Ποια θα πρέπει να είναι η στάση της Ευρώπης σε αυτήν την, πολύ κρίσιμη για την έκβαση του πολέμου στην Ουκρανία, στιγμή; Είναι ένα ερώτημα που απασχολεί πολύ και πολλούς και στο οποίο δεν φαίνεται να υπάρχει ξεκάθαρη απάντηση, ενώ οι απόψεις διίστανται. Κάποιοι θεωρούν ότι η Ευρώπη πρέπει να εμπλακεί ακόμη περισσότερο, κάποιοι άλλοι ότι πρέπει να κρατήσει αποστάσεις ή και να απεμπλακεί εντελώς.
Στο ιδιότυπο αυτό μπρα-ντε-φερ, που παίζεται τους τελευταίους μήνες στα υψηλότερα πολιτικά κλιμάκια στην Ευρώπη προσπαθούν να απαντήσουν τρεις υπουργοί από διαφορετικές χώρες, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι η «μεγάλη στιγμή» είναι τώρα και ότι στον πόλεμο αυτόν παίζεται όχι μόνο το μέλλον της Ουκρανίας, αλλά και το μέλλον των δικών τους χωρών και όλης της Ευρώπης. Η Αναλένα Μπέμπροκ είναι η ομοσπονδιακή υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας. Ο Στεφάν Σεζουρνέ είναι υπουργός Ευρώπης και Εξωτερικών της Γαλλίας. Ο Ράντοσλαβ Σικόρσκι είναι υπουργός Εξωτερικών της Πολωνίας. Οι τρεις τους συνυπογράφουν ένα άρθρο στο Politico, με το οποίο εκφράζουν την επιθυμία για ένα κοινό ευρωπαϊκό «μπλοκ» υπέρ της Ουκρανίας.
Κατά την άποψη των τριών υπουργών, οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι θα πρέπει να επωμιστούν το μερίδιο που τους αναλογεί στο συλλογικό βάρος του ΝΑΤΟ και να επιδείξουν ετοιμότητα να αναλάβουν μεγαλύτερη ευθύνη για την άμυνα της Ευρώπης.
«Πριν από εβδομήντα πέντε χρόνια, η ιδρυτική συνθήκη του ΝΑΤΟ υπογράφηκε στην Ουάσιγκτον για να διασφαλίσει την ασφάλεια της επικράτειάς μας, την ασφάλεια του λαού μας και τη διατήρηση των κοινών μας αξιών: ατομική ελευθερία, ανθρώπινα δικαιώματα, δημοκρατία και κράτος δικαίου. Εκτοτε, το ΝΑΤΟ έχει γίνει η πιο επιτυχημένη αμυντική συμμαχία στην ιστορία, διασφαλίζοντας την ελευθερία των 32 χωρών-μελών στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική. Σήμερα, όμως, οι αρχές αυτές δοκιμάζονται όσο ποτέ», γράφουν.
Για περισσότερα από δύο χρόνια, η Ρωσία δεν διεξάγει απλώς έναν αδικαιολόγητο και παράνομο επιθετικό πόλεμο κατά της Ουκρανίας, αλλά ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν έχει ξεκαθαρίσει, επανειλημμένα, γυρνώντας την πλάτη του σε δεκαετίες προσεγγίσεων ότι η αυτοκρατορική του φιλοδοξία φτάνει πολύ πέρα από την Ουκρανία. Οτι αυτό στο οποίο επιτίθεται είναι στην πραγματικότητα η ίδια η ευρωπαϊκή τάξη ειρήνης.
Ως εκ τούτου, επισημαίνουν οι τρεις υπουργοί στο Politico, ενώ γιορτάζουμε την επέτειο του ΝΑΤΟ, δεν πρέπει να εφησυχάζουμε. Αντίθετα, πρέπει να ανταποκριθούμε στο γεγονός ότι αυτή η στιγμή μπορεί να καθορίσει το μέλλον των παιδιών μας.
Τα τελευταία δύο χρόνια, η Ευρώπη και η Βόρεια Αμερική έχουν σταθεί ενωμένες και ακλόνητες ενάντια στη ρωσική επιθετικότητα. «Μαζί, υποστηρίξαμε την αυτοάμυνα της Ουκρανίας με βοήθεια άνω των 200 δισεκατομμυρίων ευρώ, με την ΕΕ και τις χώρες μέλη της να παρέχουν περίπου τα δύο τρίτα της συνολικής βοήθειας που έχει εγκριθεί μέχρι στιγμής για το Κίεβο. Η υποστήριξή μας θα συνεχιστεί για όσο χρόνο χρειαστεί και όσο εντατικά χρειαστεί», συνεχίζουν.
«Υποστηρίζουμε την Ουκρανία ώστε να μπορέσει με τη σειρά της να υπερασπιστεί την ελευθερία και την ασφάλειά μας, αλλά επενδύουμε επίσης στη δύναμή μας στην Ευρώπη. Δεν πρέπει να κάνουμε λάθος: Σήμερα, είναι η η Ουκρανία που δέχεται επίθεση, αύριο, μπορεί να είναι κάποιο άλλο μέρος της Ευρώπης. Και η Ρωσία δεν θα σταματήσει τις επιθετικές και ιμπεριαλιστικές της πολιτικές στο άμεσο μέλλον».
Οι τρεις υπενθυμίζουν την ιδρυτική αρχή του ΝΑΤΟ: Μια επίθεση εναντίον ενός από εμάς θεωρείται επίθεση εναντίον όλων. Ενας για όλους και όλοι για έναν. «Μαζί, θα υπερασπιστούμε κάθε εκατοστό του εδάφους του ΝΑΤΟ και θα σταθούμε ενωμένοι ενάντια σε οποιαδήποτε μελλοντική ρωσική επίθεση», σημαιώνουν.
Επί χρόνια, ο Πούτιν διαδίδει ψέματα για να δικαιολογήσει τον πόλεμό του. Μία από αυτές τις αφηγήσεις είναι ότι το ΝΑΤΟ αντιπροσωπεύει απειλή για τη Ρωσία. Αλλά ισχύει το αντίθετο: «Σήμερα, τα έθνη εντάσσονται ξανά στο ΝΑΤΟ επειδή αισθάνονται ότι απειλούνται από τη Ρωσία. Η Φινλανδία και η Σουηδία ήταν επί χρόνια ουδέτερες. Ωστόσο, μετά την εισβολή του Πούτιν σε έναν ειρηνικό γείτονά τους, άσκησαν το κυριαρχικό τους δικαίωμα να επιλέγουν ελεύθερα συμμαχίες και τώρα έχουν μπει τις τάξεις μας».
Για να βρίσκεται η Ευρώπη σε ειρήνη, ο ρωσικός ιμπεριαλισμός πρέπει να σταματήσει, γράφουν στο άρθρο του Politico. Η Ευρώπη δεν μπορεί να επιτρέψει οποιεσδήποτε «γκρίζες ζώνες» γιατί ο Πούτιν τις βλέπει ως πρόσκληση για την υπονόμευση της εδαφικής ακεραιότητας και της κυριαρχίας, τη χάραξη φανταστικών γραμμών στον χάρτη και, εν τέλει, τη χρήση στρατιωτικής βίας. Η πλήρους κλίμακας εισβολή του στην Ουκρανία απέδειξε επίσης ότι μια πολιτική παραχωρήσεων έναντι της Ρωσίας, με την ελπίδα ότι θα μπορούσε να επαναφέρει την ειρήνη ή τη σταθερότητα στην ήπειρο, είναι αφελής.
Ενα σημαντικό θέμα που θίγεται στο άρθρο, είναι ο επιμερισμός της ευθύνης για το ΝΑΤΟ. «Ο διαρκής διατλαντικός δεσμός παραμένει το θεμέλιο της ασφάλειάς μας και εμείς οι Ευρωπαίοι πρέπει να αντιμετωπίσουμε μερικές από τις πιο επείγουσες ελλείψεις που έχουν γίνει οδυνηρά εμφανείς τους τελευταίους μήνες και χρόνια: κενά στην ετοιμότητα των δυνάμεών μας, στην παραγωγική ικανότητα, την επιμελητεία και τη διαλειτουργικότητα», γράφουν.
«Οι ΗΠΑ έχει αναλάβει εδώ και καιρό περισσότερο από το βάρος από την υπόλοιπη Συμμαχία μας. Όμως η συλλογική άμυνα είναι η συλλογική μας προσπάθεια. Από αυτή την άποψη, επιβεβαιώνουμε τη σημασία μιας ισχυρότερης και πιο ικανής ευρωπαϊκής άμυνας, που θα συμβάλλει θετικά στην παγκόσμια και διατλαντική ασφάλεια και θα είναι συμπληρωματική και διαλειτουργική με το ΝΑΤΟ».
Για να αναλάβουν αυτή τη μεγαλύτερη ευθύνη για την κοινή ασφάλεια, οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι θα πρέπει να ακολουθήσουν, σύμφωνα με τους τρεις υπουργούς, τα ακόλουθα βήματα:
«Πρώτον, η δαπάνη τουλάχιστον 2% του ΑΕΠ για την άμυνα είναι απαραίτητη προϋπόθεση και το ίδιο το θεμέλιο πάνω στο οποίο χτίζουμε τη συλλογική μας άμυνα. Οι τρεις χώρες μας (Γερμανία, Γαλλία, Πολωνία) εκπληρώνουν αυτόν τον στόχο φέτος, ωστόσο αυτοί οι αριθμοί μπορούν να είναι μόνο ένα σημείο εκκίνησης. Πρέπει επίσης να διασφαλίσουμε ότι ξοδεύουμε τα κεφάλαιά μας στρατηγικά, για την ανάπτυξη των δυνάμεων και των δυνατοτήτων που χρειαζόμαστε για συλλογική άμυνα».
«Δεύτερον, πρέπει να αξιοποιήσουμε το πλήρες βιομηχανικό δυναμικό της ηπείρου μας για να αναβαθμίσουμε τις στρατιωτικές μας ικανότητες, να ενισχύσουμε την παραγωγή και να επιτύχουμε οικονομίες κλίμακας. Οι εθνικές μας αμυντικές βιομηχανίες είναι το κλειδί για αυτό. Χρειάζονται δεσμευτικές μακροπρόθεσμες συμβάσεις, με σαφή χρονοδιαγράμματα, σταθερές οικονομικές δεσμεύσεις και εγγυήσεις αγοράς από τις κυβερνήσεις μας».
«Τρίτον, πρέπει να επενδύσουμε σε μελλοντικές τεχνολογίες για να διατηρήσουμε το τεχνολογικό μας πλεονέκτημα και να κλείσουμε τα κενά. Οι προσπάθειές μας για καινοτομία θα βοηθήσουν το ΝΑΤΟ να διατηρήσει το τεχνολογικό του πλεονέκτημα έναντι των πιθανών αντιπάλων του και να ενισχύσει την αποτροπή και την άμυνά του».
Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αμυνας, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ειρήνης και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, είναι σύμφωνα με το άρθρο του Politico, τα αναγκαία εργαλεία για να επιτευχθούν οι παραπάνω στόχοι. «Πρέπει να οικοδομήσουμε πάνω τους και να αξιοποιήσουμε πλήρως τις δυνατότητές τους για να ενισχύσουμε τον ευρωπαϊκό πυλώνα στις συνεισφορές στο ΝΑΤΟ. Στο πλαίσιο των αυξανόμενων απειλών και προκλήσεων για την ασφάλεια, επαναλαμβάνουμε τη δέσμευση της ΕΕ να αυξήσει τη συνολική αμυντική της ετοιμότητα και ικανότητες ώστε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες και τις φιλοδοξίες της», συνεχίζουν.
«Δύο χρόνια μετά τον επιθετικό του πόλεμο, ο Πούτιν βασίζει τη στρατηγική του στον λάθος υπολογισμό ότι μπορεί να καταστρέψει την Ουκρανία. Στόχος του είναι επίσης να δοκιμάσει την ενότητα και την αποφασιστικότητά μας ως συμμάχων. Επομένως, η δύναμη, η ενότητα και η συνεργασία πρέπει να καθοδηγούν την απάντησή μας. Πρέπει να βεβαιωθούμε ότι η επιθετικότητά του δεν θα αποδώσει καρπούς, ούτε τώρα ούτε στο μέλλον. Και στην 75η επέτειο του ΝΑΤΟ, είμαστε πεπεισμένοι: Η ελευθερία και η ασφάλεια για τα επόμενα χρόνια απαιτούν μια σύγχρονη και ισχυρή διατλαντική συμμαχία.
Ως Ευρωπαίοι, είμαστε έτοιμοι να κάνουμε αυτό που μας αναλογεί», καταλήγουν.