Την προειδοποίηση ότι η Ρωσία μπορεί να προετοιμάζεται να ανατινάξει τον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια, προκαλώντας μια νέα περιβαλλοντική καταστροφή στην περιοχή, επαναλαμβάνουν ολοένα και πιο συχνά το τελευταίο διάστημα ουκρανοί αξιωματούχοι και στελέχη των υπηρεσαιών πληροφοριών.
Οπως έγραψε το Politico τη Δευτέρα (3/7), μετά την καταστροφή του φράγματος Καχόβκα τον περασμένο μήνα –η οποία επίσης οδήγησε σε μια τεραστίων διαστάσεων οικολογική, και όχι μόνο, καταστροφή–, το Κίεβο φοβάται ότι το Κρεμλίνο σχεδιάζει να οργανώσει μια έκρηξη στον μεγαλύτερο πυρηνικό σταθμό της Ευρώπης, ο οποίος βρίσκεται στην κατεχόμενη πόλη Ενερχοντάρ, στα νοτιοανατολικά της Ουκρανίας.
Σύμφωνα με την ουκρανική υπηρεσία πληροφοριών, μάλιστα, οι ρώσοι υπάλληλοι κλήθηκαν να εγκαταλείψουν τον σταθμό ηλεκτροπαραγωγής μέχρι και την Τετάρτη 5 Ιουλίου.
«Υπάρχει μια σοβαρή απειλή. Η Ρωσία είναι τεχνικά έτοιμη να προκαλέσει μια τοπική έκρηξη στο εργοστάσιο, η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει στην απελευθέρωση επικίνδυνων ουσιών στον αέρα», δήλωσε ο ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι το Σαββατοκύριακο, μιλώντας σε δημοσιογράφους στο Κίεβο. «Τα συζητάμε όλα αυτά με τους εταίρους μας, ώστε να καταλάβουν όλοι γιατί το κάνει αυτό η Ρωσία και να ασκήσουν πολιτική πίεση στη Ρωσική Ομοσπονδία, ώστε να μην σκεφτεί καν κάτι τέτοιο», πρόσθεσε.
Την περασμένη εβδομάδα, καθώς η Κρατική Υπηρεσία Εκτακτης Ανάγκης της Ουκρανίας διεξήγαγε ασκήσεις ασφάλειας για την περίπτωση πυρηνικού ατυχήματος στην περιοχή της Ζαπορίζια, η ουκρανική στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών (GUR) ενημέρωνε ότι ένα ρωσικό στρατιωτικό σώμα, καθώς και υποστηριζόμενοι από τη Ρωσία εργαζόμενοι στον πυρηνικό σταθμό, εγκατέλειπαν σταδιακά το εργοστάσιο.
«Μεταξύ των πρώτων που εγκατέλειψαν τον σταθμό ήταν τρεις υπάλληλοι της Rosatom (σ.σ. πρόκειται για την κρατική εταιρεία πυρηνικής ενέργειας της Ρωσίας)», οι οποίοι συντόνιζαν τις ενέργειες των Ρώσων, ανακοίνωσε η GUR. Τους συμβούλεψαν να αποχωρήσουν μέχρι και τις 5 Ιουλίου. Επιπλέον, «το προσωπικό που παρέμεινε στο σταθμό έλαβε οδηγίες να κατηγορήσει την Ουκρανία σε περίπτωση συμβάντος εκτάκτου ανάγκης».
Η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα σχολίασε τη διεξαγωγή ασκήσεων αντιμετώπισης πυρηνικής καταστροφής από τους Ουκρανούς, όπως και την τοποθέτηση πρόσθετων συσκευών μέτρησης ραδιενέργειας σε πολλές πόλεις, ως προπαγανδιστική επιχείρηση του Κίεβου, προκειμένου να επιρριφθούν ευθύνες στη Μόσχα. Ωστόσο η Ζαχάροβα δεν παρείχε αποδείξεις γθα τους ισχυρισμούς της, παρατήρησε το Politico.
O επικεφαλής της GUR Κιρίλο Μπουντάνοφ δήλωνε ήδη από τον περσμένο μήνα, από την πλευρά του, ότι η Ρωσία είναι έτοιμη να πλήξει τον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια, ο οποίος βρίσκεται υπό την κατοχή των δυνάμεων της Μόσχας. Σύμφωνα με τον ίδιο, το μέρος του εργοστασίου που είναι πιο πιθανό να ανατιναχτεί είναι η τεχνητή λίμνη της οποίας ο ρόλος είναι να καταψύχει τη μονάδα.
Η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (ΔΥΑΕ) δεν επιβεβαίωσε τις πληροφορίες της Ουκρανίας περί ναρκοθέτησης της λίμνης ψύξης, αν και δεν είχε πλήρη πρόσβαση σε όλες τις τοποθεσίες του εργοστασίου, όπως έκανε γνωστό.
Σύμφωνα με τη ΔΥΑΕ, συγκεκριμένα, οι ειδικοί μπόρεσαν να επιθεωρήσουν τμήματα του συστήματος ψύξης του εργοστασίου, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων τμημάτων της περιμέτρου της μεγάλης λίμνης ψύξης, όπου η στάθμη του νερού βρισκόταν στα απαιτούμενα επίπεδα για τη ψύξη των αντιδραστήρων. Οι εμπειρογνώμονες του αρμόδιου οργανισμού έχουν επίσης πραγματοποιήσει τακτικές επισκέψεις στους αντιδραστήρες και σε άλλα μέρη της μονάδας. Ωστόσο, οι ειδικοί της υπηρεσίας ανέμεναν να τους δοθεί πρόσβαση και σε άλλα μέρη του εργοστασίου, συμπεριλαμβανομένου του συστήματος ψύξης, όπως ανακοινώθηκε.
Σε μια προηγούμενη ενημέρωση της, στις 21 Ιουνίου, η ΔΥΑΕ είχε δηλώσει ότι ενώ τα δεν εντοπίστηκαν ορατές νάρκες γύρω από τη λίμνη ψύξης, τα στελέχη της είχαν λάβει γνώση για προηγούμενες τοποθετήσεις ναρκών έξω από την περίμετρο του εργοστασίου όπως και σε συγκεκριμένα σημεία εντός του. Το ρωσικό προσωπικό ασφαλείας έκανε λόγο για νάρκες οι οποίες τοποθετήθηκαν στο σημείο για αμυντικούς σκοπούς.
Ο Ζελένσκι δεν υπαναχώρησε στους ισχυρισμούς του, λέγοντας ότι οι Ρώσοι μπορεί να ανατινάξουν τον ηλεκτροπαραγωγικό σταθμό κάποια στιγμή στο μέλλον, ακόμη και όταν αυτός επανέλθει υπό ουκρανικό έλεγχο, χρησιμοποιώντας νάρκες που μπορούν να ενεργοποιηθούν από απόσταση. «Μπορεί να υπάρχουν νάρκες που ενεργοποιούνται εξ αποστάσεως», προκειμένου έπειτα να ισχυριστούν ότι «όλα ήταν καλά υπό τον έλεγχο των κατοχικών δυνάμεων» και πως ο σταθμός «ανατινάχτηκε μόλις επέστρεψε στην Ουκρανία», προειδοποίησε ο Ζελένσκι.