Η πίστη των αμερικανικών αρχών -ακόμη και του προέδρου Μπάιντεν- ότι με την αποχώρηση των Δυτικών τα πράγματα θα κυλήσουν ομαλά και ότι οι Ταλιμπάν δεν έχουν ελπίδες να καταλάβουν το Αφγανιστάν, διαψεύστηκε παταγωδώς τις τελευταίες ημέρες.
Οι Ταλιμπάν έφτασαν στην Καμπούλ, η οποία βίωσε δραματικές στιγμές, αφού πρώτα κατέλαβαν κάθε μεγάλη πόλη, σχεδόν χωρίς να συναντήσουν σοβαρή αντίσταση, ενώ κατάφεραν να αποσπάσουν και στρατιωτικό υλικό μεγάλης αξίας.
Πού ήταν ο αφγανικός στρατός που υποτίθεται ότι θα τους σταματούσε; Μια δύναμη 300.000 ανδρών (στα χαρτιά, γιατί στην πράξη ήταν πολύ λιγότεροι) είχε την εκπαίδευση (επίσης στα χαρτιά), αλλά και εξοπλισμό που θα μπορούσε (και αυτό στα χαρτιά) να σταματήσει τους αντάρτες με τα Καλάσνικοφ, τα ημιφορτηγά και τις μοτοσικλέτες. Αυτό που είδαμε όμως ήταν ότι απλώς διαλύθηκαν ή επέστρεψαν στις βάσεις τους ή κατέθεσαν τα όπλα. Μόνο οι ειδικές δυνάμεις του Αφγανιστάν έσωσαν τα προσχήματα δίνοντας πραγματικές μάχες, αλλά ήταν λίγοι.
Η κατάρρευση, σημειώνουν οι Financial Times, αντικατοπτρίζει την διάχυτη απογοήτευση για την κυβέρνηση του προέδρου Ασράφ Γκάνι (που εγκατέλειψε τη χώρα) και τη χρόνια διαφθορά και κακοδιαχείριση στο εσωτερικό των ενόπλων δυνάμεων. Καταδεικνύει, επιπλέον, την έλλειψη πίστης στην ιδέα ότι ο αφγανικός στρατός είναι σε θέση να νικήσει τους Ταλιμπάν χωρίς τη στήριξη των ΗΠΑ σε επίπεδο υλικού και πληροφοριών.
Οπως επισημαίνει προς την εφημερίδα ο Μάικ Μάρτιν, βρετανός πρώην αξιωματικός που έχει γράψει βιβλίο για το Αφγανιστάν, ο Γκάνι δεν είχε το πολιτικό ειδικό βάρος για να στρέψει τις φυλές της χώρας προς ένα κοινό, εθνικό σκοπό.
Επιπλέον, η συμφωνία που συνήψαν οι ΗΠΑ με τους Ταλιμπάν το 2020, επί διακυβέρνησης Τραμπ, και η δέσμευση Μπάιντεν ότι θα την τηρήσει, χωρίς όμως να υπάρχει ένα σχέδιο για μεταβίβαση καθηκόντων στον αφγανικό στρατό, υπέσκαψαν το ηθικό του τελευταίου. Οι Αμερικανοί τους τελευταίους μήνες αποχωρούσαν από τη μια μέρα στην άλλη αφήνοντας ανέτοιμους τους Αφγανούς, που υποτίθεται ήταν πλέον εκπαιδευμένοι.
Μπροστά στην προαναγγελθείσα αποχώρηση των ΗΠΑ, οι φυλετικοί, οι εθνοτικοί ακόμη και οι οικογενειακοί δεσμοί υπερίσχυσαν κάθε πίστης προς τον αφγανικό στρατό. Με το κράτος απών για τους πολίτες του και τους δεσμούς με αυτό αποδυναμωμένους, δεν ήταν δύσκολο για τους Ταλιμπάν να προελάσουν. Σε κάποιες περιπτώσεις, δεν είχαν παρά να διαπραγματευτούν την ειρηνική συνθηκολόγηση των μονάδων του αφγανικού στρατού με αντάλλαγμα την αμνηστία, παρατηρεί η έγκριτη εφημερίδα.
Αν όμως «πέσουν» αμαχητί οι πρώτες μονάδες, το ντόμινο δεν σταματά εύκολα.