Το ψηλότερο βουνό της Γης ψηλώνει κι άλλο!
Τα Ιμαλάια σχηματίστηκαν πριν από περίπου 50 εκατομμύρια χρόνια, όταν η ινδική υποήπειρος συνέτριψε την ευρασιατική τεκτονική πλάκα – αν και πρόσφατη έρευνα έχει δείξει ότι τα άκρα αυτών των πλακών ήταν ήδη πολύ ψηλά πριν από αυτή τη σύγκρουση.
Με τη διαδικασία ακόμα σε εξέλιξη, η οροσειρά συνεχίζει να ωθείται προς τα πάνω, παρότι οι κατολισθήσεις και κάποια άλλα γεγονότα οδηγούν σε απώλεια βράχων. Αλλά, σύμφωνα με δημοσίευμα του Guardian, το Εβερεστ, που σήμερα στέκεται στα 8.849 μέτρα, γνωρίζει μια πρόσθετη ώθηση του ύψους του ως αποτέλεσμα της διάβρωσης από τα γειτονικά του ποτάμια.
Μια διεθνής ερευνητική ομάδα επιστημόνων ισχυρίζεται ότι αυτή η διαδικασία έχει ως αποτέλεσμα το ύψος του βουνού να έχει αυξηθεί κατά επιπλέον 15 έως 50 μέτρα τα τελευταία 89.000 χρόνια, με την ανύψωση να συνεχίζεται ακόμα.
«Η μελέτη μας δείχνει ότι ακόμη και η υψηλότερη κορυφή του κόσμου υπόκειται σε συνεχείς γεωλογικές διεργασίες, που μπορούν να επιφέρουν μετρήσιμες αλλαγές στο ύψος της, σε σχετικά σύντομες γεωλογικές περιόδους», αναφέρει στον Guardian ο καθηγητής Τζινγκέν Ντάι, συν-συγγραφέας της μελέτης από το Κινεζικό Πανεπιστήμιο Γεωεπιστημών του Πεκίνου.
Ο Ντάι σημείωνει ότι το Εβερεστ είναι κάτι σαν ανωμαλία, καθώς η κορυφή του είναι περίπου 250 μέτρα ψηλότερη από τα άλλα ψηλότερα βουνά των Ιμαλαΐων. Επιπλέον, τα δεδομένα έχουν υποδείξει μια ασυμφωνία μεταξύ του μακροπρόθεσμου και του βραχυπρόθεσμου ρυθμού ανύψωσης του Έβερεστ. «Αυτό δημιούργησε το ερώτημα αν υπάρχει κάποιος υποκείμενος μηχανισμός που κάνει το Έβερεστ ακόμη υψηλότερο», λέει ο καθηγητής.
Στην εργασία τους στο περιοδικό Nature Geoscience, ο Ντάι και οι συνεργάτες του περιγράφουν πώς δημιούργησαν υπολογιστικά μοντέλα για να εξερευνήσουν την εξέλιξη των δικτύων ποταμών στα Ιμαλάια.
Τα αποτελέσματά τους υποδηλώνουν ότι πριν από περίπου 89.000 χρόνια το άνω τμήμα του ποταμού Αρούν που βρίσκεται βόρεια του Έβερεστ και το οποίο θα έρεε προς τα ανατολικά στο οροπέδιο του Θιβέτ συγχωνεύτηκε με το κάτω τμήμα του, ως αποτέλεσμα της διάβρωσης του τελευταίου προς τα βόρεια. Ετσι, ολόκληρο το μήκος του ποταμού Αρούν έγινε μέρος του ποταμού Κόσι.
Η ομάδα θεωρεί ότι αυτή η αναδρομολόγηση είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση της διάβρωσης του ποταμού κοντά στο Έβερεστ και τον σχηματισμό του φαραγγιού του ποταμού Αρούν.
«Εκείνη την εποχή, θα υπήρχε τεράστια ποσότητα πρόσθετου νερού που θα έρεε μέσω του ποταμού Αρούν, μεταφέροντας ερισσότερα ιζήματα και διαβρώνοντας περισσότερους βράχους», λέει στον Guardian ο δρ Μάθιου Φοξ, ένας από τους συγγραφέας της έρευνας, από το University College του Λονδίνου.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι η διάβρωση με τη σειρά της επέφερε μείωση του βάρους του φλοιού της Γης και οδήγησε σε ανύψωση τα γύρω στρώματα γης – μια διαδικασία γνωστή ως «ισοστατική ανάκαμψη». Η ομάδα εκτιμά ότι η διαδικασία ωθεί το Εβερεστ προς τα πάνω κατά περίπου 16 με 53 χιλιοστά ετησίως, με τις γειτονικές κορυφές Λότσε και Μακαλού –την τέταρτη και πέμπτη υψηλότερη κορυφή του κόσμου, αντίστοιχα– να βιώνουν παρόμοια άνοδο.
«Αυτό το φαινόμενο δεν θα συνεχιστεί επ’ αόριστον, θα σταματήσει όταν το σύστημα του ποταμού φτάσει σε μια νέα κατάσταση ισορροπίας», λέει ο Ντάι στον Guardian.
Οι ειδικοί εξηγούν ότι άλλοι μηχανισμοί, όπως οι τεκτονικές τάσεις που σχετίζονται με τους κύκλους των σεισμών, και η απώλεια των παγετώνων των βουνών, θα μπορούσαν επίσης να επηρεάσουν το ύψος της οροσειράς.