Την πρώτη φορά που ο Ελιράν Μιζράχι τραυματίστηκε στη Γάζα, αρνήθηκε να εγκαταλείψει το πεδίο της μάχης. Ο Μιζράχι, μηχανικός στο επάγγελμα και έφεδρος στις Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις (IDF), ήθελε να συνεχίσει να υπερασπίζεται τη χώρα του και να βοηθήσει στην αναζήτηση των ομήρων.
Οταν τραυματίστηκε δεύτερη φορά κατά τη διάρκεια της επτάμηνης θητείας του, ένας γιατρός τού είπε ότι δεν μπορούσε να επιστρέψει στην πρώτη γραμμή, εν μέρει λόγω της Διαταραχής Μετατραυματικού Στρες (PTSD) από την οποία έπασχε πλέον.
Ωστόσο, στις 8 Ιουνίου, έλαβε μια κλήση εκτάκτου ανάγκης για να παρουσιαστεί ξανά στον στρατό, για να συμμετέχει στις επιχειρήσεις στη Ράφα. Δύο ημέρες αργότερα, πριν βρεθεί ξανά στο πεδίο, ο 40χρονος, πατέρας τεσσάρων παιδιών, αυτοκτόνησε, όπως ανέφεραν οι Times of Israel.
Η υπόθεση, όπως γράφει η Telegraph, συγκλόνισε μια χώρα στην οποία πολλοί αρχίζουν πλέον να αμφισβητούν την πολεμική στρατηγική της κυβέρνησης, καθώς η σύγκρουση στη Γάζα εισέρχεται στον ένατο μήνα της χωρίς τέλος ή σχέδιο «επόμενης ημέρας», ενώ οι νεκροί και τραυματίες των IDF αυξάνονται δραματικά.
Η οργή έχει ξεχειλίσει στους δρόμους, με αιχμή του δόρατος τις μητέρες των στρατιωτών, καθώς το πολεμικό σχέδιο σκοντάφτει και η παραμονή του Μπενιαμίν Νετανιάχου στην εξουσία φαίνεται ολοένα και πιο επισφαλής.
Οι διαδηλωτές απαιτούν άμεση συμφωνία για την επιστροφή των 120 ισραηλινών ομήρων που παραμένουν στη Γάζα (δεν είναι όλοι ζωντανοί) και νέες εκλογές για την αντικατάσταση μιας κυβέρνησης, την οποία δεν εμπιστεύονται πλέον. Πολλοί ζητούν να τερματιστεί η σύγκρουση, που βλέπουν πλέον ότι δεν έχει ξεκάθαρο σκοπό.
Η «εβδομάδα αντίστασης», που ξεκίνησε το βράδυ του Σαββάτου 15 Ιουνίου στο Τελ Αβίβ, με δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους να λαμβάνουν μέρος σε μια από τις μεγαλύτερες αντικυβερνητικές διαδηλώσεις από την έναρξη του πολέμου, θα συνεχιστεί τις επόμενες ημέρες με διαδηλώσεις έξω από την Κνεσέτ και την πρωθυπουργική κατοικία.
Στην πρώτη γραμμή του συλλαλητηρίου βρίσκεται μια ομάδα από μητέρες στρατιωτών, που έχουν καταγγείλει την κυβέρνηση ότι παίζει πολιτικά παιχνίδια με τη ζωή των παιδιών τους.
Κατηγορούν τον Νετανιάχου ότι παρατείνει τον πόλεμο για να κατευνάσει τα σκληρά δεξιά και θρησκευόμενα μέλη του εύθραυστου συνασπισμού του, με μοναδικό σκοπό να εξασφαλίσει την πολιτική επιβίωσή του. «Εμείς, οι γονείς των στρατιωτών, σας κατηγορούμε ότι θυσιάζετε τα παιδιά μας στο βωμό της πολιτικής», έγραψαν σε πρόσφατη επιστολή τους προς τον πρωθυπουργό και το διαλυμένο πλέον πολεμικό του υπουργικό συμβούλιο.
«Σας κατηγορούμε για τους παράλογους θανάτους στρατιωτών. Σας κατηγορούμε για τους πολυάριθμους τραυματισμούς στα παιδιά μας, τόσο σωματικά όσο και ψυχικά», είπαν.
Αιματοβαμμένα χέρια
Οι γυναίκες αυτές έβαψαν τις παλάμες τους σε έντονο κόκκινο χρώμα για να συμβολίσουν το αίμα των νεκρών στρατιωτών.
Το βράδυ του Σαββάτου, συγκεντρώθηκαν στη γέφυρα του αυτοκινητόδρομου Χαχαλάχα, στο κέντρο του Τελ Αβίβ, σηκώνοντας τα κόκκινα χέρια τους στον αέρα δίπλα σε πανό που έγραφαν: «Οι γονείς των μαχητών ουρλιάζουν. Φτάνει!». Τα αυτοκίνητα που περνούσαν από την πολυσύχναστη λεωφόρο, κάτω από τη γέφυρα, χτυπούσαν τις κόρνες τους, σε ένδειξη υποστήριξης.
Η χώρα είχε εξοργιστεί μετά την είδηση ότι 10 νεαροί στρατιώτες –οι οκτώ από αυτούς σε τεθωρακισμένο όχημα– είχαν σκοτωθεί εκείνο το πρωί, σε μια από τις πιο θανατηφόρες ημέρες για τις ισραηλινές δυνάμεις κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης.
«Ντροπή! Ντροπή! Ντροπή!» φώναζαν οι μητέρες στην κυβέρνηση.
Τέτοια ανοιχτή διαφωνία είναι σπάνια σε μια χώρα με υψηλή συνείδηση της ασφάλειας, όπως το Ισραήλ όπου η εθνική άμυνα θεωρείται ως ένα από τα πιο σημαντικά καθήκοντα του πολίτη.
Η Χαγκάρ Μοσέ Καγιέμ, της οποίας ο γιος πολεμάει σε μια μονάδα στη Γάζα, εξήγησε ότι ενώ οι γονείς είχαν υποστηρίξει τους πρώτους έξι μήνες τον πόλεμο και την απόλυτη ανάγκη να προστατεύσουν τη χώρα μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της Χαμάς, πολλοί δεν κατανοούν πλέον το στόχο.
«Θέλουμε να ασκήσουμε πίεση στην κυβέρνηση να κάνει μια συμφωνία που θα φέρει πίσω τους ομήρους και τους γιους μας. Δεν θέλουμε να είναι πια στη Γάζα», είπε στην Telegraph.
«Ο πρωθυπουργός μας μιλάει για ολοκληρωτική νίκη, αλλά δεν υπάρχει κάτι τέτοιο. Πολλοί άνθρωποι υποφέρουν, στη Γάζα όπως και στο Ισραήλ. Δεν θέλουμε να συνεχιστεί ο πόλεμος. Χρειαζόμαστε μια συμφωνία τώρα, γιατί άνθρωποι πεθαίνουν εκεί κάθε μέρα».
Το ειρηνευτικό σχέδιο τριών σταδίων που υποστηρίζεται από τις ΗΠΑ, προέβλεπε αρχικά περιορισμένη ανταλλαγή ισραηλινών ομήρων με παλαιστινίους αιχμαλώτους κατά τη διάρκεια μιας προσωρινής εκεχειρίας. Οι συνομιλίες σταμάτησαν, όμως, λόγω των αιτημάτων της Χαμάς για συγκεκριμένες εγγυήσεις για μόνιμη κατάπαυση του πυρός και αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων από τη Γάζα.
Η Ουάσινγκτον κατηγορεί τη Χαμάς για το αδιέξοδο και λέει ότι το Ισραήλ έχει αποδεχθεί τη συμφωνία, παρόλο που η κυβέρνηση του Νετανιάχου δεν την έχει υποστηρίξει δημόσια.
Η ισραηλινή κοινωνία φαίνεται πλέον να πιστεύει ότι ο Νετανιάχου, καθοδηγούμενος από τους σκληροπυρηνικούς υπουργούς Ασφαλείας και Οικονομικών του, που θέλουν να συνεχίσουν τον πόλεμο, δεν επιθυμεί την επίτευξη συμφωνίας.
Η Τζάνα, η οποία ζήτησε να μην αποκαλυφθεί το επώνυμό της καθώς έχει τρεις γιους στο στρατό, είπε στην Telegraph ότι ο πόλεμος ξεκίνησε ως «μάχη για την ύπαρξή μας» αλλά ότι τώρα οι στρατιώτες «κρατούνται αιχμάλωτοι από πολιτικούς, εξτρεμιστές», των οποίων η κρίση είναι υπό αμφισβήτηση.
«Τώρα νιώθουμε ότι είναι πολιτικό ζήτημα. Η κυβέρνηση καθοδηγείται από τα ακροδεξιά κόμματα, και τους θρησκευτικούς εξτρεμιστές, όλους εκείνους που δεν θυσιάζουν τα παιδιά τους. Τα παιδιά τους δεν τρέχουν από σπίτι σε σπίτι με τουφέκια», είπε.
Πρόσθεσε ότι οι γονείς άντλησαν έμπνευση από το αντιπολεμικό κίνημα «Τέσσερις Μητέρες» που ιδρύθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1990, το οποίο ώθησε το κοινό να πιέσει με επιτυχία για την ανάκληση των ισραηλινών στρατευμάτων από τον νότιο Λίβανο.
Η ισραηλινή κοινή γνώμη παραμένει διχασμένη σχετικά με τον πόλεμο.
Το νομοσχέδιο που έχει χωρίσει τη χώρα στα δύο
Μια νέα δημοσκόπηση από το Jewish People Policy Institute που δόθηκε στη δημοσιότητα τη Δευτέρα 17 Ιουνίου διαπιστώνει ότι περίπου το 60% θέλει η χώρα να «αποδεχτεί» τη συμφωνία για την κατάπαυση του πυρός και σχεδόν τα τρία τέταρτα εξέφρασαν «πολύ χαμηλό» ή «αρκετά χαμηλό» επίπεδο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση.
Οι θορυβώδεις διαδηλώσεις στο Ισραήλ είναι γενικά ειρηνικές, αν και υπήρξαν βίαιες συγκρούσεις με την αστυνομία.
Τα πλήθη μπορεί να μη ζητούν άμεσα την πτώση της κυβέρνησης, όμως μια από τις αιτίες των διαδηλώσεων, το νομοσχέδιο για την εξαίρεση από την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία των υπερορθόδοξων νεαρών Εβραίων, ίσως καταφέρει να διαλύσει το συνασπισμό Νετανιάχου.
Η επίμαχη πολιτική χρονολογείται από την ίδρυση του Ισραήλ το 1948, όταν επετράπη σε μερικές εκατοντάδες σπουδαστές της Τορά (των ιερών γραφών του Ιουδαϊσμού) να αποφύγουν τη στράτευση.
Εκτοτε, οι κοινότητες των υπερορθόδοξων Εβραίων έχουν εκτιναχθεί σε περίπου 13% των 9,5 εκατομμυρίων πολιτών της χώρας, πράγμα που σημαίνει ότι δεκάδες χιλιάδες άντρες αποφεύγουν τη στράτευση, ενώ λαμβάνουν κρατικές επιδοτήσεις για θρησκευτικές σπουδές. Τον τελευταίο χρόνο εξαιρέθηκαν 66.000 άντρες.
Οι κυβερνήσεις απέφευγαν επί δεκαετίες να αντιμετωπίσουν το ακανθώδες ζήτημα, αλλά τώρα, καθώς οι IDF υποφέρουν από έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού κατά τον μακρύτερο πόλεμο που αντιμετώπισε η χώρα από την ίδρυσή της, η ισραηλινή κοινωνία έχει διχαστεί.
Εκείνοι που επωμίζονται το άνισο οικονομικό, κοινωνικό και συναισθηματικό βάρος της σύγκρουσης, οι οποίοι εξοργίστηκαν περαιτέρω από την απόφαση της κυβέρνησης να καθυστερήσει τη συνταξιοδότηση των εφέδρων ώστε να αντιμετωπίσουν τις ελλείψεις, μιλούν πλέον ανοιχτά για «διακρίσεις στη στράτευση».
Νετανιάχου με χαμόγελα και Πλούταρχο
Ο Νετανιάχου βρίσκεται πλέον ανάμεσα στην οργή του κοινού και τις φατρίες των υπερορθόδοξων της κυβέρνησής του για τις οποίες οι εξαιρέσεις στη στράτευση αποτελούν κόκκινη γραμμή.
Αντιμετωπίζει επίσης μια επικείμενη απόφαση από το Ανώτατο Δικαστήριο για το εάν η τρέχουσα πολιτική του παραβιάζει την έννοια της ισότητας. Το Δικαστήριο θα μπορούσε να διατάξει την άμεση επιστράτευση των υπερορθοδόξων.
Ο ίδιος προσπάθησε να αναβιώσει ένα άλλο νομοσχέδιο, το οποίο απορρίπτουν και οι δύο πλευρές, σε μια προσπάθεια να κρατήσει το θέμα μακριά από τα χέρια των δικαστών.
Αφού κέρδισε την ψηφοφορία την περασμένη εβδομάδα για να περάσει το νομοσχέδιο από την επιτροπή Εξωτερικών και Αμυνας του Κοινοβουλίου, ο Νετανιάχου απαθανατίστηκε στην αίθουσα, με ένα αντίτυπο του βιβλίου «Η Ανοδος και η Πτώση της Αθήνας» του Πλούταρχου στο αριστερό του χέρι και με ένα λαμπερό χαμόγελο στο πρόσωπό του.
Την ίδια μέρα, τέσσερις νεαροί στρατιώτες έχασαν τη ζωή τους σε ένα παγιδευμένο κτίριο στη νότια Γάζα, και το χαμόγελο του Νετανιάχου πυροδότησε την εθνική οργή.
«Ο Μπίμπι χαμογελά», «Τα παιδιά μας πεθαίνουν» έγραφαν δύο πανό σε μια διαδήλωση έξω από την Κνεσέτ στην Ιερουσαλήμ το βράδυ της Δευτέρας.
Το σχέδιο νόμου «έφτυσε στο πρόσωπο» τους στρατιώτες που ήδη υπηρετούν, είπε η Νουρίτ Φάκσενταλ Μπέργκερ, της οποίας οι δύο μικρότεροι γιοι πολεμούν στη Γάζα.
«Είδατε το πρόσωπο του Μπίμπι μετά την ψηφοφορία; Την ίδια ώρα που χαιρόταν, σκοτώθηκαν τέσσερις στρατιώτες. Είναι απίστευτο», είπε στην Telegraph. «Αφήνουν έναν ολόκληρο πληθυσμό υπερορθοδόξων να συνεχίσει να σπουδάζει και οι γιοι μας πρέπει να συνεχίσουν να χύνουν το αίμα τους για να τελειώσει αυτός ο πόλεμος».
Οι πολιτικοί αντίπαλοι του Νετανιάχου άδραξαν τη στιγμή. «Αυτό το χαμόγελο θα θάψει την πολιτική του καριέρα. Αυτό το χαμόγελο θα τον απομακρύνει από τη ζωή μας», δήλωσε ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Γιαΐρ Λαπίντ στη μαζική διαμαρτυρία του Σαββάτου στο Τελ Αβίβ.
Η διαμάχη βάζει επίσης τον πρωθυπουργό σε τροχιά σύγκρουσης με τον στρατό και τον υπουργό Αμυνάς του, που καταψήφισε το νομοσχέδιο την περασμένη εβδομάδα.
«Οι άνθρωποι καταλαβαίνουν γιατί είναι εδώ», είπε ένας εν ενεργεία διοικητής στον αρχηγό των IDF, Ερζί Χαλέβι στη Γάζα αυτό το Σαββατοκύριακο, ανέφερε η εφημερίδα Hayom. «Αυτό που δεν καταλαβαίνουν είναι γιατί μόνο αυτοί είναι εδώ». Η στρατολόγηση των υπερορθόδοξων είναι μια «ξεκάθαρη ανάγκη», πρόσθεσε.
Περισσότεροι από 300 στρατιώτες έχουν χάσει τη ζωή τους κατά τη διάρκεια της χερσαίας επιχείρησης στη Γάζα και σχεδόν 4.000 έχουν τραυματιστεί. Οι βετεράνοι παραπονούνται ότι η κυβέρνηση τούς παραμελεί.
Το τμήμα αποκατάστασης του υπουργείου Αμυνας είπε σε επιτροπή της Κνεσέτ τη Δευτέρα, ότι έχει περιθάλψει 8.663 επιπλέον ασθενείς από τον Οκτώβριο, 42% για τραυματισμούς άκρων, 21% για PTSD και άλλα προβλήματα ψυχικής υγείας.
Ο Αβιράμ Ατίας, φίλος του Ελιράν Μιζράχι, είπε στην ακρόαση ότι δεν κοιμάται πλέον στο ίδιο κρεβάτι με τη γυναίκα του επειδή ξυπνάει ουρλιάζοντας στη μέση της νύχτας.
Ο Αβιχάι Λεβί, στρατιώτης των IDF που πάσχει επίσης από PTSD, είπε: «Πόσους Ελιράν Μιζράχι χρειαζόμαστε; Γιατί να λέμε ψέματα στον εαυτό μας; Οι φίλοι μου αντιμετωπίζουν πυραύλους και πυροβολισμούς όλη την ημέρα. Ολοι οι υπουργοί μάς αγνοούν. Ολοι μάς έχουν γυρίσει την πλάτη».
Οι IDF αρνήθηκαν αρχικά στον Μιζράχι το δικαίωμα σε στρατιωτική ταφή, αλλά υποχώρησαν υπό την πίεση της οικογένειάς του που είπε ότι ένας «χαρούμενος, αστείος» άνδρας είχε επιστρέψει στο σπίτι «θυμωμένος», «σπασμένος» και μαστιζόμενος από εφιάλτες.
«Είχε δει ρουκέτες να εκτοξεύονται εναντίον του, είδε τους φίλους του να πεθαίνουν και έφερε πτώματα πίσω, και έκανε τα πάντα για το Ισραήλ», είπε η αδελφή του Μιζράχι, Χίλα, στο Channel 13. «Νομίζω ότι ο σεβασμός που του αξίζει είναι να ταφεί σε ένα φέρετρο με την ισραηλινή σημαία επάνω του και έναν στρατιωτικό χαιρετισμό».