Η Κλάουντια Σέινμπαουμ, η υποψήφια του κεντροαριστερού κυβερνώντος κόμματος MORENA, επικράτησε με πολύ μεγάλη διαφορά στις προεδρικές εκλογές που διεξήχθησαν την Κυριακή στο Μεξικό.
«Δεν θα σας απογοητεύσω», υποσχέθηκε η εκλεγμένη πρόεδρος στις πρώτες δηλώσεις της σε τηλεοπτικό δίκτυο μετά την ανακοίνωση των πρώτων μερικών αποτελεσμάτων από το Εθνικό Εκλογικό Ινστιτούτο (INE), σύμφωνα με τα οποία βρίσκεται με διαφορά στην πρώτη θέση.
«Θα γίνω η πρώτη γυναίκα πρόεδρος του Μεξικού», πρόσθεσε στη συνέχεια, απευθυνόμενη σε οπαδούς της στην πλατεία Σόκαλο της Πόλης του Μεξικού και ανακοινώνοντας ότι το κόμμα της, το Κίνημα για την Εθνική Αναγέννηση (MORENA) κέρδισε «ενισχυμένη πλειοψηφία» στο Κογκρέσο.
«Θα συνεχίσουμε να οικοδομούμε ένα αληθινό κράτος πρόνοιας. Θα οδηγήσουμε το Μεξικό στον δρόμο της ειρήνης και της ασφάλειας», δήλωσε η εκλεγμένη πρόεδρος.
Η ίδια υποσχέθηκε να επιτεθεί στις αιτίες της βίας, να ενισχύσει την Εθνοφρουρά και να υιοθετήσει μια πολιτική «μηδενικής ατιμωρησίας» έναντι της βίας.
Η υποψήφια της αντιπολίτευσης για την προεδρία, πρώην γερουσιαστής της Κεντροδεξιάς, Σότσιλ Γκάλβες, παραδέχθηκε στη διάρκεια της νύχτας τη νίκη της αντιπάλου της.
«Πριν από μερικά λεπτά, τηλεφώνησα στην Κλάουντια Σέινμπαουμ για να αναγνωρίσω το αποτέλεσμα των εκλογών», δήλωσε η Γκάλβες σε ομιλία που εκφώνησε ενώπιον οπαδών της σε ξενοδοχείο της πόλης του Μεξικού.
Σύμφωνα με τα πρώτα επίσημα αποτελέσματα που έδωσε στη δημοσιότητα το Εθνικό Εκλογικό Ινστιτούτο (INE), η 61χρονη πρώην δήμαρχος του Μεξικού αναμενόταν να εξασφαλίσει το 58%-60% των ψήφων, ποσοστό υπερδιπλάσιο της βασικής αντιπάλου της, της κεντροδεξιάς γερουσιαστή Σότσιλ Γκάλβες, η οποία λαμβάνει ποσοστό 26%-28%.
Τρίτος, σε πολύ μεγάλη απόσταση, ήταν ο κεντρώος Χόρχε Αλβαρες Μάινες (9-10%).
Τα αποτελέσματα αυτά βασίζονταν στην καταμέτρηση του 10% των ψήφων. Το Εθνικό Εκλογικό Ινστιτούτο INE συμπέρανε πως η Σέινμπαουμ θα αναδειχθεί νικήτρια.
Ο ιδιαίτερα δημοφιλής απερχόμενος πρόεδρος, Αντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ, συνεχάρη την υποψήφια της παράταξής του που θα γίνει η πρώτη γυναίκα η οποία εκλέγεται στην προεδρία στην ιστορία του Μεξικού.
Παράλληλα, πάντα σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις του INE, το MORENA («Κίνημα για την Εθνική Αναγέννηση») ενδέχεται να εξασφαλίσει συντριπτική πλειοψηφία και στα δυο σώματα του κοινοβουλίου.
Η Σέινμπαουμ θα πάρει την 1η Οκτωβρίου τη σκυτάλη από τον πολιτικό της μέντορα, για μία εξαετή θητεία, ως το 2030.
Θα γίνει η πρώτη αρχηγός του κράτους στην ιστορία της χώρας όπου το 2023 καταγράφονταν κατά μέσον όρο πάνω από 10 γυναικοκτονίες την ημέρα, σύμφωνα με αριθμούς του ΟΗΕ.
Οι Μεξικανές που έχουν βιώσει βία τουλάχιστον μια φορά στη ζωή τους ξεπερνούν το 70% του συνολικού γυναικείου πληθυσμού, σύμφωνα με την ίδια πηγή.
Ψηφίζοντας στην πρωτεύουσα, η Σέινμπαουμ μίλησε για «ιστορική μέρα». Αποκάλυψε πως δεν ψήφισε τον εαυτό της, αλλά την πρωτοπόρα της μεξικανικής αριστεράς Ιφιγένεια Μαρτίνες, 93 ετών, τιμώντας της για τους αγώνες της. «Ζήτω η δημοκρατία!», είπε.
Εγγονή Εβραίων που έφυγαν για να σωθούν από τον ναζισμό στη Λιθουανία και στη Βουλγαρία, η Σέινμπαουμ αξιοποίησε την ώθηση του εξαιρετικά δημοφιλούς απερχόμενου προέδρου, που οδεύει να ολοκληρώσει τη θητεία του φέτος με τις θετικές γνώμες για το έργο του στο 66%.
Στηρίχθηκε επίσης στην εδραίωση του MORENA στην εξουσία, καθώς το κόμμα βρίσκεται στην προεδρία τα 10 χρόνια της ύπαρξής του, μόνο του ή μαζί με συμμάχους, έχοντας την πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο, καθώς και 20 από τις 32 μεξικανικές πολιτείες.
Οι ψηφοφόροι καλούνταν επίσης να ανανεώσουν τη σύνθεση του Κογκρέσου (της Βουλής) και της Γερουσίας, να αναδείξουν κυβερνήτες σε εννέα πολιτείες, τοπικούς βουλευτές και δημάρχους. Συνολικά, διακυβεύονταν κάπου 20.000 αξιώματα.
Ο επικεφαλής του MORENA σε εθνική κλίμακα, Μάριο Ντελγάδο, προέβλεψε πως η παράταξή του δεν θα καταφέρει να εξασφαλίσει πλειοψηφία δυο τρίτων, και ότι θα περιοριστεί σε απλή πλειοψηφία.
Κάτι που σημαίνει ότι η παράταξη δεν θα μπορεί να προωθήσει αναθεώρηση του Συντάγματος, χωρίς ευρύτερες συμμαχίες.
Σε μήνυμά της αμέσως μετά το κλείσιμο των εκλογικών τμημάτων, η Γκάλβες προειδοποίησε εναντίον του κυβερνητικού «αυταρχισμού», προσθέτοντας «είναι ικανοί για όλα».
Ο Ντελγάδο εκτίμησε επίσης πως το MORENA θα κρατήσει στα χέρια του τον δήμο της πρωτεύουσας, από τα σημαντικότερα διακυβεύματα της αναμέτρησης, καθώς έκανε λόγο για επικράτηση της υποψήφιας της παράταξης. Το πρώτο έξιτ πολ, του ινστιτούτου Parametría, έφερε θέλει την Κλάρα Μπρουγάδα να προηγείται με 46% των ψήφων.
Βία στις εκλογές
Οι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους ήταν 98,3 εκατ. και αρκετοί ψηφοφόροι ταλαιπωρήθηκαν, με μεγάλες ουρές σε εκλογικά τμήματα κάτω από τον καυτό ήλιο.
Ωστόσο, η ημέρα των εκλογών, όπως και η προεκλογική διαδικασία, σημαδεύτηκε από βίαια επεισόδια. Δυο άνθρωποι σκοτώθηκαν σε δυο επιθέσεις σε εκλογικά τμήματα στην πολιτεία Πουέμπλα, στο κεντρικό τμήμα της χώρας, σύμφωνα με τις τοπικές αρχές.
Υποψήφιος στις τοπικές εκλογές δολοφονήθηκε στην ίδια πολιτεία την Παρασκευή.
Με βάση τα επίσημα δεδομένα της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, οι νεκροί αυτής της εκστρατείας ως και χθες, ήταν 27.
Ωστόσο η μη κυβερνητική οργάνωση Data Cívica καταμετρούσε ως νωρίτερα αυτή την εβδομάδα 30 θανάτους υποψηφίων, ενώ η εταιρεία συμβούλων Integralia, ειδικευμένη σε ζητήματα ασφαλείας, έκανε λόγο για κάπου 40 νεκρούς.
Η βία των καρτέλ των ναρκωτικών και άλλων συμμοριών είναι ανάμεσα στις μεγαλύτερες προκλήσεις που θα χρειαστεί να αντιμετωπίσει η επόμενη αρχηγός του κράτους.
Κάπου 450.000 άνθρωποι έχουν δολοφονηθεί στο Μεξικό από το 2006, όταν ο τότε πρόεδρος Φελίπε Καλδερόν ανέπτυξε τον στρατό στο εσωτερικό της χώρας για να πατάξει τα καρτέλ.
Η πρόεδρος θα κληθεί εξάλλου να ενισχύσει το κράτος πρόνοιας, την ώρα που το δημοσιονομικό περιβάλλον έχει χειροτερέψει αισθητά, με το έλλειμμα να εκτιμάται πως θα φθάσει το 5,9% του ΑΕΠ το 2024, στο υψηλότερο επίπεδο εδώ και δεκαετίες.
Θα κληθεί επίσης να διαχειριστεί την περίπλοκη σχέση με τις γειτονικές ΗΠΑ, που έχει περάσει από αρκετές τρικυμίες.
Τα συγχαρητήρια της Μαδρίτης
Ο Πέδρο Σάντσεθ χαιρέτισε την εκλογή της Σέινμπαουμ και είπε πως η Ισπανία θα «εργαστεί» για την ενίσχυση των σχέσεών της με το Μεξικό.
«Συγχαρητήρια (…) για την εκλογή σου. Για πρώτη φορά στην ιστορία του, το Μεξικό θα έχει μία γυναίκα στην προεδρία του. Θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε προκειμένου να ενισχύσουμε τις σχέσεις ανάμεσα στην Ισπανία και στο Μεξικό», έγραψε ο ισπανός πρωθυπουργός, σε μήνυμα στην πλατφόρμα X.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Ισπανίας, Χοσέ Μανουέλ Αλμπάρες, υπογράμμισε από την πλευρά του, σε συνέντευξη Τύπου με τον αιγύπτιο ομόλογό του Σάμεχ Σούκρι, πως μια «φεμινιστική κυβέρνηση όπως η ισπανική , χειροκροτεί» αυτή την εκλογή.
«Το Μεξικό είναι μία μεγάλη χώρα και μία φίλη χώρα με την οποία έχουμε πολύ στενούς αδελφικούς δεσμούς κάθε είδους, αλλά ειδικότερα, ανθρώπινους, και του ευχόμαστε κάθε επιτυχία», πρόσθεσε.