Τα θαλασσινά είναι μια από τις βασικές πύλες εισόδου των βαρέων μετάλλων στο σώμα μας | EPA/YOAN VALAT
Επικαιρότητα

Ανησυχητικό μήνυμα από τη Γαλλία: πώς φτάνουν στο πιάτο μας επικίνδυνα βαρέα μέταλλα

Τοξικές ουσίες βρίσκουν όλο και πιο συχνά τον δρόμο για τον οργανισμό μας, μέσα από πηγές που μπορούμε να ελέγξουμε, όπως το κάπνισμα, αλλά και όσες μοιάζουν αθώες, όπως τα θαλασσινά και τα βιολογικά λαχανικά
Protagon Team

Ανησυχητικές ενδείξεις για την όλο και μεγαλύτερη παρουσία βαρέων μετάλλων στον οργανισμό των Γάλλων και μάλιστα σε ποσότητες μεγαλύτερες από άλλες ευρωπαϊκές χώρες ή από τη Βόρεια Αμερική δίνουν οι έρευνες για αυτή την ύπουλη απειλή κατά της δημόσιας υγείας.

Χημικά στοιχεία όπως το αρσενικό, το κάδμιο, το χρώμιο, ο χαλκός, ο υδράργυρος και το νικέλιο εντοπίζονται σε εντυπωσιακά όσο και ανησυχητικά επίπεδα σε ενήλικες και παιδιά. Εδώ και χρόνια έχει καταδειχθεί ότι τα μέταλλα αυτά δεν είναι καθόλου αθώα: μπορεί να γίνουν αιτία εμφάνισης χρόνιων παθήσεων στα οστά, τα νεφρά, το καρδιαγγειακό ή το νευρικό σύστημα ακόμη και καρκίνου.

Η επιδημιολογική έρευνα Esteban, την οποία διεξάγουν οι γαλλικές αρχές δημόσιας υγείας, επικεντρώθηκε στην παρουσία μολύβδου  αλλά και στους λεγόμενους καθημερινούς ρύπους. Επιπλέον για πρώτη φορά κατέστη δυνατή η μέτρηση της έκθεσης των παιδιών σε βαρέα μέταλλα, αναφέρει ο Monde.

Τα στοιχεία συγκεντρώθηκαν μεταξύ του 2014 και του 2016 από 1.104 παιδιά και 2.503 ενήλικες, ηλικίας 6 έως 74 ετών. Από όλους συγκεντρώθηκαν δείγματα από τα ούρα, το αίμα και τα μαλλιά τους, ενώ συμπλήρωσαν ένα ερωτηματολόγιο για τον τρόπο ζωής και τις διατροφικές συνήθειες.

Η έρευνα έδειξε ότι η έκθεση του πληθυσμού στα βαρέα μέταλλα αφορά όλους τους συμμετέχοντες, ενήλικες και παιδιά, σε ποσοστά από 97% έως και 100% ανάλογα με την ουσία.

Η έκθεση σε υδράργυρο και νικέλιο είναι ισοδύναμη με την προηγούμενη  μελέτη του 2006-2007, ωστόσο, αυξάνονται το αρσενικό, το κάδμιο και το χρώμιο. Παρατηρήθηκαν υπερβάσεις των επιτρεπτών ορίων σε αρσενικό, υδράργυρο και μόλυβδο, ενώ για το κάδμιο, σχεδόν το ήμισυ του γαλλικού ενήλικου πληθυσμού έχει επίπεδα πάνω από την ανώτατη τιμή που ορίσουν οι εθνικές υγειονομικές Αρχές.

Ειδικά το κάδμιο είναι μια επικίνδυνη τοξική ουσία. Περιέχεται στα φωσφορικά πετρώματα που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή λιπασμάτων και έτσι περνά στον άνθρωπο, ειδικά για τους μη καπνιστές. Το κάδμιο είναι καρκινογόνο, συσσωρεύεται στον οργανισμό, επιδρά στα νεφρά, τον σκελετό και το αναπνευστικό, ενώ προκαλεί μεταλλάξεις και επηρεάζει την αναπαραγωγή.

Λόγω της τοξικότητας του καδμίου οι ευρωπαϊκές Αρχές έχουν θέσει ένα αυστηρό όριο (2,5 μικρογραμμάρια ανά κιλό σωματικού βάρους), πέρα από το οποίο το κάδμιο γίνεται επικίνδυνο για τον οργανισμό, ενώ έχουν αυστηροποιήσει τα επιτρεπτά όρια καδμίου στα λιπάσματα. Η παρουσία του όμως στο σώμα των παιδιών εξακολουθεί να είναι ανησυχητική και συνδέεται μάλλον με την κατανάλωση δημητριακών για το πρωινό.

Από τις δύο πιθανές πηγές εισόδου του καδμίου στο σώμα, κάπνισμα και θαλασσινά, το κάπνισμα είναι πιο εύκολο να ελεγχθεί και να γίνει μια εκστρατεία δημόσιας υγείας. Τα θαλασσινά έχουν προφανή οφέλη για την υγεία, αλλά είναι και πιο δύσκολο να περιοριστεί η ρύπανση των ωκεανών με βαρέα μέταλλα.

Ο χαλκός επίσης βρίσκει τον δρόμο του προς τον ανθρώπινο οργανισμό όλο και πιο συχνά, χωρίς ακόμη να είναι πολύ καλά μελετημένες οι επιπτώσεις. Για τους ενήλικες ο καπνός είναι καθοριστικός παράγοντας ενώ στα παιδιά, η κατανάλωση βιολογικών λαχανικών σχετίζεται με αυξημένες συγκεντρώσεις χαλκού στα ούρα. Αυτό συμβαίνει γιατί στη βιολογική γεωργία ο χαλκός χρησιμοποιείται ως μυκητοκτόνο.

Γιατί όμως στη Γαλλία αυτά τα βαρέα μέταλλα ανευρίσκονται στον πληθυσμό σε συγκεντρώσεις μεγαλύτερες από άλλες χώρες; Το κάδμιο, μεταξύ άλλων, είναι σε διπλάσια επίπεδα, ενώ μόνο το νικέλιο και ο χαλκός είναι σε μικρότερα επίπεδα. Η απάντηση σχετίζεται μάλλον με τις διατροφικές συνήθειες κάθε λαού.

Οι Γάλλοι τρώνε περισσότερα ψάρια και θαλασσινά από άλλους Βορειοευρωπαίους, αλλά λιγότερο από Νοτιοευρωπαίους. Αυτό σημαίνει ότι οι Γάλλοι εμποτίζονται με αρσενικό, υδράργυρο ή χρώμιο στον οργανισμό τους από τους ωκεανούς και τα ψάρια τους, «αναπληρώνοντας» την μείωση που επέφερε ο περιορισμός του καπνίσματος, μιας άλλης πηγής για αυτά τα βαρέα μέταλλα.