Δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές κατέβηκαν ξανά το βράδυ της Πέμπτης, για τρίτο συνεχές βράδυ, στους δρόμους, στη Γεωργία, διαμαρτυρόμενοι κατά του αμφιλεγόμενου νομοσχεδίου περί «ξένης επιρροής», που υιοθετήθηκε σε δεύτερη ανάγνωση από το Κοινοβούλιο, παρά την μαζική κινητοποίηση των επικριτών του.
Η χώρα του Καυκάσου αντιμετωπίζει αντικυβερνητικές διαδηλώσεις από τις 9 Απριλίου, αφού το κυβερνών κόμμα, το Γεωργιανό Ονειρο, επανεισήγαγε το νομοσχέδιο που θεωρείται εμπόδιο στις φιλοδοξίες της Γεωργίας να ενταχθεί στην ΕΕ.
Οι βουλευτές υιοθέτησαν την Τετάρτη σε δεύτερη ανάγνωση με 83 ψήφους υπέρ και 23 κατά, το κείμενο αυτό, το οποίο το κυβερνών κόμμα σκοπεύει να εγκριθεί οριστικά ως τα μέσα Μαΐου, παρά τις κινητοποιήσεις της αντιπολίτευσης τις τελευταίες τρεις εβδομάδες.
Το νομοσχέδιο χρειάζεται ακόμη να εγκριθεί σε τρίτη ανάγνωση και η πρόεδρος Σαλομέ Ζουραμπισβίλι, που βρίσκεται σε σύγκρουση με το κυβερνών κόμμα, αναμένεται να ασκήσει βέτο. Το Γεωργιανό Όνειρο διαθέτει ωστόσο αρκετές ψήφους ώστε να το ξεπεράσει.
Όπως και τις προηγούμενες ημέρες, οι διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν μπροστά από το Κοινοβούλιο, στην Τιφλίδα με γεωργιανές και ευρωπαϊκές σημαίες και έψαλαν τον ύμνο της ΕΕ, σύμφωνα με δημοσιογράφο του AFP.
Η αστυνομία, η οποία είχε διαλύσει το συγκεντρωμένο πλήθος κάνοντας χρήση δακρυγόνων και σφαιρών από καουτσούκ, χρησιμοποίησε την Τετάρτη σπρέι πιπεριού και αντλίες νερού υπό πίεση για να απομακρύνει μικρή ομάδα διαδηλωτών που προσπαθούσε να αποκλείσει την πλαϊνή είσοδο του Κοινοβουλίου.
Η διαμαρτυρία των υπολοίπων διαδηλωτών συνεχίστηκε ειρηνικά στη διάρκεια της νύχτας.
«Η Γεωργία ανήκει στην Ευρώπη και δεν θα ανεχθούμε ρωσικούς νόμους και μια φιλορωσική κυβέρνηση», είπαν οι διαδηλωτές.
Το υπουργείο Εσωτερικών επιβεβαίωσε ότι η αστυνομία χρησιμοποίησε «ειδικά μέσα που προβλέπονται από το νόμο –σπρέι πιπεριού και αντλίες νερού—για να αποκαταστήσει τη δημόσια τάξη».
Παρόμοιες συγκεντρώσεις έγιναν αυτή την εβδομάδα σε όλη τη χώρα, κυρίως στο Μπατούμι, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Γεωργίας, και στο Κουτάισι, την κύρια πόλη της δυτικής περιφέρειας Ιμερέτι.
Νομοσχέδιο ρωσικής έμπνευσης
Το αμφιλεγόμενο νομοσχέδιο βασίζεται σε ρωσικό νόμο που χρησιμοποιείται από το Κρεμλίνο για να καταστέλλονται οι φωνές των αντιφρονούντων.
Αν υιοθετηθεί ο νόμος αυτός, θα αξιώνεται από κάθε ΜΚΟ και ΜΜΕ που λαμβάνει πάνω από το 20% της χρηματοδότησης από το εξωτερικό, να καταχωρίζεται ως «οργανισμός που επιδιώκει συμφέροντα ξένης δύναμης».
Η κυβέρνηση της Γεωργίας ισχυρίζεται ότι το μέτρο αυτό αποσκοπεί στο να υποχρεώσει τις οργανώσεις να επιδεικνύουν μεγαλύτερη «διαφάνεια» όσον αφορά τις χρηματοδοτήσεις τους.
Μια πρώτη εκδοχή του νομοσχεδίου είχε εγκαταλειφθεί πέρυσι έπειτα από μεγάλες συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας.
Οι ταραχές αυτές σημειώνονται μερικούς μήνες πριν από τις βουλευτικές εκλογές, τον Οκτώβριο, οι οποίες θεωρούνται σημαντικό τεστ στην πρώην σοβιετική δημοκρατία που βρίσκεται αντιμέτωπη συχνά με πολιτικές κρίσεις.
Τον Δεκέμβριο, η ΕΕ χορήγησε στη Γεωργία καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη χώρας, αλλά δήλωσε ότι η Τιφλίδα θα πρέπει να προχωρήσει στη μεταρρύθμιση του δικαστικού και του εκλογικού της συστήματος, να αυξήσει την ελευθερία του Τύπου και να περιορίσει την εξουσία των ολιγαρχών πριν από την επίσημη έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων.
Περίπου το 80% του πληθυσμού τάσσεται υπέρ της ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
Ο δισεκατομμυριούχος ιδρυτής του Γεωργιανού Ονείρου, Μπιτζίνα Ιβανισβίλι, ισχυρίστηκε αυτή την εβδομάδα ότι ένα «δυτικό κόμμα υπέρ ενός παγκοσμίου πολέμου» χρησιμοποιεί τη χώρα του ως μέρος της αντιπαράθεσής του με τη Ρωσία.
Ο ίδιος είπε ότι η Γεωργία είχε τεθεί εναντίον της Ρωσίας το 2008 (παρακινούμενη από τη Δύση), όταν οι ρωσικές δυνάμεις εισέβαλαν στη χώρα, ξανά το 2014 όταν η Ρωσία κατέλαβε την Κριμαία από την Ουκρανία και το 2022, όταν ξεκίνησε ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Η ΕΕ προειδοποιεί την Τιφλίδα
Υψηλόβαθμος ευρωπαίος αξιωματούχος προειδοποίησε την Πέμπτη τη γεωργιανή κυβέρνηση ότι η προτεινόμενη νομοθεσία για τους «ξένους πράκτορες» είναι απαράδεκτη και θα αποτελέσει σοβαρό εμπόδιο στις ελπίδες της για ένταξη στο ευρωπαϊκό μπλοκ εάν υιοθετηθεί με τη σημερινή του μορφή.
Ο Χερτ Γιαν Κούπμαν, γενικός διευθυντής της διεύθυνσης διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δήλωσε σε δημοσιογράφους στη γεωργιανή πρωτεύουσα ότι οι Βρυξέλλες παρακολουθούν την κατάσταση και ανησυχούν με ό,τι συμβαίνει.
«Υπάρχουν ανησυχητικές εξελίξεις σε ό,τι αφορά τη νομοθεσία. Ο νόμος που ψηφίστηκε για τη διαφάνεια σε δεύτερη ανάγνωση είναι απαράδεκτος ως έχει και θα δημιουργήσει σοβαρά εμπόδια για την ευρωπαϊκή ενταξιακή πορεία», δήλωσε ο Κούπμαν.
«Ωστόσο, υπάρχει ακόμα χρόνος. Θα συντάξουμε τις συστάσεις μας (για το έαν θα ξεκινήσουν οι ενταξιακές συνομιλίες με τη Γεωργία) τον Σεπτέμβριο και θα εκδώσουμε την έκθεσή μας τον Οκτώβριο-Νοέμβριο, άρα υπάρχει ακόμα χρόνος. Αλλά η μπάλα είναι σίγουρα στην πλευρά της κυβέρνησης», πρόσθεσε.
Διεθνείς αντιδράσεις
Η ΕΕ καταδίκασε τη «βία» της αστυνομίας στη διάρκεια της προηγούμενης νύχτας κατά την οποία δημοσιογράφοι, μεταξύ των οποίων ένας φωτορεπόρτερ του AFP, βρέθηκαν στο στόχαστρο, ενώ συνελήφθησαν γύρω στους 60 διαδηλωτές.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι παρακολουθεί με «έντονη ανησυχία» τις διαδηλώσεις και κάλεσε την Τιφλίδα «να διατηρήσει την πορεία» προς την ΕΕ.
Για τις ΗΠΑ, «ο νόμος αυτός και η αντιδυτική ρητορική του Γεωργιανού Ονείρου θέτουν τη Γεωργία σε επισφαλή τροχιά».
«Η χρήση βίας για την καταστολή ειρηνικών διαδηλώσεων και της ελευθερίας της έκφρασης είναι απαράδεκτη και καλούμε τις αρχές να επιτρέψουν στους μη βίαιους διαδηλωτές να ασκήσουν το δικαίωμά τους στην ελευθερία της έκφρασης», σημείωσε σε ανακοίνωσή του ο εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών, Μάθιου Μίλερ.
Παράλληλα το γαλλικό υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε ότι παρακολουθεί την κατάσταση «με ανησυχία» και εξέφρασε τη λύπη του για «τις βιαιότητες κατά των διαδηλωτών».
«Η Γεωργία θα πρέπει να συνεχίσει τις προσπάθειές της για να προσεγγίσει την ΕΕ σύμφωνα με την επιθυμία του πληθυσμού της», σημείωσε το γαλλικό υπουργείο Εξωτερικών σε μήνυμα που ανήρτησε στο X.
Ο ύπατος αρμοστής του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα ζήτησε την Πέμπτη την απόσυρση του νομοσχεδίου και εξέφρασε την ανησυχία του για τη «δυσανάλογη χρήση βίας» εναντίον όσων αντιτίθενται σε αυτό.
«Προτρέπω τις γεωργιανές αρχές να αποσύρουν το νομοσχέδιο αυτό και να αρχίσουν έναν διάλογο, κυρίως με την κοινωνία των πολιτών και τα μέσα ενημέρωσης», δήλωσε ο Φόλκερ Τουρκ, σύμφωνα με ανακοίνωση, εκτιμώντας ότι ο χαρακτηρισμός των μη κυβερνητικών οργανώσεων και των μέσων μαζικής ενημέρωσης που επωφελούνται από ξένη χρηματοδότηση ως οργανώσεις που ενεργούν προς το συμφέρον ξένης δύναμης, συνιστά σοβαρή απειλή για τα δικαιώματα στην ελευθερία της έκφρασης και του συνεταιρίζεσθαι».
«Με ανησυχούν οι πληροφορίες που κάνουν λόγο για περιττή και δυσανάλογη χρήση βίας από τις δυνάμεις της τάξης κατά των διαδηλωτών και των επαγγελματιών των μέσων ενημέρωσης στην Τιφλίδα, την πρωτεύουσα της Γεωργίας, αυτή την εβδομάδα», υπογράμμισε ο Τουρκ.
«Καλώ τις αρχές να διενεργήσουν γρήγορες και διαφανείς έρευνες για όλες τις καταγγελίες που αφορούν κακομεταχείριση κατά τη διάρκεια ή μετά τις διαδηλώσεις ή κατά την κράτηση», τόνισε ο Τουρκ.
Ζήτησε την απελευθέρωση των ανθρώπων που συνελήφθησαν αυθαίρετα και επίσης καλεί τους διαδηλωτές «να ασκήσουν τα δικαιώματά τους ειρηνικά και χωρίς να καταφεύγουν στη βία».