Αυτή τη φορά όλοι ξέρουν τι σημαίνει ένα νέο κύμα κακοκαιρίας που πρόκειται να «χτυπήσει» τη νοτιοανατολική Ευρώπη: πρώτοι θα πληγούν οι πρόσφυγες. Γι’ αυτό και η βρετανική εφημερίδα Guardian δημοσιεύει ένα άρθρο αποκλειστικά αφιερωμένο στην Ελλάδα, για να τονίσει ότι το «το επερχόμενο κύμα ψύχους σε όλη τη νότια Ευρώπη αναζωπυρώνει τους φόβους για χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες που φιλοξενούνται σε άθλιες συνθήκες στην Ελλάδα».
Στο άρθρο της, η ανταποκρίτρια της εφημερίδας στην Αθήνα, Ελένα Σμιθ, υπενθυμίζει ότι τον περασμένο μήνα, η θερμοκρασία στα ελληνικά νησιά έπεσε στους -14 βαθμούς Κελσίου και οι προσφυγικοί καταυλισμοί βυθίστηκαν στο χιόνι και ύστερα στη λάσπη. Οι εικόνες που είχαν κυκλοφορήσει κυρίως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πρώτα από το χιονισμένο κέντρο φιλοξενίας προσφύγων στην Πέτρα Ολύμπου (στις 30 Νοεμβρίου 2016) κι αργότερα, στις αρχές Ιανουαρίου του 2017, από τη χιονισμένη Μόρια της Λέσβου ή τις πλημμυρισμένες δομές της Χίου ήταν σοκαριστικές.
Οπως επισημαίνεται και στο άρθρο, μόνο αφότου προκλήθηκαν έντονες αντιδράσεις, οι αρχές προχώρησαν σε μέτρα για τη μετεγκατάσταση των προσφύγων σε κοντέινερ, σε δωμάτια ξενοδοχείων ακόμη και σε αρματαγωγό πλοίο που άραξε γι’ αυτόν τον σκοπό στο λιμάνι της Μυτιλήνης.
Κι όμως τα μέτρα δεν αρκούν για την προστασία των προσφύγων από το ψύχος που αναμένεται να επικρατήσει στα νησιά του Αιγαίου την Πέμπτη, 26 Ιανουαρίου. Αλλωστε, ο αριθμός φιλοξενούμενων αιτούντων άσυλων στα νησιά ολοένα αυξάνεται. «Μόνο αυτόν τον μήνα έφτασαν 900 άτομα στην Ελλάδα», δήλωσε στον Guardian η Τζιανμαρία Πίντο, διευθύντρια του Νορβηγικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες της Ελλάδας. Η ίδια βρίσκεται στη Χίο, όπου, όπως αναφέρει, κάποιοι ζουν πάνω στην παραλία, μέσα σε μικρές σκηνές, πλήρως εκτεθειμένοι στον άνεμο και τη βροχή. «Πρέπει να μεταφερθούν σε καλύτερες, πιο ανθρώπινες συνθήκες. Τέτοιες δομές υπάρχουν μόνο στην ηπειρωτική χώρα», τονίζει η ίδια.
Αντίστοιχες πιέσεις έχουν δεχθεί οι ελληνικές αρχές και από τις ευρωπαϊκές υπηρεσίες Ασύλου καθώς και από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα, οι οποίοι επαναλαμβάνουν σε κάθε ευκαιρία ότι οι πρόσφυγες πρέπει να μετεγκατασταθούν στην ηπειρωτική χώρα.
Το ίδιο υποστηρίζουν και οι δήμαρχοι και φορείς των νησιών. «Δεν πρέπει να προκαλούμε την τύχη μας», δήλωσε ο Μανώλης Βουρνούς, δήμαρχος της Χίου. «Υπάρχουν 50.000 κάτοικοι στο νησί και 2.500 εξ αυτών είναι πρόσφυγες. Αυτό είναι τελείως δυσανάλογο. Πρέπει να κάνουμε κάτι πριν να είναι πολύ αργά».
Σύμφωνα με τους τελευταίους υπολογισμούς του κυβερνητικού συντονιστικού οργάνου για το Προσφυγικό, 15.248 αιτούντες άσυλο από τους περίπου 62.000 που βρίσκονται στην Ελλάδα, διαμένουν στα εξής νησιά του Αιγαίου: Χίο, Λέσβο, Σάμο, Κω και Λέρο.
Και, όπως σημειώνει η αρθρογράφος του Guardian, παρά την ενίσχυση των ελληνικών αρχών και υπηρεσιών με 90 εκατ. ευρώ από την ΕΕ, η κυβέρνηση -αλλά και η υπηρεσία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες και άλλες οργανώσεις- θα κατηγορηθούν για την ανικανότητά τους να εξοπλίσουν τους καταυλισμούς για την επέλαση της κακοκαιρίας.
«Δεν υπάρχει τίποτα που να δικαιολογεί την παραμονή χιλιάδων προσφύγων σε αυτές τις άθλιες συνθήκες στα νησιά. Τα δεινά που περνάνε δεν είναι μόνο το αποτέλεσμα της καθυστερημένης θωράκισης των δομών ενόψει χειμώνα, αλλά και μιας εσκεμμένης άρνησης να μεταφερθούν περισσότεροι άνθρωποι στην ηπειρωτική χώρα», τονίζει με σαφή αιχμή προς την ελληνική κυβέρνηση η Εβα Κοσέ, στέλεχος της οργάνωσης Human Rights Watch.