Ολοι δικαίως ζητούν να μάθουν γιατί έγινε η παρακολούθηση του κινητού τηλεφώνου του Νίκου Ανδρουλάκη από την ΕΥΠ. Και κάθε πολίτης θέλει επίσης να μάθει, από την ΑΔΑΕ, την υπηρεσία ψηφιακής ασφάλειας CERT του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ή όποιο άλλο αρμόδιο όργανο και υπηρεσία στην Ελλάδα ή το εξωτερικό, ποιος κρύβεται πίσω από την απόπειρα παρακολούθησης του τηλεφώνου του με το κακόβουλο λογισμικό Predator.
Για τo δεύτερο ζήτημα, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου επανέλαβε την Τρίτη πως «σε ό,τι αφορά το Predator και άλλα κακόβουλα λογισμικά, μέσω των οποίων έχει γίνει παρακολούθηση ή απόπειρα παρακολούθησης δεκάδων πολιτικών και δημόσιων προσώπων στην Ευρώπη η ελληνική κυβέρνηση δεν τα έχει προμηθευτεί και καμιά αρχή ασφαλείας και κρατική υπηρεσία στην Ελλάδα δεν χρησιμοποιεί τα εν λόγω λογισμικά».
Κι αν στην περίπτωση του Predator το ερώτημα είναι το «πώς» και με «ποιο τρόπο» η έρευνα στην Ελλάδα και το εξωτερικό μπορεί να φτάσει στην αλήθεια, στη περίπτωση της ΕΥΠ το ερώτημα είναι «γιατί» εφόσον η υπηρεσία γνωρίζει τον λόγο της παρακολούθησης και η κυβέρνηση ανέφερε ότι η διαδικασία εγκρίθηκε από εισαγγελέα, ο λόγος αυτός δεν αποκαλύπτεται στους πολίτες.
Στο ζήτημα αυτό η κυβέρνηση λέει ότι το θεσμικά ορθό είναι να τηρηθούν όλες οι «αναγκαίες διαδικασίες εμπιστευτικότητας» και να μην αποκαλυφθεί η αιτία της παρακολούθησης του προέδρου του ΠΑΣΟΚ από την ΕΥΠ. Και ότι το μόνο που μπορεί να γίνει είναι να ενημερωθεί ο ίδιος ο κ. Ανδρουλάκης από τον διοικητή της υπηρεσίας, πρέσβη Θεμιστοκλή Δεμίρη. Είναι αυτονόητο ότι ακόμη κι αν ενημερωθεί ο κ. Ανδρουλάκης δεν θα έχει ασφαλώς καμία υποχρέωση νομικού χαρακτήρα να αναφέρει δημόσια όλα όσα θα του πει ο κ. Δεμίρης. Ο ίδιος θα κρίνει.
Ως προς το θεσμικό πλαίσιο κυβερνητικές πηγές ανέφεραν τις τελευταίες ημέρες ότι «η Ελλάδα διαθέτει ένα από τα πιο αυστηρά πλαίσια στην Ευρώπη και η νομοθετική ρύθμιση που δίνει τη δυνατότητα στην ΕΥΠ να μην ενημερώνει τα παρακολουθούμενα πρόσωπα για λόγους εθνικής ασφάλειας ψηφίστηκε και από το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ».
Για την εν λόγω τροπολογία που έκανε ακόμη πιο αυστηρό το πλαίσιο και πέρασε από την Βουλή τον Μάρτιο του 2021 -με τις ψήφους των βουλευτών της ΝΔ και του ΚΙΝΑΛ- ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ Χάρης Καστανίδης δήλωσε στο τέλος Ιουλίου ότι το ΠΑΣΟΚ θα εισηγηθεί την κατάργησή της, σημειώνοντας ότι η ψήφισή της ήταν μια άστοχη επιλογή από την πλευρά του κόμματός του.
Πέρα όμως από το συγκεκριμένο νομικό πλαίσιο, υπάρχει και η πάγια πρακτική της εμπιστευτικότητας που διέπει -για ευνόητους λόγους- την λειτουργία των μυστικών υπηρεσιών η οποία καθιστά πολύ δύσκολη έως αδύνατη την αποκάλυψη όλων των στοιχείων της υπόθεσης.
Ο άγραφος κανόνας για τη συνεργασία μεταξύ μυστικών υπηρεσιών
Μιλώντας ευρύτερα -διότι οποιαδήποτε υπόνοια ότι η παρακολούθηση Ανδρουλάκη έχει σχέση με ξένες μυστικές υπηρεσίες βάζει αυτομάτως τη συζήτηση στο επίπεδο της νοσηρής διασποράς φημών που έγινε το Σαββατοκύριακο και οι οποίες διαψεύστηκαν από την ουκρανική και την αρμενική πρεσβεία- το κεφάλαιο της συνεργασίας μεταξύ μυστικών υπηρεσιών έχει πολύ συγκεκριμένους κανόνες.
Ως προς αυτό -χωρίς καμία απολύτως συσχέτιση με τις φήμες- ο πιο σημαντικός άγραφος κανόνας λέει ότι αν μια χώρα λάβει αίτημα ή πληροφορία από μια άλλη χώρα για οποιοδήποτε πρόσωπο ή υπόθεση και στη συνέχεια δημοσιοποιήσει αυτή την πληροφορία, καταργεί αυτομάτως την όποια βάση εμπιστευτικότητας και συνεργασίας με τις υπηρεσίες της χώρας που παρείχε την πληροφορία.
Στη συνέχεια η μυστική υπηρεσία της χώρας που μίλησε δημόσια για μια απόρρητη πληροφορία που έλαβε κινδυνεύει να γίνει το «μαύρο πρόβατο», να απομονωθεί δηλαδή και από τις υπόλοιπες μυστικές υπηρεσίες με τις οποίες συνεργάζεται και στις οποίες δεν θα μπορεί πλέον να βασίζεται για να λαμβάνει πληροφορίες πχ. για την αντιμετώπιση κινδύνων και απειλών σε διάφορα επίπεδα (από την κυβερνοασφάλεια έως την τρομοκρατία).
Κλείνοντας πρέπει να σημειωθεί, ότι ερωτηθείς για το αν οι φήμες του Σαββατοκύριακου -οι οποίες διαψεύστηκαν από τις πρεσβείες της Ουκρανίας και της Αρμενίας- ήταν διαρροές από την κυβέρνηση, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος δήλωσε στην ενημέρωση της Τρίτης ότι «δεν υπάρχει καμία απολύτως διαρροή από την πλευρά της κυβέρνησης για οποιοδήποτε τέτοιο ζήτημα».