Το μποτιλιάρισμα στη Ρώμη είναι (κυριολεκτικά) αρχαίο: το 45 π.Χ. ο Ιούλιος Καίσαρ είχε αναγκαστεί να πάρει μέτρα για να απαγορεύσει την υπερβολική κυκλοφορία των… αρμάτων στη Ρώμη.
Oσο ενοχλητικό ήταν τότε, τόσο είναι και σήμερα το μποτιλιάρισμα από τα αυτοκίνητα στα κέντρα των μεγάλων πόλεων, τα οποία με τον ένα ή τον άλλο τρόπο έχουν αρχίσει να εξορίζονται.
Οι ζώνες περιορισμένης κυκλοφορίας καθιερώνονται σε όλο και περισσότερες πόλεις στη Γερμανία, την Ελβετία, το Βέλγιο και πλέον στη Γαλλία, με το Παρίσι να μπαίνει στον χορό στο δεύτερο εξάμηνο του 2022. Η Ιταλία έχει καθιερώσει σε μεγάλες πόλεις της, γράφει ο Monde, με το Μιλάνο να είναι ο άτυπος πρωταθλητής: το 72% της πόλης (ήτοι έκταση 128,2 τετρ. χλμ) είναι μέσα σε τέτοια ζώνη.
Αντίθετα από τους πεζοδρόμους, η ζώνη καλύπτει μια έκταση όπου η κυκλοφορία των επιτρέπεται σε συγκεκριμένα οχήματα, όπως αυτά των μέσω μαζικής μεταφοράς ή των φορτηγών για τον ανεφοδιασμό, τα ταξί ή των ΑμεΑ.
Το Μιλάνο προχώρησε στη δημιουργία της ζώνης από το 2012 ακριβώς για να αντιμετωπίσει την ατμοσφαιρική ρύπανση. Στην αρχή υπήρξαν δυσκολίες, με τους κατοίκους του κέντρου να αντιδρούν και τους καταστηματάρχες να φοβούνται ότι θα μειωθούν οι πωλήσεις τους. Το 2019 η πόλη προχώρησε πιο πέρα: από τις 25 Φεβρουαρίου η «περιοχή Β» καλύπτει σχεδόν όλη την πόλη απαγορεύοντας την κυκλοφορία στα πιο ρυπογόνα οχήματα.
Μία δεκαετία αργότερα τα πράγματα πηγαίνουν καλύτερα – αν μη τι άλλο στο κέντρο. Οι πεζοί έφεραν κίνηση στα καταστήματα σε σημείο ώστε οι μεγάλες φίρμες να επιδιώκουν να έχουν παρουσία μέσα στη ζώνη. Στα προάστια δίνεται πάντως μάχη για μια θέση στάθμευσης· η Ιταλία έχει εξάλλου έναν από τους μεγαλύτερους αριθμούς οχημάτων ανά κάτοικο.
Το ζήτημα όμως είναι να αλλάξουν οι νοοτροπίες για τη χρήση αυτοκινήτων, αλλά και να ενισχυθεί η εναλλακτική κινητικότητα. Το αυτοκίνητο στο Μιλάνο, αλλά βέβαια και οπουδήποτε αλλού, σε μεγάλο μέρος του χρόνου είναι ακίνητο και πρακτικά άχρηστο. Πώς μπορεί να αλλάξει αυτό; Η ζώνη δείχνει μια πιθανή απάντηση.