Διεθνή μέσα όπως το Politico στέκονταν αυτή την εβδομάδα στις αποκαλύψεις ότι σύμβουλοι του πρώην Προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, είχαν επισημάνει στον ίδιο πως δεν υπήρξε εκλογική νοθεία που να συνδέεται με την ήττα του στις προεδρικές εκλογές του 2020.
Δηλαδή ότι κανένας δεν του «έκλεψε τις εκλογές» όπως ο ίδιος υποστήριζε. Οι μαρτυρίες προκύπτουν από την ειδική επιτροπή της Βουλής των Αντιπροσώπων που ερευνά το ρόλο του Τραμπ στην εισβολή του όχλου στο Καπιτώλιο στις 6 Ιανουαρίου του 2021.
Μάλιστα τη νύχτα των εκλογών, πολλοί σύμβουλοι του Τραμπ τον προέτρεψαν να μην αυτοανακηρυχθεί νικητής, αλλά να περιμένει πρώτα τα στελέχη της εκστρατείας του να συγκεντρώσουν περισσότερα στοιχεία. «Ο Ντόναλντ Τραμπ έχασε τις εκλογές, ήξερε ότι τις έχασε και ως αποτέλεσμα της ήττας του, αποφάσισε να εξαπολύσει επίθεση εναντίον της δημοκρατίας μας» δήλωσε ο επικεφαλής της εν λόγω επιτροπής Μπένι Τόμσον, βουλευτής των Δημοκρατικών.
Κατά τις πληροφορίες, ανάμεσα στα πρόσωπα που προσπάθησαν να πείσουν τον Τραμπ ότι δεν είχαν βάση οι θεωρίες συνωμοσίας ήταν -μεταξύ άλλων- ο τότε υπουργός Δικαιοσύνης των ΗΠΑ Μπιλ Μπαρ, ο επικεφαλής της προεκλογικής εκστρατείας του Τραμπ, Μπιλ Στέπιεν, το στέλεχος του υπουργείου Δικαιοσύνης Ρίτσαρντ Ντόναχιου, ενώ ακόμη και η κόρη του τέως Προέδρου, Ιβάνκα Τραμπ, δήλωσε στην επιτροπή ότι συμφωνούσε με τον Μπαρ που επέμενε ότι δεν υπήρξε νοθεία.
Θεωρίες συνωμοσίας
Κι ενώ η αλήθεια έρχεται στο φως από τους πρωταγωνιστές, η βρετανίδα δημοσιογράφος και ντοκιμαντερίστρια Εμιλι Μάιτλις καταδύεται σε άρθρο της στην Telegraph στα άδυτα των θεωριών συνωμοσίας που συνδέονται με τον ρόλο του Τραμπ στην αιματηρή εισβολή της 6 Ιανουαρίου και αναζητεί τους λόγους που η ρητορική περί της δράσης του «βαθέος κράτους» στις ΗΠΑ έπεισε τόσο πολλούς Αμερικανούς.
Ας τα πάρουμε με τη σειρά. Το δίκτυο που οδήγησε χιλιάδες στην Ουάσινγκτον στις αρχές του 2021, είχε αρχίσει να στήνεται κυρίως στο Facebook από τον Δεκέμβριο του 2020. Ηταν η εποχή που η πανδημία κυριαρχούσε στην ειδησεογραφία και κάποιοι αποκαλούσαν τον κορυφαίο λοιμωξιολόγο Αντονι Φάουτσι «γιατρό του βαθέος κράτους».
Και όπως είδαμε να συμβαίνει και στην Ελλάδα, οι θεωρίες συνωμοσίας για την πανδημία έδεσαν με τις θεωρίες για την πολιτική. Σύμφωνα με δημοσκόπηση της IPSOS-Mori, στο τέλος του 2020 πάνω από το ένα τρίτο των Αμερικανών πίστευε στην ύπαρξη του βαθέος κράτους το οποίο υποτίθεται ότι συνωμοτούσε εναντίον του Τραμπ.
Οπως σημειώνει η Μάιτλις, που υπογράφει το άρθρο της Telegraph, «στις πολλές συνεντεύξεις που είχα κάνει με τον Τραμπ προτού γίνει Πρόεδρος τον έβλεπα να τελειοποιεί αυτό που ο ίδιος αποκαλούσε “παρατραβηγμένη αλήθεια” (truthful exaggeration) ή αλλιώς ψέματα».
Το στάτους του θύματος
Και η ίδια προσθέτει ότι ο Τραμπ «ήταν εξαιρετικός στο να παριστάνει το θύμα. Παρότι ήταν δισεκατομμυριούχος επιχειρηματίας και κληρονόμος αμύθητης περιουσίας προσπάθησε να πείσει τους ψηφοφόρους ότι ήταν εναντίον του κατεστημένου».
Το στάτους του θύματος που καλλιεργούσε επί χρόνια ο Τραμπ, έφτασε στο ζενίθ στο τέλος του 2020 μετά τις προεδρικές εκλογές. Με βάση τη δημοσκόπηση της IPSOS-Mori, o Τραμπ είχε καταφέρει να πείσει έναν στους τρεις Αμερικανούς ότι οι Δημοκρατικοί με τη στήριξη του «βαθέος κράτους» του έκλεψαν τις εκλογές.
Στο πλαίσιο ραδιοφωνικού αφιερώματος του BBC που διερευνά το πώς οι Αμερικανοί βλέπουν τις κρατικές υπηρεσίες με βαθιές ρίζες, η Μάιτλις αναφέρεται στο παράδειγμα του Τζέι Έντγκαρ Χούβερ που διετέλεσε διευθυντής του FBI επί 48 ολόκληρα χρόνια και ήταν μια από τις πιο αναγνωρίσιμες φιγούρες της Ουάσιγκτον. Αν όχι από τις πλέον διαβόητες.
«Αυτοί που τον φοβόντουσαν, δηλαδή οκτώ αμερικανοί πρόεδροι, δεν τολμούσαν να τον μετακινήσουν από τη θέση του. Αυτοί που στάθηκαν απέναντι του, συμπεριλαμβανομένου του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, βρέθηκαν υπό παρακολούθηση», σημειώνει η βρετανίδα δημοσιογράφος.
Ο Χούβερ σημείωσε κατά τη θητεία του επιτυχίες στην καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος στην Νέα Υόρκη. Κατάφερε επίσης να σταματήσει την τακτική της μετακίνησης να εγκληματιών από Πολιτεία σε Πολιτεία για να ξεφύγουν από το νόμο, καθώς οι κρατικοί πράκτορες μπορούσαν χάρη σε εκείνον να τους ακολουθούν ένοπλοι σε όλη τη χώρα.
Παράνοια…
Αλλά από νωρίς ο Χούβερ είχε παραδοθεί στην παράνοια. Εβλεπε παντού εχθρούς και διέτασσε την παρακολούθηση ακόμη και απλών πολιτών. Ηταν φανατικός και ρατσιστής και συνεργάστηκε στενά με τον διαβόητο γερουσιαστή Τζόζεφ Μακάρθι, τον άνθρωπο που οργάνωσε το μεγαλύτερο κυνήγι μαγισσών του 20ου αιώνα, στοχοποιώντας και εκφοβίζοντας απλούς πολίτες για τις ιδεολογικές τους πεποιθήσεις (τη δεκαετία του 1950) με όπλο τη θεωρία περί κομμουνιστικής διείσδυσης σε κρατικές δομές των ΗΠΑ.
Με βάση αυτό το ιστορικό προηγούμενο, το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει η Μάιτλις είναι απολύτως εύληπτο. Οι Αμερικανοί έχουν την τάση να πιστεύουν στην ύπαρξη του βαθέος κράτους και ένας στους τρεις πίστεψε το 2020 ότι αυτό «έφαγε» τον Τραμπ. Γιατί πολύ απλά το βαθύ κράτος υπήρξε.
Ηταν μια πραγματικότητα που οργανώθηκε μεθοδικά και χτίστηκε επί πολλά έτη από πρόσωπα όπως ο Τζέι Έντγκαρ Χούβερ. Γιατί, όπως σημειώνει η ίδια, «ο Χούβερ υπήρξε, με μια πολύ πραγματική και κυριολεκτική έννοια, ο αρχιτέκτονας ενός αμερικανικού βαθέος κράτους».
Ο Χούβερ καταδίωξε όλους όσους πίστευε ότι ήταν ανατρεπτικοί. Από τους ομοφυλόφιλους που κατείχαν κυβερνητικές θέσεις, ως τους διαδηλωτές κατά του πολέμου του Βιετνάμ, τα μέλη του φεμινιστικού κινήματος και πολλούς ακόμη που παγιδεύτηκαν στην παράνοιά του.
Κι έτσι, το πραγματικό αυτό προηγούμενο, ενίσχυσε με έναν ανάποδο τρόπο τη διείσδυση της θεωρίας συνωμοσίας που καλλιέργησε ο Τραμπ ότι το «βαθύ κράτος» τον έριξε. Γιατί δήθεν ήταν ανατρεπτικός. Και γιατί -για να το πούμε με τη γλώσσα της εγχώριας πολιτικής ρητορικής- δεν κατάφερε να ελέγξει τους «αρμούς της εξουσίας»…