Ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, σήκωσε το τηλέφωνο και κάλεσε τον έλληνα ομόλογό του, Νίκο Δένδια, την Κυριακή, για να συζητήσει μαζί του πώς μπορεί να ξεκινήσει ο διάλογος μεταξύ των δύο πλευρών.
Ηταν ένα ξαφνικό τηλεφώνημα που εξέπληξε την Αθήνα, καθώς μετά το σύντομο διάλειμμα διπλωματικής αβροφροσύνης με αφορμή τα 6,7 Ρίχτερ στη Σάμο που παρέσυραν δεκάδες πολίτες στον θάνατο στα απέναντι τουρκικά παράλια και δύο νέους στο νησί του Ανατολικού Αιγαίου, το καθεστώς Ερντογάν επανήλθε δριμύτερο στις προκλητικές του ενέργειες, με νέες Νavtex για το «Oruc Reis».
H τηλεφωνική επικοινωνία Τσαβούσογλου – Δένδια έγινε με το τουρκικό ερευνητικό να συνεχίζει τον πλου του νοτίως της Ρόδου και της Καρπάθου. Οπότε και η απάντηση του επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας ήταν και πάλι σαφής: διάλογος όσο συνεχίζονται τέτοιου είδους προκλητικές ενέργειες δεν νοείται, ούτε πρόκειται ποτέ να γίνει.
Ειδικά για τις διερευνητικές, ο κ. Δένδιας είχε σημειώσει πως «οι κινήσεις της Τουρκίας το τελευταίο διάστημα αποδεικνύουν ότι δεν επιθυμεί προς το παρόν εποικοδομητικό διάλογο με προκαθορισμένους κανόνες και πλαίσιο», καθώς «αντί να προτείνει συγκεκριμένη ημερομηνία για την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών, επέλεξε να διαμορφώσει ένα κλίμα που τις καθιστά αδύνατες».
«Οι ενέργειες της Τουρκίας, και συγκεκριμένα η έκδοση νέας παράνομης NAVTEX με την οποία δεσμεύει για σεισμικές έρευνες περιοχές άνωθεν της ελληνικής υφαλοκρηπίδας μία μόλις ήμερα μετά τη συνομιλία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον τούρκο πρόεδρο, καθώς και της δικής μου με τον τούρκο ομόλογό μου, δυστυχώς δεν αφήνουν πολλά περιθώρια αισιοδοξίας», υπογράμμιζε, ξεκαθαρίζοντας για μία ακόμη φορά ότι «όσο οι παράνομες τουρκικές δραστηριότητες συνεχίζονται σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο δεν υπάρχει δυνατότητα έναρξης εποικοδομητικού διαλόγου».
Οπως επιβεβαίωσαν και διπλωματικές πηγές, η επικοινωνία των δύο υπουργών Εξωτερικών πραγματοποιήθηκε κατόπιν πρωτοβουλίας του κ. Τσαβούσογλου. Και η συγκυρία μόνο τυχαία δεν ήταν.
Και αυτό διότι, όπως σημειώνουν «Τα ΝΕΑ», στις 19 του μηνός είναι προγραμματισμένη η Σύνοδος των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ και είναι βέβαιο ότι η τουρκική προκλητικότητα θα συζητηθεί εκ νέου. Δεν αποκλείεται η Αγκυρα να επιχειρεί να δείξει καλό πρόσωπο ενόψει της Συνόδου, ισχυριζόμενη και πάλι ότι επιθυμεί τον διάλογο.
Και όλα αυτά ενώ ο πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, έχει προαναγγείλει ότι θα ζητήσει συγκεκριμένες και ισχυρές κυρώσεις κατά της Τουρκίας στη σκιά και των προσωπικών προσβολών που έχει εξαπολύσει εναντίον του ο Ερντογάν εμφανιζόμενος ως «πατερούλης» όλων των μουσουλμάνων.
Τελευταία εξέλιξη, η ανακοίνωση (εδώ) ότι η Γαλλία θα ζητήσει την κατάργηση της τελωνειακής ένωσης ΕΕ – Τουρκίας.
Η δεύτερη εκτίμηση, συνεχίζει η ανάλυση του Μάνου Χαραλαμπάκη για «Τα ΝΕΑ», είναι ότι μπορεί η Αγκυρα να αναζητά έναν τρόπο αποκλιμάκωσης, καθώς αντιλαμβάνεται ότι η μακρά παραμονή του «Oruc Reis», μαζί με πάρα πολλά τουρκικά πολεμικά πλοία να το συνοδεύουν στην ευρύτερη περιοχή, έχει μεγάλο οικονομικό κόστος. Δεν αποκλείεται δηλαδή οι Τούρκοι να επιδιώκουν την πραγματοποίηση μιας συνάντησης Δένδια – Τσαβούσογλου προκειμένου να σταματήσουν –έστω και προσωρινά– τον πλου του τουρκικού ερευνητικού.
Λαμβάνοντας υπόψη, όμως, το πόσο απρόβλεπτος είναι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο το τηλεφώνημα Τσαβούσογλου να έγινε απλώς για επικοινωνιακούς λόγους.
Την ίδια ώρα, επισημαίνεται στο δημοσίευμα, υπάρχει το ερώτημα ποια θα είναι η σχέση της Τουρκίας με τις ΗΠΑ μετά την εκλογή Μπάιντεν, καθώς είναι γνωστή η πολύ στενή σχέση που είχαν ο Ερντογάν με τον Ντόναλντ Τραμπ.
Προχθές, ο τούρκος αντιπρόεδρος Φουάτ Οκτάι, στην πρώτη αντίδραση της Αγκυρας μετά τη νίκη του Τζο Μπάιντεν, υποστήριξε σε συνέντευξή του πως η Τουρκία θα εξακολουθήσει να συνεργάζεται με τη νέα αμερικανική κυβέρνηση σε θέματα που αφορούν τους δύο συμμάχους στο ΝΑΤΟ. Οπως είπε, οι δίαυλοι επικοινωνίας θα λειτουργούν όπως πριν.
Στη γείτονα, πάντως, είναι εμφανές το μούδιασμα που επικρατεί μετά την επικράτηση Μπάιντεν, ο οποίος έχει εκφράσει πολλάκις τις απόψεις του για τον ρόλο γενικού τοποτηρητή που επιδιώκει να διαδραματίσει η Τουρκία στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Μεσογείου εν τη απουσία –ουσιαστικά– των ΗΠΑ, αλλά και για τον ίδιο τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προσωπικά (δείτε το βίντεο κάτω).
Ο τούρκος πρόεδρος ωστόσο επιμένει στις προκλήσεις, αφού το Σάββατο προανήγγειλε ότι ετοιμάζεται να επισκεφθεί τα Κατεχόμενα στην Κύπρο στις 15 Νοεμβρίου (επέτειο ίδρυσης του ψευδοκράτους) μαζί με τον ηγέτη του ακροδεξιού κόμματος Ντεβλέτ Μπαχτσελί. Και όπως ανακοίνωσε, θα κάνουν όλοι μαζί… πικνίκ στα Βαρώσια!
Τρεις μέρες νωρίτερα συνεδριάζουν στην τριμερή των υπουργών Αμυνας Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ (ο προγραμματισμός ήταν διά ζώσης στη Λευκωσία, αλλά λόγω Covid αυτό μπορεί να αλλάξει) οι Νίκος Παναγιωτόπουλος, Χαράλαμπος Πετρίδης και Βενιαμίν Γκαντς. Και στο επίκεντρο της συζήτησης θα βρεθούν οι συνεχείς προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας που αποσταθεροποιούν την περιοχή.