«Απογοητευτική» χαρακτηρίζει ο Τίμοθι Ι Κάλντας, βαθύς γνώστης της προσπάθειας που κάνει τα τελευταία χρόνια η κατεστραμμένη αιγυπτιακή οικονομία για να σταθεί ξανά στα πόδια της, την πώληση του «Mena House», με θέα σε δύο πυραμίδες, και έξι ακόμη ιστορικών ξενοδοχείων.
«Μιλάμε ξεκάθαρα για μια χώρα που ξεπουλάει δημόσια περιουσία υπό την απειλή βίας» λέει στον Guardian ο αναλυτής του Ινστιτούτου του Ταχρίρ για τις Πολιτικές της Μέσης Ανατολής, σημειώνοντας ότι «η οικονομία της Αιγύπτου αντιμετωπίζει μια απολύτως μη βιώσιμη κατάσταση».
Ο Χισάμ Ταλάατ Μουσταφά είναι ο μεγαλύτερος κτηματομεσίτης της χώρας. Η αυτοκρατορία του αναγεννήθηκε μετά την αποφυλάκισή του, το 2017, όταν ο αιγύπτιος πρόεδρος Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι έδωσε χάρη στον καταδικασμένο για φόνο επιχειρηματία.
Η εταιρεία του, Talaat Moustafa Group (TMG), διαχειρίζεται ιδιοκτησίες σε ολόκληρη τη χώρα, ενώ στο σκέλος της που αφορά τον τομέα της φιλοξενίας, την εταιρεία Icon, περιλαμβάνονται διάφορα πολυτελή ξενοδοχεία στο Κάιρο.
Πρόσφατα η εταιρεία αγόρασε επτά ξενοδοχεία που θεωρούνται κτιριακά μνημεία του πρόσφατου παρελθόντος της χώρας. Μεταξύ αυτών, εκτός από το Mena House, το Sofitel Winter Palace στο Λούξορ, το Old Cataract στο Ασουάν και το Steigenberger Cecil στην παραλία της Αλεξάνδρειας.
Διεθνείς ξενοδοχειακές αλυσίδες εξακολουθούν να «τρέχουν» τα ξενοδοχεία, όμως η Icon απέκτησε το πλειοψηφικό μερίδιο στη δημόσια εταιρεία που έχει την κυριότητά τους.
Ο αιγύπτιος πρωθυπουργός Μουσταφά Μαντμπουλί πανηγύρισε για την πώληση των ξενοδοχείων, αντί 800 εκατ. δολαρίων, ενώ ο συνονόματός του μεγαλοεπιχειρηματίας τόνισε ότι η συγκεκριμένη δοσοληψία φέρνει ξένο συνάλλαγμα στη χώρα, εξηγώντας πως η χρηματοδότηση έγινε από «έναν γνωστό διεθνή στρατηγικό επενδυτή».
Μερικές εβδομάδες αργότερα, οι μυστηριώδεις επενδυτές πίσω από τον Μουσταφα αποκαλύφθηκαν. Δεν είναι άλλοι από την Abu Dhabi Developmental Holding Company (ADQ), ένα fund με έδρα την πρωτεύουσα των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, Αμπου Ντάμπι, και τη θυγατρική της Abu Dhabi National Exhibitions Company (Adnec Group), ιδιοκτήτες του εκθεσιακού και συνεδριακού κέντρου ExCel στο Λονδίνο.
Κανένα κομμάτι γήινης έκτασης δεν θεωρείται «ταμπού» από την αιγυπτιακή κυβέρνηση, στην απέλπιδα προσπάθειά της να ξεπουλήσει ό,τι μπορεί ώστε να συγκεντρώσει όσο το δυνατόν περισσότερα κεφάλαια. Αυτό το ξέρουν καλύτερα από όλους οι άραβες επενδυτές, που τα τελευταία χρόνια έχουν αγοράσει αιγυπτιακές ιδιοκτησίες και επιχειρήσεις –όπως το περίφημο κυβερνητικό κτίριο στην πλατεία Ταχρίρ, στο Κάιρο–, ενώ τα Εμιράτα βρίσκονται σε συζητήσεις για την αγορά γης αξίας 22 δισ. δολαρίων στη βόρεια ακτή της Αιγύπτου.
Το ξεπούλημα τεράστιων εκτάσεων γης και ιστορικών ξενοδοχείων συνδέεται με τις προσπάθειες του Καΐρου να μειώσει το καλπάζον δημόσιο χρέος του. Αυτή τη στιγμή η Αίγυπτος είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος οφειλέτης –μετά την Αργεντινή– του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
Σύμφωνα με τον Κάλντας, πάντως, η πώληση ξενοδοχείων θα αποδειχτεί τελικά αντιπαραγωγική όσον αφορά τις προσπάθειες της Πολιτείας να μαζέψει κεφάλαια. «Η οικονομία της Αιγύπτου δέχτηκε μια ένεση 800 εκατ. δολαρίων. Αυτό, βραχυπρόθεσμα, κρίνεται ως θετικό, όμως η χώρα χάνει επ’ αόριστον σημαντικά πολιτιστικά αγαθά της. Είναι κάτι σαν να βάζεις χανζαπλάστ για να σταματήσεις μια ακατάσχετη αιμορραγίας» λέει.
«Αυτό δεν πρόκειται να σταθεροποιήσει την οικονομία – ας μην ξεχνάμε ότι η Αίγυπτος χρωστάει 30 δισ. δολάρια τα οποία θα πρέπει να αποπληρώσει έως την επόμενη χρονιά» τονίζει.
Κροίσος πέρα και πάνω από τον Νόμο
Ο Χισάμ Ταλάατ Μουσταφά καταδικάστηκε το 2009 με την κατηγορία ότι πλήρωσε έναν πρώην αστυνομικό με 2 εκατ. δολάρια για να κόψει τον λαιμό της λιβανέζας τραγουδίστριας Σουζάν Ταμίμ στο διαμέρισμά της, στο Ντουμπάι.
Μέλος της αιγυπτιακής ελίτ, η οποία παραδοσιακά είναι «πέρα και πάνω από τον Νόμο», ο Μουσταφά δικάστηκε στο Κάιρο (η Αίγυπτος δεν εκδίδει πολίτες της κατηγορούμενους για εγκλήματα που διαπράχθηκαν σε ξένες χώρες), έτσι ώστε να κατευνάσει την οργή των Εμιράτων για το γεγονός ότι η δολοφονία της Ταμίμ διεπράχθη σε δικό τους έδαφος.
Η δίκη σόκαρε την αιγυπτιακή κοινή γνώμη, καθώς σηματοδοτούσε μια σπάνια στιγμή πτώσης ενός ζάπλουτου μέλους της εθνικής ελίτ. Μάλιστα, η υποθεσή της υπήρξε πηγή έμπνευσης για το σενάριο μιας ταινίας με τίτλο «The Nile Hilton Incident» (2017), η οποία δεν προβλήθηκε ποτέ στους κινηματογράφους της Αιγύπτου, όπου η κρατική λογοκρισία… καλά κρατεί.
Ο Μουσταφά δήλωσε αθώος μέσα από τη φυλακή, αναφέροντας σε σχετική επιστολή του πως οι εναντίον του κατηγορίες ήταν ψεύτικες. «Αυτά τα ψέματα δεν πρόκειται να κουνήσουν τις τεράστιες πυραμίδες που έχτισα στην αιγυπτιακή οικονομία» έγραψε.
Τελικά αυτές οι αράδες θα αποδεικνύονταν προφητικές. Εχοντας καταδικαστεί σε 15ετή φυλάκιση, είχε εκτίσει μόλις τη μισή ποινή του όταν έλαβε το «συγχωροχάρτι» του Σίσι. Το γεγονός, δε, ότι είχε διαπράξει εγκληματική πράξη δεν στάθηκε τροχοπέδη στον νέο του ρόλο, αυτόν του μεσάζοντα για την τόνωση της αιγυπτιακής οικονομίας με «ζεστό» χρήμα από τα Εμιράτα.