Τα απομνημονεύματα («Κληροδότημα») του Χέλμουτ Κολ: ο ίδιος εν ζωή αποκήρυξε ένα μέρος τους που χλευάζει τη Μέρκελ, τον Γκορμπατσόφ, κ.ά. | Υοutube
Επικαιρότητα

Γερμανία: σε ποιον ανήκουν οι αναμνήσεις του Χέλμουτ Κολ;

Μία δικαστική αντιδικία γύρω από απομνημονεύματα καρυκευμένα με χλευαστικές δηλώσεις (οι οποίες αποδίδονται στον αείμνηστο καγκελάριο) και πολύ χρήμα (το οποίο διεκδικεί η χήρα του)
Protagon Team

Οι αναμνήσεις κάθε «απλού πολίτη» σπανίως απασχολούν τα δικαστήρια – εξαιρούνται, φυσικά, οι εγκληματικές συνέργειες και οι μαρτυρικές καταθέσεις. Για την περίπτωση των πολιτικών όμως τα πράγματα είναι κάπως διαφορετικά.

Στην περίπτωση των πρωθυπουργών, προέδρων κ.λπ., οι αναμνήσεις καλούνται απομνημονεύματα και κυκλοφορούν στο παζάρι με τη μορφή βιβλίων. Επειδή οι πολιτικοί είναι πολυάσχολοι, στη ματαιόδοξη υπόθεση της έκθεσης των αναμνήσεών τους στη λαϊκή περιέργεια (ή στην επιστημονική μελέτη) εμπλέκονται και τρίτοι, με αγοραία, ιδιοτελή και νομιμότατα κίνητρα: οι επί μισθώ συγγραφείς των απομνημονευμάτων (δημοσιογράφοι συνήθως), οι εκδοτικοί οίκοι που ευελπιστούν σε πωλήσεις, και διάφοροι άλλοι επαγγελματίες του εκδοτικού μηχανισμού.

Η χήρα του Χέλμουτ Κολ την ημέρα της κηδείας του: της παραστέκονται ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ (δεξιά) και ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον (EPA/DDP IMAGES / POOL Pool Photo)

Καμιά φορά προκύπτουν προβλήματα, όπως στην περίπτωση των απομνημονευμάτων και της βιογραφίας του αειμνήστου γερμανού καγκελαρίου –του καγκελαρίου της επανένωσης- Χέλμουτ Κολ: τα βιβλία που τον αφορούν έχουν παρελθόν, παρόν και μέλλον στα γερμανικά δικαστήρια.

Τίθεται το ζήτημα σε ποιον ανήκουν οι αναμνήσεις του Κολ. Στους συγγραφείς που χρησιμοποίησε για να εκτεθεί στην κρίση του αναγνωστικού κοινού ή στους κληρονόμους του; Τίθεται και το ζήτημα ποιος πληρώνει και ποιος εισπράττει.

Η χήρα του Κολ (υπήρξε η δεύτερη σύζυγός του) Μάικε Κολ-Ρίχτερ συγκρούεται στα δικαστήρια με τους δύο δημοσιογράφους που έγραψαν τα βιβλία του, με τον Χέριμπερτ Σβαν και με τον Τίλμαν Γιένς. Η χήρα εγκαλεί το συγγραφικό δίδυμο ότι διαστρέβλωσαν ό,τι τους εκμυστηρεύτηκε ο Κολ και ότι έβαλαν στο στόμα του λόγια που δεν είπε, του στυλ «η Μέρκελ δεν μπορεί να καθίσει στο τραπέζι», «ο Μερτς είναι πολιτικώς νήπιο», «ο Γκορμπατσόφ είναι αποτυχημένος».

Τα βιβλία βασίστηκαν σε καταγεγραμμένες από το 1999 συνομιλίες των δημοσιογράφων με τον Κολ. Οι μεταξύ τους σχέσεις διερράγησαν το 2008, μόλις ο Κολ παντρεύτηκε την Μάικε. Λίγο προτού πεθάνει, ο Κολ μήνυσε τον Σβαν και ζήτησε την ανάκτηση των καταγεγραμμένων συνομιλιών. Ο Σβεν τις παρέδωσε κρατώντας αντίγραφα.

Οταν εκδόθηκε το έργο των απομνημονευμάτων, ο πολύ θυμωμένος Κολ ζήτησε από τον εκδοτικό οίκο Random Ηouse αποζημίωση 5 εκατ. ευρώ για 114 δηλώσεις από τις οποίες αποστασιοποιήθηκε. Ενα δικαστήριο τον δικαίωσε, αναγνωρίζοντας όμως αποζημίωση ενός εκατ. ευρώ. Προτού τελεσιδικήσει η υπόθεση, ο Κολ απεβίωσε.

Τώρα η δίκη αρχίζει και πάλι, με τη χήρα να κατηγορεί τους δύο δημοσιογράφους ότι έχουν αμαυρώσει τη μνήμη του άντρα της. Ωστόσο ζητάει από τον εκδοτικό οίκο να μάθει και το κέρδος του από την εκμετάλλευση των βιβλίων του άντρα της ώστε να τροποποιήσει τις απαιτήσεις της. Δηλαδή η υπόθεση έχει λάβει και κερδοσκοπικό χαρακτήρα. Τα δικαστικά έξοδα ανέρχονται σε μισό εκατ. ευρώ. Πρώτος μάρτυρας που θα εμφανιστεί στη δικαστική αίθουσα θα είναι ο μικρότερος γιος του Κολ, Πέτερ.