Eπικαλούμενος τη θεμελιώδη αρχή του Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου των Συνθηκών, το pacta sunt servanda, ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, κληθεις να σχολιάσει τα «φάλτσα» της νεοεκλεγείσας προέδρου της Βόρειας Μακεδονίας, κατέστησε σαφές (και προς την εγχώρια αντιπολίτευση) πως δεν υπάρχει καμία απολύτως ικεσία εκ μέρους της ελληνικής πλευράς [ως προς τον σεβασμό της Συμφωνίας των Πρεσπών], αλλά απαίτηση τήρησης των συμφωνημένων.
«Το έλασσον είναι η αντίδραση εκ μέρους της αξιωματικής αντιπολίτευσης, που θα μου επιτρέψετε να πω ότι είναι μία επίπλαστη και ιδιαίτερα απλή ανάγνωση της σύνθετης κατάστασης. Καταρχάς», τόνισε ο υπουργός Εξωτερικών στις δηλώσεις του στην πρωινή ενημερωτική εκπομπή της ΕΡΤ, «δεν υπάρχει καμία απολύτως ικεσία εκ μέρους της ελληνικής πλευράς. Η ελληνική πλευρά απαιτεί την τήρηση των συμφωνημένων. Γνωρίζετε πολύ καλά, ότι από τη στιγμή που μια διεθνής συνθήκη κυρώνεται στα κοινοβούλια, αποκτά ισχύ ανώτερη και των νόμων. Δεν μπορεί κανένα από τα δύο κράτη μονομερώς να αναθεωρήσει τη συμφωνία αυτή. Αρα, ακόμη και όταν διαφωνεί με όσα περιλαμβάνονται στη Συνθήκη, οφείλει να τα εφαρμόσει», σημείωσε, επισημαίνοντας τη διαφορετική -διαμετρικά αντίθετη -θεσμική αντιμετώπιση στα δύο συμβαλλόμενα κράτη.
«Η ελληνική κυβέρνηση σήμερα, ως αντιπολίτευση, κατά την κύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών, είχε διατυπώσει πολύ συγκεκριμένα και με σαφήνεια τη διαφωνία της σε επιμέρους κεφάλαια που είχαν να κάνουν με γκρίζα θέματα, τα οποία εν δυνάμει θα μπορούσαν να προκαλέσουν εντάσεις και φαίνεται ότι πράγματι προκαλούν εντάσεις», παρατήρησε ο κ. Γεραπετρίτης.
«Παρά ταύτα -συνέχισε- όταν ήρθαμε στην κυβέρνηση και στο πλαίσιο της συνέχειας του κράτους αλλά και της συνταγματικής επιταγής ότι δεν μπορεί οποιαδήποτε κυβέρνηση να αναθεωρεί μονομερώς συνθήκες, εμείς την εφαρμόσαμε και απαιτήσαμε τη συμμόρφωσή της και από την άλλη πλευρά αυτό θα συνεχίσουμε να πράττουμε».
«Δεν θα μπορούσε να υπάρξει μεγαλύτερη δικαίωση»
«Και ακούω πραγματικά με περιέργεια το επιχείρημα το οποίο τίθεται γιατί δεν ήρθαν προς κύρωση τα μνημόνια, τα μνημόνια επέκεινα της Συμφωνίας των Πρεσπών και κατηγορούμαστε, μεμφόμεθα γι’ αυτό», σχολίασε για τα «πυρά»που εξαπολύουν ο πρόεδρος και τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ κατά της κυβέρνησης.
«Δεν θα μπορούσε να υπάρξει μεγαλύτερη δικαίωση της πολιτικής αυτής, δηλαδή του να εξαρτώμαι, την κύρωση των μνημονίων από την πλήρη συμμόρφωση, από το ό,τι συνέβη», υπογράμμισε ο υπουργός των Εξωτερικών, «διότι το κρίσιμο είναι ότι αυτή τη στιγμή φαίνεται να υπάρχει μια διάσταση στην πολιτική ηγεσία της Βόρειας Μακεδονίας» και επανέλαβε:
«Εμείς θα φέρουμε στη Βουλή, το έχω πει επανειλημμένως, όταν υπάρχει ο κρίσιμος πολιτικός χρόνος, όταν δηλαδή πειστεί η ελληνική πλευρά ότι υπάρχει πλήρης συμμόρφωση. Διότι γνωρίζουμε όλοι ότι υπάρχουν και σημεία στα οποία η γειτονική χώρα δεν έχει συμμορφωθεί. Και δεν αναφέρομαι βεβαίως στο όνομα, αλλά σε άλλα ζητήματα».
Ειδικά όσον το όνομα της γειτονος, ο επικεφαλής της ελληνική διπλωματίας ανέφερε:
«Πρώτα απ όλα να δούμε τα συγκεκριμένα, τα θεσμικά. Η ονομασία Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας εμφανίζεται στη Συμφωνία των Πρεσπών και σύμφωνα με την ίδια συμφωνία με το άρθρο 20, με το ακροτελεύτιο άρθρο δεν μπορεί υπό οποιαδήποτε συνθήκη να τροποποιηθεί το ζήτημα της ονομασίας. Λοιπόν, δεν είναι από εκείνα τα ζητήματα που είναι δυνατόν να τροποποιηθούν ούτε καν με αμοιβαία συμφωνία. Αρα δεν τίθεται επ ουδενί ζήτημα τροποποίησης, έτσι όπως συμφωνήθηκε από τις δύο πλευρές και κυρώθηκε και δεσμεύει και τη σημερινή ελληνική πολιτική τάξη και την πολιτική τάξη της Βόρειας Μακεδονίας.
»Δεύτερον, αυτή τη στιγμή δεν είναι μόνο η πίεση την οποία ασκεί η Ελλάδα, είναι η πίεση που ασκείται εντός της Βόρειας Μακεδονίας, με την ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών [της γείτονος] που απαίτησε από την πρόεδρο την πλήρη συμμόρφωση και την ανακοίνωση του υπουργείου Δικαιοσύνης που χαρακτηρίζει ανυπόστατη την ορκωμοσία.
»Και βεβαίως –συμπλήρωσε ο κ. Γεραπετρίτης- η πολιτική την οποία φαίνεται να υιοθετεί η νέα Πρόεδρος είναι αντίθετη και προς την κοινή γνώμη της Βόρειας Μακεδονίας.
»Τρίτο και πιο σημαντικό, ότι η ελληνική πλευρά αντέδρασε με ετοιμότητα και με εξαιρετικά γρήγορα αντανακλαστικά. Με πρωτοβουλίες του υπουργείου Εξωτερικών ενημερώθηκαν άμεσα οι κοινοτικές Αρχές. Υπήρξαν ανακοινώσεις που δεν είθισται να έχουμε τόσο άμεση αντίδραση εκ μέρους της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και του εκπροσώπου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και παράλληλα να υπάρχει και μία διεθνής θέση. Δηλαδή πολλές χώρες εξέδωσαν ανακοίνωση προς την κατεύθυνση αυτή. Άρα υπάρχει μία συντονισμένη αντίδραση προς την κατεύθυνση της συμμόρφωσης».
« Εμείς από την πλευρά μας», τόνισε ο υπουργός Εξωτερικών, «απαιτούμε τη συμμόρφωση προς την Συμφωνία των Πρεσπών. Είναι διεθνές Δίκαιο και οφείλει να εφαρμόζεται, να εφαρμόζεται. Θα διαμορφώσουμε το πλαίσιο έτσι ώστε να υπάρξει πλήρης εφαρμογή. Αντιλαμβανόμαστε όλοι ότι μπορεί ιδεολογικά, κοσμοθεωρητικά η νέα πολιτική ηγεσία να έχει μία διαφορετική άποψη, αλλά υπάρχουν και ζητήματα τα οποία είναι πάνω και από τη βούλησή τους. Δεν είναι θέμα αυτοδιάθεσης του κάθε αξιωματούχου πολιτικού. Το καταλαβαίνουμε όλοι αυτό, είναι ένα θέμα τήρησης των συμφωνημένων και προς αυτή την κατεύθυνση θα δράσει η ελληνική κυβέρνηση.Θα μου επιτρέψετε να πω, όλο αυτό είναι ένα θεσμικό δικαίωμα το οποίο αποδίδεται στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
»Εμείς είμαστε σαφείς σε ό, τι αφορά τη Βόρεια Μακεδονία, ρητά συνιστά προϋπόθεση για την ενταξιακή της πορεία η πίστη και η πιστή εφαρμογή και καλή τη πίστει εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών. Αρα πρόκειται για ένα προαπαιτούμενο για να προχωρήσουν οι ενταξιακές διαδικασίες. Εμείς παρακολουθούμε από πάρα πολύ κοντά και θα δράσουμε προς την κατεύθυνση αυτή. Το τόνισε εξάλλου και η ίδια η ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Τι θα γίνει με την Αλβανία του Ράμα
Στη συνέντευξή του στο EΡΤnews, ο κ. Γεραπετρίτης μίλησε και για τη δύσκολη περίοδο που περνούν οι ελληνοαλβανικές σχέσεις.
«Σε ό, τι αφορά την Αλβανία, αντιλαμβανόμαστε ότι το κράτος δικαίου, τα δικαιώματα των μειονοτήτων, η δημοκρατία, οι εγγυήσεις του κοινοτικού κεκτημένου δεν είναι ένα διμερές ζήτημα, είναι ένα ζήτημα αμιγώς ευρωπαϊκό. Η Ελλάδα, ξέρετε, πολλές φορές κατηγορούμαστε για τα ζητήματα αυτά, εγώ θέλω να το τονίσω και με την ευκαιρία να το θέσω και υπόψιν του ελληνικού λαού. Εμείς είμαστε υπέρ της ειρήνης των Βαλκανίων και είμαστε υπέρ της ευρωπαϊκής πορείας όλων των κρατών των Δυτικών Βαλκανίων.
»Εξάλλου, η Ελλάδα ήταν εκείνη η οποία πρωτοστατούσε και επέσπευσε τη διαδικασία το 2003 στη Θεσσαλονίκη. Όμως -ξεκαθαρισε- θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι παραχωρήσεις σε θεμελιώδη δεν μπορούν να γίνουν και για το λόγο αυτό υπάρχει μια πάρα πολύ αυστηρή επιτήρηση εκ μέρους της δικής μας πλευράς. Αντιλαμβανόμαστε καταρχάς ότι υπάρχει ένα συγκεκριμένο ιστορικό σημείο στις ευρω-αλβανικές σχέσεις.
»Αυτή τη στιγμή -σημείωσε- δεν έχει καν ανοίξει το κεφάλαιο το οποίο αφορά τα θεμελιώδη. Το πρώτο κεφάλαιο το οποίο θα ανοίξει είναι ακριβώς η τήρηση των θεμελιωδών ελευθεριών. Καταλαβαίνουμε ότι όλα τα ζητήματα τα οποία αφορούν τη Χειμάρρα, όλα τα ζητήματα που αφορούν τα δικαιώματα των μειονοτήτων, τα ζητήματα που αφορούν την τήρηση των πολιτικών δικαιωμάτων όλων των πολιτών, θα τεθούν ακριβώς όταν ανοίξει το κεφάλαιο για τα θεμελιώδη και εκεί θα αξιολογηθούν όλα τα ζητήματα της Χειμάρρας. Άρα αυτή τη στιγμή η ελληνική πλευρά παρακολουθεί. Είναι σε μία πάρα πολύ αυστηρή κατάσταση σε ότι αφορά την επιτήρηση μας.
»Και στην Ευρώπη υπάρχει μια πλήρης κατανόηση του φαινομένου, έχουν ενημερωθεί οι Ευρωπαίοι ηγέτες, όπως και οι ευρωπαίοι επίτροποι, για την κατάσταση και νομίζω ότι όταν έρθει η ώρα, η ελληνική πλευρά θα θέσει τα ζητήματα στην αντικειμενική τους διάσταση».
«Εφευρίσκουν υποχωρητικότητα εκεί που δεν υπάρχει»
Με αφορμή, τέλος, την πρόσφατη επίσκεψη -εν είδει σόου- του αλβανού πρωθυπουργού Εντι Ράμα στο Γαλάτσι, ο υπουργός Εξωτερικών ξεκίνησε από μία γενική παρατήρηση: ότι «στα εθνικά θέματα οφείλουμε να έχουμε αυστηρότητα και ακεραιότητα στις διαπιστώσεις μας και ιδίως σε ότι αφορά τις ανακοινώσεις της αντιπολίτευσης, εγώ πάντοτε τις μελετώ με προσοχή, πλην όμως διαπιστώνω ότι υπάρχει πάντοτε άρνηση, αλλά ποτέ θέση.
»Στα ελληνοτουρκικά διαπιστώνω ότι συμφωνούν όλοι ότι θα πρέπει να υπάρξει ελληνοτουρκικός διάλογος, αλλά διαφωνούν στα επιμέρους, τα οποία δυσκολεύομαι να κατανοήσω. Εφευρίσκουν υποχωρητικότητα εκεί που δεν υπάρχει. Θέλω να υπάρχει μια σαφήνεια. Εμείς έχουμε μια σαφή θέση. Έχουμε πάρει την ψήφο του ελληνικού λαού, υπάρχει μια πολιτική εντολή, αυτό θα πράξουμε.
»Θα προσπαθήσουμε να βελτιώσουμε τις ελληνοτουρκικές σχέσεις στο πλαίσιο της πλήρους τήρησης της κυριαρχίας και των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων. Από την άλλη πλευρά, η αντιπολίτευση ας μας πει επιτέλους θέλει να προχωρήσει ο ελληνοτουρκικός διάλογος. Θέλει να βρισκόμαστε σε συζήτηση. Θέλει να συνεχιστεί η κατάσταση ηρεμίας η οποία υπάρχει σήμερα, χωρίς μεταναστευτικές ροές, χωρίς παραβιάσεις του εναέριου χώρου και με ένα συντονισμένο και προγραμματισμένο διάλογο».
Ομοίως και με την επίσκεψη Ράμα, πρόσθεσε, «ακούω τον αφορισμό “Μα γιατί ήρθε”. Πράγματι ήταν άκαιρη η επίσκεψη του κυρίου Ράμα. Διότι είμαστε ένα χρόνο πριν από τις εκλογές στην Αλβανία, ενώ είμαστε μόλις λίγες μέρες πριν από τις εκλογές στην Ελλάδα για την ανάδειξη των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Όμως η Ελλάδα είναι ένα κράτος δικαίου, είναι μια δημοκρατία. Η Ελλάδα ποτέ δεν πρόκειται να απαγορεύσει σε έναν ευρωπαίο ηγέτη να έρθει και να απευθυνθεί στη Διασπορά του. Θεωρώ ότι είναι μέσα στον σκληρό πυρήνα της δημοκρατίας.
Κι εγώ, όπως και ο Πρωθυπουργός και όλοι οι ηγέτες, όταν πηγαίνουμε στο εξωτερικό συναντούμε την ελληνική Διασπορά. Δεν υπάρχει ποτέ πιθανότητα να απαγορευθεί αυτή η επικοινωνία».
«Αρα όταν η αντιπολίτευση έρχεται και αναφέρει ότι “ξέρεις, θα έπρεπε να είσαι πιο αυστηρός”, εννοούν να απαγορεύσουμε την είσοδο στον κ. Ράμα;», διερωτήθηκε ο κ. Γεραπετρίτης και κατέληξε λέγοντας:
«Η απάντηση είναι σαφής. Όχι. Εμείς θα παραμείνουμε με οποιοδήποτε, αν θέλετε πολιτικό τίμημα, να έχουμε μια αυστηρή πολιτική αρχών, πιστή εφαρμογή του διεθνούς δικαίου, υποχώρηση σε ότι αφορά τα θεμελιώδη, η ελληνική κυβέρνηση δεν θα κάνει. Αρα, ακόμα και όταν διαφωνούμε επί του χρονισμού, εμείς θα δεχόμαστε πάντοτε ότι έχει δικαίωμα ένας ξένος ηγέτης να απευθύνεται στους πολίτες του».