Ηταν Τετάρτη, 18 Μαρτίου, όταν ο Χρήστος Σταϊκούρας είπε, μιλώντας στο Mega, ότι η ελληνική οικονομία θα κινηθεί οριακά άνω του μηδενός κατά το 2020, την ώρα που οι ευρωπαϊκές οικονομίες, θα έχουν αρνητικό ρυθμό ανάπτυξης 1,5% (εδώ).
Και είναι Τρίτη 24 Μαρτίου, που κ. Σταϊκούρας —κατά τη νέα εξειδίκευση των μέτρων αντιμετώπισης των οικονομικών επιπτώσεων του κορονοϊού— δήλωσε: «Θέλω να είμαι ειλικρινής: Η κρίση είναι βαθιά, θα γίνει βαθύτερη, και η οικονομία θα γυρίσει, σύμφωνα με τις σημερινές προβλέψεις, σε ύφεση το 2020. Θα είναι όμως παροδική».
Εξι 24ωρα και τόσα άλλαξαν! Ο χρόνος στην εποχή του κορονοϊού είναι συγκλονιστικά πυκνός και εδώ ισχύει ότι στην (οικονομική) πολιτική μια εβδομάδα είναι πολύ περισσότερο.
Ο υπουργός Οικονομικών είπε την Τρίτη αυτό που όλοι, με απλά μαθηματικά, υπέθεταν. Με την οικονομική δραστηριότητα ουσιαστικά παγωμένη για τον επόμενο μήνα, είναι σαφές ότι η μείωση του ΑΕΠ θα είναι ανάλογη: 1/12. Και πάει λέγοντας…
Το ίδιο, εξάλλου, είχε περιγράψει λίγο νωρίτερα και ο υφυπουργός Οικονομικών Θόδωρος Σκυλακάκης, μιλώντας στον ΣΚΑΪ. «Είμαι αρκετά ανήσυχος, διότι όταν σταματάει η οικονομία να λειτουργεί, στην πράξη φτωχαίνουμε όλοι» είπε ο κ. Σκυλακάκης, για να εξηγήσει: «Εχουμε μπροστά μας ενάμιση μήνα με δύο, στην καλύτερη περίπτωση, που θα σταματήσει κατά το 50% με 60% η λειτουργία της οικονομία. Αυτό θα μας κάνει εφέτος φτωχότερους κατά παραπάνω από έναν μήνα, δηλαδή το 1/12 φεύγει κατευθείαν από το ΑΕΠ».
Ερωτηθείς δε για το ποσοστό, ο υφυπουργός Οικονομικών δεν τόλμησε καν να το διατυπώσει. «Δεν θέλω να πω. Μπορούμε όλοι να κάνουμε τη διαίρεση»…
Η διαίρεση είναι 8,3%, αυτό είναι το μέγεθος της προβλεπόμενης μείωσης του ΑΕΠ, στο καλό σενάριο που η οικονομική δραστηριότητα επανέλθει στο κανονικό μετά από ενάμιση με δύο μήνες, κατά δήλωση του κ. Σκυλακάκη. Τότε όμως θα ξεκινά το «καλό» τρίμηνο της ελληνικής οικονομίας, αυτό του τουρισμού, που όμως θα επηρεαστεί από την κατάσταση σε άλλες χώρες —πχ. Ιταλία, Βρετανία, Γερμανία…
Για την Ιστορία, ο προϋπολογισμός του 2020 ο οποίος ψηφίστηκε τον περασμένο Δεκέμβριο προέβλεπε ανάπτυξη 2,8% (εδώ), ενώ ανάπτυξη 2,4% ήταν η εκτίμηση των χειμερινών προβλέψεων της Κομισιόν στις 13 Φεβρουαρίου (εδώ), δηλαδή πριν μόλις από έναν μήνα!
Ο κ. Σταϊκούρας εκτίμησε πως «η ζημιά στην οικονομία, βραχυπρόθεσμα, είναι σημαντική και θα διευρυνθεί. Ο πλούτος της χώρας θα συρρικνωθεί. Ομως, με τις κατάλληλες πολιτικές, χρονικά κλιμακούμενες, θα περιορίσουμε αυτές τις δυσμενείς συνέπειες από την πανδημία του κορονοϊού. Εχουμε χρέος, όλοι μας, να συμπεριφερόμαστε με ψυχραιμία και υπομονή, με κοινωνική δικαιοσύνη και αλληλεγγύη, ώστε να βγούμε από αυτή την έκτακτη και εξωγενή κρίση, με το λιγότερο ατομικό και κοινωνικό κόστος, και να δρομολογήσουμε, αμέσως μετά, μία δυναμική επανεκκίνηση της οικονομίας. Θα τα καταφέρουμε!», τόνισε ο υπουργός.
Μόνο τα μέτρα που ανακοίνωσε την Τρίτη ο κ. Σταϊκούρας καλύπτουν όπως είπε, 600.000 επιχειρήσεις, 1,2 εκατ. μισθωτούς —που αντιστοιχούν στο 60% των μισθωτών ιδιωτικών επιχειρήσεων της χώρας— και 550.000 ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι και ιδιοκτήτες επιχειρήσεων.
«Για να έχουμε μία αίσθηση των μεγεθών», εξήγησε ο κ. Σταϊκούρας, «οι αναστολές φορολογικών υποχρεώσεων ξεπερνούν τα 2 δισ. ευρώ. Επιπλέον, η αποζημίωση ειδικού σκοπού και η κάλυψη των ασφαλιστικών εισφορών μισθωτών και ελεύθερων επαγγελματιών, διαμορφώνεται επίσης στα 2 δισ. ευρώ. Η συνολική ταμειακή επιβάρυνση αυτών των μέτρων ανέρχεται στα 6 δισ. ευρώ, μόνο για τον Μάρτιο και τον Απρίλιο. Το δημοσιονομικό κόστος αυτών των μέτρων ξεπερνά τα 3,5 δισ. ευρώ. Κόστος το οποίο, μαζί με την επιστρεπτέα προκαταβολή για την ενίσχυση της ρευστότητας επιχειρήσεων, τις επιπρόσθετες δαπάνες για την δημόσια υγεία και το Δώρο Πάσχα προς τους εργαζόμενους στα νοσοκομεία, διαμορφώνεται πλέον στα 4,7 δισ. ευρώ, που αντιστοιχεί στο 2,5% του ΑΕΠ. Υψηλότερο από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο, που χθες, σύμφωνα με την παρουσίαση των ευρωπαίων αξιωματούχων στο Ecofin, ήταν στο 2% του ΑΕΠ».
Στην ίδια ενημέρωση με τον κ. Σταϊκούρα ήταν ο Αδωνις Γεωργιάδης, ο οποίος νωρίτερα είχε περιγράψει αυτή τη διαδικασία με «μαραθώνιο και όχι με σπριντ 100 μέτρων». Ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων εξήγησε πως το σημαντικό είναι να κρατηθούν από όλους, κράτος και πολίτες, δυνάμεις και πόροι για να αφιερωθούν στην επανεκκίνηση της οικονομίας, όταν περάσει η κρίση του κορονοϊού —«θα είμαστε τυχεροί αν είναι αρχές Μαΐου» είπε χαρακτηριστικά, μιλώντας στο Mega. Λίγο αργότερα είπε:
«Θέλω να πω σε όλους τους επιχειρηματίες και όλους τους εργαζομένους ότι τα μέτρα που ανακοινώνουμε σήμερα, δεν είναι τα τελευταία. Εβδομάδα με την εβδομάδα και όσο η κυβέρνηση αναγκαστικά αποφασίζει δραστικότερα μέτρα περιορισμού της κυκλοφορίας, και άρα δημιουργείται μεγαλύτερη ζημία στην πραγματική οικονομία, τόσο εμείς εδώ σχεδιάζουμε και υλοποιούμε περισσότερα και πλέον διευρυμένα μέτρα στήριξης του κόσμου της εργασίας και των επιχειρήσεων.
» Επαναλαμβάνω: Το σχέδιο μας προχωράει με σταθερότητα. Είμαστε γρηγορότερα στο χρονοδιάγραμμα και χάρη στις πολύ καλές αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχουμε ολοένα και μεγαλύτερους βαθμούς ευελιξίας για να κάνουμε την δουλειά μας.
» Δεν θα ήθελα καν να σκεφτώ -γιατί η πατρίδα μας πέρασε τα προηγούμενα χρόνια και μια μεγάλη φάση αντιευρωπαϊσμού – τι θα συνέβαινε εάν στην παρούσα κρίση, είμαστε χωρίς την Ευρωπαϊκή Ένωση. Όλοι το καταλαβαίνουμε και καλό είναι να το συνεκτιμήσουμε για να συνειδητοποιήσουμε πόσο σημαντικό είναι ότι καταφέραμε να είμαστε πλήρες μέλος της ΕΕ και της ευρωζώνης παρά τις προηγούμενες περιπέτειες».
Το συμπέρασμα; Η Ελλάδα βιώνει έναν βίαιο ακρωτηριασμό της οικονομίας της, όπως όμως και ο υπόλοιπος πλανήτης. Αρα δικαιούται να ελπίζει ότι όταν ο πλανήτης θα ξαναρχίσει να γυρίζει, θα μπορεί να είναι όρθια, χάρη στις ενέργειες της κυβέρνησης, και να είναι έτοιμη να δει το φαινόμενο του «ελατηρίου» της οικονομίας να την εκτινάσσει ξανά ψηλά.