και μεταξύ «όλων όσοι προσπαθούν να νοηματοδοτήσουν, παρότι με τρόπο τραγικό και απόλυτα στρεβλό, την χαοτική τάξη του κόσμου. Αποτελεί μια σύνθετη ιδεολογία την οποία ασπάζονται κυρίως οι μορφωμένοι αλλά και άνθρωποι που βρίσκουν σε αυτές τις θεωρίες μια εξήγηση όσον αφορά την πολυπλοκότητα των πραγμάτων. Όχι μόνον στους σκονισμένους προσφυγικούς καταυλισμούς αλλά και στα καθαρά σπίτια μιας ασιατικής μητρόπολης ή στα τακτοποιημένα δωμάτια της φοιτητικής εστίας ενός περίφημου πανεπιστημίου στο οποίο επέλεξαν να σπουδάσουν».
Ο δυτικός κόσμος δυσκολεύεται (ή δεν θέλει) να το κατανοήσει, λέει ο Γκουόλο. Κι αυτό γιατί προτιμάμε να θεωρούμε πως ο ισλαμιστικός φονταμενταλισμός έχει απήχηση μόνον μεταξύ των νέων δίχως μέλλον, που μεγαλώνουν στα υποβαθμισμένα προάστια των ευρωπαϊκών μητροπόλεων, μόνον μεταξύ των απόκληρων και των περιθωριοποιημένων, οι οποίοι αναζητούν στο «μαρτύριο» τη λύτρωση από μια ζωή ανάξια να βιωθεί.
Αυτό δεν ισχύει, ωστόσο, για τις χώρες στις οποίες κυριαρχούν οι μουσουλμάνοι και το Ισλάμ δεν είναι η θρησκεία των προσφύγων και των μεταναστών και των φτωχών και των αμόρφωτων παιδιών τους αλλά όλων των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων και των αστών που έχουν τη δυνατότητα να σπουδάσουν τα παιδιά τους στα καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου. «Ανέκαθεν οι μορφωμένοι βρίσκονταν στην εμπροσθοφυλακή των (όποιων) κινημάτων και, είτε μας αρέσει είτε όχι, αυτό θεωρούν πως αποτελούν οι εξτρεμιστές ισλαμιστές: μια πωρωμένη και εκδικητική εμπροσθοφυλακή της πίστης» καταλήγει ο ιταλός καθηγητής.