Η… ένδοξη (από τον καιρό του Μεσοπολέμου, του ΟΧΙ και του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου) ιταλοαλβανική φιλία ξαναζωντάνεψε με σχέδιο της άλλοτε νεοφασίστριας και νυν πρωθυπουργού της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι, η οποία χρυσοπλήρωσε τον ομόλογό της στην Αλβανία, Εντι Ράμα, με σκοπό να «φυλάξει» στο πρώην βασίλειο του Χότζα και νυν προγεφύρωμα των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ τριτοκοσμικούς μετανάστες που καταφθάνουν στην Ιταλία ζητώντας καλύτερο μέλλον στην Ευρώπη.
Η Ιταλίδα έταξε στον Αλβανό 15,5 εκατ. ευρώ τον χρόνο για μια πενταετία και άλλα τόσα για μια δεύτερη πενταετία, συν ένα εγγυητικό ταμείο 100 εκατ. ευρώ που θα καταβληθεί σε τρεχούμενο λογαριασμό με σκοπό να καλύψει όλα τα έξοδα διαμονής των μεταναστών σε ειδικές εγκαταστάσεις. Για τον Ράμα είναι καλές μπίζνες, για τους Αλβανούς υπάρχουν κάποιες αμφιβολίες. Οσο για τους Ιταλούς, οι βουλευτικές εκλογές αργούν…
Τα ειδικά στρατόπεδα «φιλοξενίας» θα τα φτιάξει και θα τα διοικήσει η Ιταλία, υπό τον εξής όρο: κανένας υποψήφιος μετανάστης δεν θα πατήσει ποτέ το πόδι του εκτός στρατοπέδων, σε αλβανικό έδαφος, είτε κατά τη διάρκεια της κράτησής του είτε μετά από αυτήν. Ολα αυτά περιλαμβάνονται στο σχέδιο της Μελόνι που τελικά έγινε διμερής συμφωνία και συνυπεγράφη από τα συμβαλλόμενα μέρη. Η ιταλική αντιπολίτευση μάλλον αιφνιδιάστηκε και έσπευσε να ζητήσει εξηγήσεις για τη νομιμότητά της, όπως άλλωστε και οι ευρωπαϊκές αρχές.
Η ασφάλεια εκτός στρατοπέδων θα διασφαλίζεται από την αστυνομία της Αλβανίας, ενώ εντός αυτών κουμάντο θα κάνουν οι Ιταλοί. Στα στρατόπεδα θα επιτρέπεται η είσοδος προσωπικού των σχετικών με τους μετανάστες υπηρεσιών του ΟΗΕ. Οι μετανάστες θα παραμένουν στα αλβανικά στρατόπεδα μόνο για 30 ημέρες. Κατόπιν, είτε θα απελαύνονται είτε θα οδηγούνται στην Ιταλία. Δεν θα είναι περισσότεροι από 3.000 κάθε φορά. Τις λεπτομέρειες του deal ανέδειξε δημοσίευμα της Repubblica.
Το πρόβλημα του Ράμα (αν, δηλαδή, έχει ποτέ πρόβλημα ο Ράμα) αφορά τις αντιδράσεις των Αλβανών, που μέσα σε 30 χρόνια πέρασαν από την τάξη των προλεταρίων σε εκείνη των μπίζνεσμαν – και δη του τουρισμού. Διαμαρτύρονται ότι η Αλβανία θα μεταβληθεί σε στρατόπεδο συγκέντρωσης, σε «Λαμπεντούζα» των ορέων, και οι ίδιοι θα χάσουν τουριστικό συνάλλαγμα. Σε άλλο ρεπορτάζ της η Repubblica ανέδειξε το θέμα των αντιδράσεων των ντόπιων σε δύο τοποθεσίες βορείως των Τιράνων, όπου θα λειτουργήσουν ισάριθμα στρατόπεδα.
Πέρα από τους ανησυχούντες επιχειρηματίες, υπάρχουν και εκείνοι οι φιλήσυχοι Αλβανοί που δηλώνουν απλώς ότι «φοβούνται». Η περιοχή, έγραψε το μέσο της Ρώμης, βρίθει πολυτελών ξενοδοχείων με πομπώδη ή κοινότοπα ονόματα, όπως Royal Lounge, Hotel Coral, Hotel Leon κ.λπ., όμως «τα στρατόπεδά μας παραπέμπουν στην κομμουνιστική Αλβανία». Σημείωσε ότι οι ντόπιοι, προφανώς καλομαθημένοι στα νεοανακαλυφθέντα λούσα και στην καλοπέραση, «δεν θέλουν να γεμίσουν με Σενεγαλέζους, Γκανέζους ή άλλους λαούς από τον Νότο του κόσμου».
Φοβούνται, λένε, ότι οι μετανάστες θα τους κλέψουν και θα τους πυροβολήσουν! Δηλώνουν, πάντως, και κάτι λογικό: «Η Ιταλία είναι 30 φορές μεγαλύτερη από την Αλβανία. Και εμείς δεν είμαστε καν στην Ευρωπαϊκή Ενωση… Γιατί πρέπει να δεχόμαστε μετανάστες; Είναι μια απλή ερώτηση και θέλουμε απάντηση». Κάποιοι τολμούν να πουν και αλήθειες: «Η Αλβανία δεν είναι ώριμη για να διαχειριστεί ένα τόσο μεγάλο πρότζεκτ. Δεν έχουμε ακόμη επαρκές σύστημα ασφαλείας και στρατό. Και ο Ράμα είχε δηλώσει δημόσια το 2021 ότι η Αλβανία δεν θα φιλοξενούσε ποτέ μετανάστες και πρόσφυγες».
Η Repubblica μίλησε και με αλβανούς πρώην μετανάστες στην Ιταλία. Ακόμη και αυτοί ξέχασαν τα βάσανα που πέρασαν για να μπουν στην Ευρώπη, και τώρα τάσσονται κατά των μεταναστών από την Αφρική. «Εμάς μας πυροβολούσαν με πολυβόλα. Προσπαθήσαμε όμως αρκετές φορές και στο τέλος τα καταφέραμε. Σηκώσαμε τα μανίκια και δουλέψαμε σκληρά. Και φιλοξενηθήκαμε σε σπίτια ανθρώπων, όχι σε στρατόπεδα με σάντουιτς που πληρώνει το κράτος». Μίλησε και με τον πρώην πρωθυπουργό Σαλί Μπερίσα, δηλωμένο εχθρό του Ράμα: «Δεν είναι τύπος για να τον εμπιστεύεσαι και να υπογράφεις μαζί του συμφωνίες».
Ομως ο Ράμα δεν πτοείται από τις αντιδράσεις: «Με ενδιαφέρουν ελάχιστα οι επικριτικές φωνές. Μάλιστα, θα ανησυχούσα αν δεν υπήρχαν».
Πάντως ο αλβανικός Τύπος έχει ξεπεράσει κάθε όριο κριτικής: γράφει περί «γενναιοδωρίας του Ράμα προς τους ‘‘ιταλούς αδερφούς του’’» και περί «πακτωλού ευρώ, που είναι άγνωστο ποιους θα ωφελήσουν’’».