Ενας πίνακας της Παναγίας, έργο του αναγεννησιακού ζωγράφου και αρχιτέκτονα Ραφαήλ, παρουσιάζει ένα πρόσωπο που δεν το ζωγράφισε ο ίδιος, σύμφωνα με νέα μελέτη του πίνακα με τη χρήση τεχνολογίας Τεχνητής Νοημοσύνης.
Οπως αναφέρουν σε δημοσίευμα τους οι Times του Λονδίνου, επιστήμονες στο Πανεπιστήμιο του Μπράντφορντ εφάρμοσαν τεχνολογία αναγνώρισης προσώπου για να αναλύσουν την «Παναγία του Ρόδου» (Madonna della Rosa), η οποία φιλοτεχνήθηκε στις αρχές του 16ου αιώνα και είναι ένας από τους αρκετούς πίνακες που ζωγράφισε ο ιταλός καλλιτέχνης με θέμα την Παναγία.
Ο πίνακας απεικονίζει τη Μαρία δίπλα στον Ιωσήφ, κρατώντας τον Ιησού, που είναι ακόμη μωρό, ενώ το δεύτερο μωρό που εικονίζεται είναι ο Ιωάννης Βαπτιστής. Φιλοξενείται στην γκαλερί Prado της Μαδρίτης και έχει αποτελέσει αντικείμενο διαχρονικής συζήτησης και έρευνας μεταξύ των ιστορικών τέχνης: ορισμένοι υποστήριζαν ότι στη δημιουργία του συμμετείχαν και άλλα άτομα, πιθανώς μαθητές του Ραφαήλ. Tουλάχιστον τo τριαντάφυλλο στο κάτω μέρος του πίνακα πιστευόταν ότι ζωγραφίστηκε από κάποιον άλλον.
Ο Χασάν Ουγκέιλ, διευθυντής του Κέντρου Οπτικής Υπολογιστικής και Ευφυών Συστημάτων στο Πανεπιστήμιο Μπράντφορντ, δημιούργησε έναν αλγόριθμο αναγνώρισης προσώπων, που μπορεί, όπως φαίνεται, να πραγματοποιεί ελέγχους ταυτοποίησης και σε έργα τέχνης. Η ανάλυση που έκανε το σύστημα έδειξε ότι το μεγαλύτερο μέρος του πίνακα υπήρξε όντως έργο του Ραφαήλ, αλλά πιθανότατα δεν ήταν εκείνος που ζωγράφισε το πρόσωπο του Ιωσήφ.
«Χρησιμοποιήσαμε εικόνες πινάκων που είναι επιβεβαιωμένα του Ραφαήλ για να εκπαιδεύσουμε τον υπολογιστή να αναγνωρίζει το στυλ του σε πολύ λεπτομερή βαθμό: τις πινελιές, την παλέτα χρωμάτων, τη σκίαση και κάθε πτυχή του έργου. Ο υπολογιστής βλέπει πολύ πιο βαθιά από το ανθρώπινο μάτι σε μικροσκοπικό επίπεδο. Οταν ζητήσαμε ανάλυση της “Παναγίας του Ρόδου” στο σύνολο της, το πρόγραμμα δεν εξέδωσε ένα οριστικό αποτέλεσμα. Ετσι, δοκιμάσαμε τα επιμέρους μέρη. Και ενώ το μεγαλύτερο μέρος του πίνακα αναγνωρίστηκε από το πρόγραμμα ως έργο του Ραφήλ, το αποτέλεσμα για το πρόσωπο του Ιωσήφ ήταν ότι πιθανότατα δεν το ζωγράφισε ο ίδιος» εξηγεί ο Ουγκέιλ.
Ο συγκεκριμένος αλγόριθμος μπορεί να αναγνωρίσει αυθεντικά έργα του Ραφαήλ με ακρίβεια σε ποσοστό 98%. Πριν από την ανάλυση της «Παναγίας του Ρόδου», ο αλγόριθμος χρησιμοποιήθηκε στον πίνακα «De Brécy Tondo», αγνώστου δημιουργού, του οποίου όμως η ομοιότητα με την «Παναγία του Αγίου Σίξτου» (Madonna Sistine) του Ραφαήλ ήταν ο λόγος που πολλοί τον θεωρούσαν κόπια του πίνακα του ιταλού ζωγράφου από τα δικά του χέρια, ενώ άλλοι υποστήριζαν ότι πρόκειται για αντιγραφή που έγινε κατά τη Βικτωριανή περίοδο.
Ο αλγόριθμος ιχνηλάτισε στο «De Brécy Tondo» αντιστοιχία 97% στο πρόσωπο της Παναγίας στους δύο πίνακες, γεγονός που, σύμφωνα με τον Ουγκέιλ, δείχνει ότι υπήρξε «αναμφίβολα» δημιουργία του ίδιου καλλιτέχνη.
Ο Ουγκέιλ έχει αξιοποιήσει τον αλγόριθμο στην αναζήτηση δολοφόνων, σε υποθέσεις εγκλημάτων που απασχολούν την κοινή γνώμη. Το 2018, μετά την απόπειρα δολοφονίας στο Σόλσμπερι του Σεργκέι Σκριπάλ, πρώην αξιωματικού των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών, δόθηκαν στον Ουγκέιλ παλιές φωτογραφίες διαβατηρίου των υπόπτων για τη διάπραξη της δολοφονίας από την ερευνητική δημοσιογραφική ομάδα Bellingcat.
Ο αλγόριθμος συνέκρινε εκείνες τις φωτογραφίες με πρόσφατες και επιβεβαίωσε σε ποσοστό ακρίβειας άνω του 97% τις ταυτότητες των Ανατόλι Τσέπιγκα και Αλεξάντερ Μίσκιν, δυο ρώσων μυστικών πρακτόρων που βρίσκονταν στη Βρετανία με ψεύτικα ονόματα. Ο ίδιος αλγόριθμος βοήθησε επίσης στον εντοπισμό των υπόπτων για τη δολοφονία του Τζαμάλ Κασόγκι, του δημοσιογράφου και επικριτή της κυβέρνησης της Σαουδικής Αραβίας.