Πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς χρησιμοποίησε για πρώτη φορά η Ουκρανία την Τρίτη, χτυπώντας ρωσικές βάσεις στα ανατολικά της χώρας, σε εδάφη που έχουν καταλάβει οι Ρώσοι.
Συγκεκριμένα, το Κίεβο εκτόξευσε αμερικανικούς πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς ATACMS εναντίον ρωσικών δυνάμεων, είδηση που επιβεβαίωσε ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ενώ ουκρανικά ΜΜΕ αναφέρουν ότι οι πύραυλοι κατέστρεψαν εννέα ελικόπτερα σε ρωσική βάση στην ανατολική Ουκρανία.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες προμήθευσαν μυστικά το Κίεβο με πυραύλους, αν και δεν ήταν εξαρχής σαφές πότε τους έστειλε η Ουάσινγκτον, ανέφερε το CNN, επικαλούμενο δύο αμερικανούς αξιωματούχους.
Οι πύραυλοι ATACMS (Army Tactical Missile Systems), πυροδοτήθηκαν την Τρίτη και χρησιμοποιούνται για πρώτη φορά στον πόλεμο στην Ουκρανία, σύμφωνα με την εφημερίδα Wall Street Journal. Το Politico αναφέρθηκε επίσης στην απόκτηση και την ανάπτυξη των πυραύλων, οι οποίοι, όπως είπε, στάλθηκαν τις τελευταίες εβδομάδες.
Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ είπε ότι δεν μπορεί να επιβεβαιώσει τις αναφορές και παρέπεμψε για ερωτήσεις για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις στην ουκρανική κυβέρνηση.
Ο ουκρανός πρόεδρος επιβεβαίωσε ότι το Κίεβο χρησιμοποίησε αμερικανικό πύραυλο μεγάλου βεληνεκούς ATACMS.
«Σήμερα (την Τρίτη), ευχαριστούμε ιδιαίτερα τις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι συμφωνίες μας με τον πρόεδρο Μπάιντεν εφαρμόζονται. Με μεγάλη ακρίβεια, το απέδειξαν τα ATACMS», δήλωσε σε ομιλία του το βράδυ.
Το Κίεβο είχε επανειλημμένα ζητήσει από την κυβέρνηση Μπάιντεν πυραυλικά συστήματα ATACMS για να πληγούν οι γραμμές εφοδιασμού, οι αεροπορικές βάσεις και τα σιδηροδρομικά δίκτυα στα κατεχόμενα από την Ρωσία εδάφη, όπως είχε δηλώσει.
Ο αμερικανός πρόεδρος είχε υποσχεθεί στον ουκρανό ομόλογό του ότι η Ουάσινγκτον θα παράσχει στο Κίεβο τους πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς, τον Σεπτέμβριο.
Η Ουκρανία δήλωσε ότι ένα σύστημα αεράμυνας και άλλος εξοπλισμός ήταν μεταξύ των στόχων που χτυπήθηκαν στο Μπερντιάνσκ και το Λουγκάνσκ.
Δεκάδες ρώσοι στρατιώτες σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν στην επιχείρηση, πρόσθεσε.
«Εχουν πλήξει (τους στόχους) με μεγάλη ακρίβεια. Τα ATACMS έχουν αποδείξει την αξία τους», δήλωσε ο Ζελένσκι, χωρίς να δώσει λεπτομέρειες για το πότε και πού χρησιμοποιήθηκαν.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν είχε προηγουμένως αρνηθεί να παράσχει ATACMS στην Ουκρανία, αλλά αποφάσισε τις τελευταίες εβδομάδες να τα στείλει κρυφά, μετέδωσε το CNN, επικαλούμενο δύο αμερικανούς αξιωματούχους.
Οπως είπαν, η Ουάσινγκτον ήθελε να αιφνιδιάσει τη Μόσχα, σε περίπτωση που η Ρωσία μετακινούσε εξοπλισμό και όπλα εκτός εμβέλειας πριν χρησιμοποιηθούν οι πύραυλοι.
Σύμφωνα με το Associated Press, οι πύραυλοι έχουν τροποποιηθεί ώστε να έχουν μικρότερο βεληνεκές από την αρχική τους δυνατότητα, καθώς οι ΗΠΑ δεν ήθελαν να δώσουν τη δυνατότητα το Κίεβο να πλήξει στόχους μέσα σε ρωσικό έδαφος με τους δικούς τους πυραύλους.
Το μοντέλο που παρέδωσαν στο Κίεβο φέρει πυρομαχικά διασποράς, τα οποία απελευθερώνουν εκατοντάδες μικρές βόμβες αντί για μία κεφαλή.
Οπου έχουν χρησιμοποιηθεί τα πυρομαχικά διασποράς, έχουν προκαλέσει σημαντικές παράπλευρες απώλειες και πολλούς θανάτους αμάχων, ακόμα και χρόνια μετά την ρίψη τους. Για αυτό και έχουν απαγορευτεί σε περισσότερες από 100 χώρες.
Ο Βλαντίμιρ Ρογκόφ, ο διορισμένος από τη Ρωσία κυβερνήτης του κατεχόμενου τμήματος της Ζαπορίζια, δήλωσε ότι τα συστήματα αεράμυνας «αναχαίτισαν με επιτυχία τις εχθρικές ρουκέτες» πάνω από το Μπερντιάνσκ, προσθέτοντας ότι οι πληροφορίες για τις απώλειες και τις ζημιές ελέγχονται και θα δοθούν αργότερα.
Ομως, όπως σημειώνει το BBC, ένα βίντεο σε φιλορωσικό λογαριασμό στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης –που λέγεται ότι τραβήχτηκε στο Μπερντιάνσκ– φαίνεται να δείχνει εκρήξεις και ιπτάμενες ρουκέτες, ενώ μια φωνή εξηγεί ότι χτυπήθηκε μια αποθήκη πυρομαχικών.
Ενας άλλος ρώσος μπλόγκερ έγραψε για μια επίθεση σε ένα αεροδρόμιο με ρουκέτες ATACMS, προκαλώντας σοβαρό πλήγμα με θανάτους και υλικές καταστροφές.
Τα ATACMS που διακρίνονται σε φωτογραφίες στα social media φαίνεται να είναι MGM-140A, ένα παλιότερο μοντέλο, με βεληνεκές 160 χλμ.
Το Μπερντιάνσκ βρίσκεται περίπου 85 χλμ από την πρώτη γραμμή και θεωρείται στρατηγικής σημασίας, καθώς βρίσκεται ανάμεσα στη Μαριούπολη και την Κριμαία. Το Λουγκάνσκ βρίσκεται περίπου 100 χλμ. από το μέτωπο.
Στο μεταξύ, οι μάχες στην πρώτη γραμμή συνεχίζονται, ιδίως γύρω από πόλεις που κατέχουν οι Ουκρανοί, όπως η Αβντιίβκα, το Κουπιάνσκ και το Λιμάν, οι οποίες δέχονται σφοδρά πυρά από το ρωσικό πυροβολικό.
Παράλληλα, συντρίμμια από ρωσικά drones έπεσαν πάνω σε κτίρια στην Οδησσό και τα κατέστρεψαν, ανάμεσά τους μία σχολή ιστιοπλοΐας και πολλά γιοτ στο σημείο.
Η αντίδραση της Ρωσίας
Η απόφαση που πήρε η αμερικανική κυβέρνηση να προμηθεύσει τον στρατό της Ουκρανίας με ATACMS είναι «βαρύ σφάλμα», ανέφερε σε ανακοίνωσή του ο πρεσβευτής της Ρωσίας στις ΗΠΑ, Ανατόλι Αντόνοφ.
«Οι συνέπειες αυτού του μέτρου, που αποκρύφτηκε εσκεμμένα από την κοινή γνώμη, θα είναι πολύ σοβαρές», σημείωσε ο Αντόνοφ μέσω Telegram.
«Οι ΗΠΑ συνεχίζουν να πιέζουν για απευθείας σύρραξη ανάμεσα στο NATO και τη Ρωσία», πρόσθεσε.