«Ο Ντενγκ Σιαοπίνγκ είχε ύψος 1,50, αλλά ο αείμνηστος ηγέτης της Κίνας υπήρξε ένας γίγαντας της πολιτικής» γράφει ο Economist αναφερόμενος στον μεταρρυθμιστή πολιτικό, στον οποίο πιστώνεται το οικονομικό θαύμα της Κίνας και η επακόλουθη μεταμόρφωση της χώρας.
Οπως θυμίζει το βρετανικό Μέσο, ο Ντενγκ υπήρξε ηγετική φυσιογνωμία της κομμουνιστικής επανάστασης και σκληροτράχηλος λενινιστής. Ωστόσο, ως ηγέτης προέβη σε μεταρρυθμίσεις προσανατολισμένες προς την αγορά και άνοιξε την Κίνα στον κόσμο. Πριν από δύο εβδομάδες, συγκεκριμένα στις 22 Αυγούστου, κατά την 120ή επέτειο της γέννησης του Ντενγκ, ο νυν ηγέτης της Κίνας, Σι Τζινπίνγκ, επαίνεσε την «εξαιρετική ζωή» του.
Στη συνέχεια, ωσάν να φόρεσε τον μανδύα Ντενγκ, όπως σχολιάζει ο Economist, ο κινέζος πρόεδρος σημείωσε επίσης πως η Κίνα πρέπει να εστιάσει περισσότερο στο πρόγραμμα των μεταρρυθμίσεων και του περαιτέρω ανοίγματος στον υπόλοιπο κόσμο, κάτι που παραξένεψε πολλούς παρατηρητές, δεδομένου ότι πολλά από όσα έκανε ο Σι τα τελευταία 12 χρόνια που ασκεί την εξουσία έρχονται σε αντίθεση με την κληρονομιά του Ντενγκ Σιαοπίνγκ.
Η πιο σημαντική μεταρρύθμιση του Ντενγκ ήταν να περιορίσει τον ρόλο του κράτους στην οικονομία και να ενθαρρύνει την ιδιωτική πρωτοβουλία. Το κόμμα θα πρέπει να επιτρέπει «σε μερικούς ανθρώπους να πλουτίζουν πρώτοι», είχε πει σχετικά. Αντιθέτως, ο Σι επιδίωξε και κατάφερε να χαλιναγωγήσει τις δυνάμεις της αγοράς και να επαναφέρει ένα κρατοκεντρικό μοντέλο ανάπτυξης, ενώ η εκστρατεία του περί «κοινής ευημερίας» στοχεύει στη συμμόρφωση των δισεκατομμυριούχων και στη μείωση των ανισοτήτων.
Διαφορές μεταξύ των δύο ηγετών εντοπίζεται και στο πεδίο της πολιτικής. Ο Ντενγκ υποστήριξε των διαχωρισμό μεταξύ των λειτουργιών του Κομμουνιστικού Κόμματος και της κυβέρνησης. Εξύμνησε επίσης την έννοια της «συλλογικής ηγεσίας», στο πλαίσιο της οποίας οι όποιες μεγάλες αποφάσεις λαμβάνονται συναινετικά. Ο Σι, αντιθέτως, επανάφερε τη μονοπρόσωπη, συγκεντρωτική εξουσία, αυξάνοντας και εντείνοντας συγχρόνως την παρουσία του κόμματος στην καθημερινότητα.
Οταν τα ηνία του κράτους τα κρατούσε ο Ντενγκ, η Κίνα ήταν ακόμα φτωχή και σχετικά αδύναμη. Ως εκ τούτου, στην εξωτερική πολιτική τασσόταν υπέρ της διατήρησης ενός χαμηλού προφίλ. Σήμερα, όμως, η Κίνα είναι πολύ πιο ισχυρή και ο Σι πιο δυναμικός και αποφασιστικός. Ο μεγαλύτερος γιος του Ντενγκ, Ντενγκ Πουφάνγκ, κατέληξε στα πρωτοσέλιδα των κινεζικών εφημερίδων το 2018 εξαιτίας μιας ομιλίας του που χαρακτηρίστηκε ευρέως ως επίθεση προς την ολοένα πιο φιλόδοξη εξωτερική πολιτική του Σι. Η Κίνα πρέπει να «γνωρίζει τη θέση της» στον κόσμο και να μην είναι «καταδυναστευτική» είπε.
Οσον αφορά τα κοινά σημεία των δύο κινέζων ηγετών, υπάρχει τουλάχιστον ένα, με τον Economist να σημειώνει πως ο Ντενγκ φέρεται να πίστευε ότι ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ υπήρξε «ηλίθιος» που επέτρεψε στο Σοβιετικό Κομμουνιστικό Κόμμα να απολέσει την εξουσία του, ενώ το 1989, όταν βρέθηκε αντιμέτωπος με τις μαζικές διαδηλώσεις υπέρ της δημοκρατίας στην πλατεία Τιενανμέν, διέταξε τον στρατό να τις καταστείλει, προκαλώντας εκατοντάδες, αν όχι χιλιάδες, θύματα.
Οι κινέζοι ηγέτες σπανίως μιλούν για αυτό το τραγικό επεισόδιο. Ομως ο Σι Τζινπίνγκ έκανε μια εξαίρεση κατά την 120ή επέτειο της γέννησης του μακρινού προκατόχου του. «Στην κρίσιμη καμπή, ο σύντροφος Ντενγκ Σιαοπίνγκ ηγήθηκε του κόμματος και του λαού, ώστε να εναντιωθούν σθεναρά στην αναταραχή και να υπερασπιστούν αποφασιστικά την ισχύ του σοσιαλιστικού κράτους» είπε και, όπως επισημαίνει ο Economist, «λίγοι αμφιβάλλουν ότι ο Σι, αν αντιμετώπιζε μια παρόμοια πρόκληση κατά της εξουσίας του κόμματος, θα ενεργούσε εξίσου δυναμικά».