Η εφετινή πασχαλιάτικη πολιτική μάχη στη Γαλλία –στην πατρίδα της χωροταξικής «Αριστεράς και Δεξιάς» από την εποχή των εδράνων της μετεπαναστατικής Εθνοσυνέλευσης– είναι ενδιαφέρουσα από την εξής άποψη: δύο θεωρητικώς διαφορετικοί κόσμοι συγκρούονται, οι οποίοι όμως συμπίπτουν σε μία κοινή διαπίστωση – σε αυτήν που αλλάζει όλο το παιχνίδι. Αμφότεροι οι μονομάχοι, και ο Εμανουέλ Μακρόν και η Μαρίν Λεπέν, συμφωνούν ότι η Αριστερά και η Δεξιά πλέον δεν υφίστανται, υπάρχουν μόνο δύο διακριτές και εκ διαμέτρου αντίθετες στάσεις απέναντι στην παγκοσμιοποίηση ως πολιτικό φαινόμενο πρωτίστως και δευτερευόντως ως οικονομικό. Κανείς από τους δύο όμως δεν θίγει το ζήτημα στην ουσία του, ότι η παγκοσμιοποίηση για την οποία ομιλούν δεν νοείται χωρίς τον καπιταλισμό (φιλελεύθερο ή κρατικό).
Η ακροδεξιά υποψήφια για τη γαλλική προεδρία αποτάσσεται τον Σατανά του συγκεκριμένου χαρακτηρισμού (ακροδεξιά) και διακηρύσσει ότι «δεν υπάρχουν πλέον αριστεροί και δεξιοί, αφού η πραγματική διάκριση γίνεται μεταξύ πατριωτών και οπαδών της παγκοσμιοποίησης». (Ο συνηθέστερος όρος δήλωσης των δεύτερων από πλευράς πρώτων είναι «διεθνιστές» ή «νεοταξίτες».) Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Μακρόν, έχει και αυτός δηλώσει ότι «ο νέος πολιτικός διαχωρισμός αφορά όσους φοβούνται την παγκοσμιοποίηση και όσους τη βλέπουν σαν ευκαιρία». Είναι, με άλλα λόγια, σαν να λένε και οι δυο τους ότι ο κόσμος δεν ερμηνεύεται πλέον με τα εργαλεία της πολιτικής οικονομίας που γνωρίζαμε (από τον 18ο, τον 19ο και τον 20ό αιώνα), ότι οι άνθρωποι δεν προσδιορίζονται βάσει της ταξικότητάς τους, αν είναι δηλαδή εργάτες (εργαζόμενοι) ή καπιταλιστές (μικροί ή μεγάλοι).
Η συζήτηση γύρω από την παραπάνω κοινή εκτίμηση των Λεπέν και Μακρόν έχει ζωηρέψει ύστερα από την αποτυχία των παραδοσιακών «αριστερών» και «δεξιών» γαλλικών κομμάτων στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών. Στη δεξιά μπάντα συνετρίβησαν οι Ρεπουμπλικανοί (Βαλερί Πεκρές) και στην αριστερή μπάντα οι Σοσιαλιστές (Αν Ινταλγκό), άλλοτε κόμματα-διαχειριστές της κεντρικής εξουσίας. Ο Ζαν-Λυκ Μελανσόν τα πήγε καλά βέβαια, ωστόσο ως αριστεριστής δεν συγκαταλέγεται στις παραδοσιακές αριστερές δυνάμεις της Γαλλίας (Σοσιαλιστές και ΚΚ). Ο γνωστός αρθρογράφος των Financial Times Γκίντεον Ράχμαν συμφώνησε και αυτός ότι η παραδοσιακή διάκριση μεταξύ Αριστεράς και Δεξιάς αντικαθίσταται σταδιακώς από τη διάκριση μεταξύ εθνικιστών και διεθνιστών. Μεταξύ αυτών διεξάγεται ο πόλεμος.
Ο υπέρμαχος της παγκοσμιοποίησης Ράχμαν συνέκρινε τις θέσεις της Λεπέν περί απειλουμένων εθνών με ανάλογες ρώσων διανοουμένων της αυλής του Βλαντίμιρ Πούτιν και τις βρήκε ταυτόσημες. Θύμισε ότι τα ίδια είπε κάποτε και ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ μιλώντας στον ΟΗΕ – είχε πει ότι το μέλλον δεν ανήκει στους οπαδούς της παγκοσμιοποίησης, αλλά στους πατριώτες. Θύμισε και τους Brexiters «που ήθελαν να ανακτήσουν τον έλεγχο των συνόρων της Βρετανίας και να αποκαταστήσουν την εθνική κυριαρχία από τις επιθέσεις των Βρυξελλών». Ο αρθρογράφος των FT καταφέρθηκε εναντίον του «εθνικισμού» που πρεσβεύει η Λεπέν, αφού «αυξάνει τις πιθανότητες της διεθνούς σύγκρουσης και μειώνει εκείνες της διεθνούς συνεργασίας», και έδωσε σαν παράδειγμα αποτελεσματικής εξάλειψης των συγκρούσεων μεταξύ εθνικών κρατών την ίδια τη δημιουργία της ΕΕ. Ο Ράχμαν έλαβε, λοιπόν, ξεκάθαρη θέση υπέρ του Μακρόν, υπογραμμίζοντας το γεγονός ότι «είναι ένθερμος υποστηρικτής της εξέλιξης της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης», ενώ η Λεπέν «θέλει να διαλύσει την υπάρχουσα ΕΕ και να τη μετατρέψει σε Ευρώπη των εθνών-κρατών».
Αριστερά μόνο εφ’ όσον… υπάρξει
Ασφαλώς πιο κοντά στα πολιτικά δρώμενα των Παρισίων βρίσκεται ο γνωστός οικονομολόγος Τομά Πικετί, ο οποίος στο blog του και για λογαριασμό της εφημερίδας Le Monde έδωσε κάπως διαφορετική ερμηνεία στο φαινόμενο της εξαφάνισης του διπόλου Αριστερά-Δεξιά από το πολιτικό προσκήνιο. Φώτισε σωστά τα αντιμεταναστευτικά ανακλαστικά που έχουν αναπτυχθεί στη γαλλική κοινωνία ύστερα από τις πρόσφατες και τις παλαιότερες αποτρόπαιες πράξεις κάποιων ισλαμιστών και την επίδραση του «μακρονισμού» στο συγκεκριμένο ζήτημα. Προσδιόρισε, δε, την ανασύνταξη της Αριστεράς ως μελλοντικό ζήτημα, αφού «θα χρειαστεί πολύς χρόνος ώστε να ενωθούν οι δυνάμεις της και να αποκτήσουν πρόσβαση στην εξουσία». (Η Ιστορία, ωστόσο, απέδειξε ότι ευκαιριακή [οπορτουνιστική] ένωση των κομμάτων της Αριστεράς, όπως και αν την εννοεί ο καθένας, όταν κατέστη δυνατή δεν απέφερε σπουδαίους εκλογικούς καρπούς.) Ο Πικετί πάντως αισιοδοξεί.
Ανέλυσε τον φτωχόκοσμο της εργασίας και των προαστίων των γαλλικών πόλεων ως εξής: «Για να ανακτήσει η Αριστερά την εξουσία, πρέπει να συμφιλιώσει τα διαφορετικής προέλευσης τμήματα της εργατικής τάξης τα οποία σήμερα είναι βαθιά διχασμένα». Αυτοί οι Γάλλοι τροφοδοτούν την Ακροδεξιά, καθώς αντικατέστησαν την ελπίδα να αλλάξει η ζωή τους με την αντιμεταναστευτική στάση. «Πρέπει να αναδιανεμηθεί ο πλούτος και να ακουστεί το ειλικρινές mea culpa της Αριστεράς για τα λάθη που διέπραξε όταν κυβερνούσε. Θα πάρει χρόνο, αφού η ρήξη με τα λαϊκά στρώματα έχει βάθος».
Είναι σαφές ότι ο Πικετί έγραψε έχοντας κατά νου τα πεπραγμένα των Σοσιαλιστών στην κεντρική εξουσία και τη συνεργασία Σοσιαλιστών-ΚΚ στην Αυτοδιοίκηση (η οποία κάποτε μοίραζε επιδόματα στα λαϊκά, «αραβικά» προάστια – όταν κόπηκαν, τα προάστια ανεφλέγησαν). Η ανάκαμψη της Αριστεράς απαιτεί προϋποθέσεις πέραν των προεκλογικών μαγειρείων: το «διεθνιστικό στοιχείο» που πρέπει να συνέχει την κοινή δράση των αριστερών κομμάτων το υπογράμμισε ιδιαιτέρως ο Πικετί, επειδή «τη δημοκρατία δεν είναι δυνατόν να την υπερασπιστούμε περιορίζοντάς τη στα εθνικά σύνορα». Τελική κρίση του: «Η σύγκρουση Αριστεράς και Δεξιάς δεν θα είναι η καρδιά αυτών των προεδρικών εκλογών. Αλλά για τις επόμενες, ποιος ξέρει…»