«Γεια σας και αντίο: Ο έλληνας υπουργός Εξωτερικών προσγειώνεται στην Τρίπολη και φεύγει αμέσως μετά». Είναι ο τίτλος στη συνοπτική περιγραφή του Politico για το πρωτοφανές διπλωματικό επεισόδιο την Πέμπτη στο αεροδρόμιο της Τρίπολης, κατά την επίσκεψη του Νίκου Δένδια στη Λιβύη.
«Πότε μια διπλωματική επίσκεψη δεν είναι διπλωματική επίσκεψη; Οταν ο κορυφαίος εμπλεκόμενος πολιτικός δεν κατεβαίνει καν από το αεροπλάνο και απογειώνεται ξανά», γράφει χαρακτηριστικά το Politico στο δημοσίευμά του και συνεχίζει με την περιγραφή του επεισοδίου ή, ορθότερα, της ετοιμότητας και των αντανακλαστικών του υπουργού των Εξωτερικών όταν αντιλήφθηκε τη διπλωματική παγίδα που πήγε να του στήσει η (προσωρινή) κυβέρνηση της Τρίπολης, διά της υπουργού Εξωτερικών Νάιλα Μανγκούς.
«Αυτό συνέβη την Πέμπτη», αναφέρεται στο δημοσίευμα, «όταν ο έλληνας υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας προσγειώθηκε στην Τρίπολη της Λιβύης, ενημερώθηκε ότι η ομόλογός του –που έχει στενούς δεσμούς με την Τουρκία– τον περίμενε και διέταξε τον πιλότο να απογειωθεί ξανά».
Και η ακαριαία αντίδραση αυτή ήρθε χάρη στην εγρήγορση και ετοιμότητα της ελληνικής διπλωματίας –που περίμενε μια τέτοια απόπειρα διπλωματικού εκβιασμού από την πλευρά της κυβέρνησης Ντμπεϊμπά.
Προφανής στόχος, να βγει στον αέρα ένα φωτογραφικό ενσταντανέ των δύο υπουργών, έστω και εν είδει διπλωματικής αβρότητος, ενώ είχε προηγηθεί η υπογραφή της κυρίας Μανγκούς στο παράνομο (νέο) τουρκολιβυκό μνημόνιο για τις τουρκικές έρευνες υδρογονανθράκων στη λιβυκή Αποκλειστική Ζώνη.
Απώτερος στόχος: να δημιουργηθεί ρήγμα στην ενιαία στάση Ελλάδας – Αιγύπτου για τη Λιβύη και τις κινήσεις της φιλότουρκης κυβέρνησης Ντμπεϊμπά, έστω και με μία χειραψία του κ. Δένδια με τη Νάιλα Μανγκούς.
Η προβοκατόρικη προσπάθεια, όμως, της λίβυας υπουργού Εξωτερικών να φέρει εκβιαστικά την ελληνική διπλωματική αποστολή προ τετελεσμένων έπεσε στο κενό.
«Ο Δένδιας», γράφει το Politico, χρειαζόταν ένα γρήγορο Σχέδιο Β όταν το αεροπλάνο του προσγειώθηκε σε ένα κατά τα άλλα ήσυχο αεροδρόμιο και ένα μεγάλο πλήθος φωτογράφων τον περίμενε. Επίσης, τον περίμενε η Μανγκούς.
»Γρήγορα, ο Δένδιας στροβίλισε το δάχτυλό του στον αέρα, μιμούμενος κινητήρα αεροπλάνου, δείχνοντας στον πιλότο ότι η συγκεκριμένη επίσκεψη είχε τελειώσει πριν καν ξεκινήσει».
Η επίσκεψη στην Τρίπολη ακυρώθηκε και ο υπουργός έδωσε εντολή να απογειωθεί το αεροσκάφος για τη Βεγγάζη, προκειμένου να συναντηθεί με τον πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων, Ακίλα Σάλεχ Ισα, και άλλους λίβυους αξιωματούχους, καθώς και τον στρατάρχη Χαφτάρ (περισσότερα εδώ).
Εξαρχής άλλωστε η Τρίπολη δεν ήταν στο πρόγραμμα του ταξιδιού του κ. Δένδια στη Λιβύη. Σύμφωνα όμως με πηγές του υπουργείου Εξωτερικών, την παραμονή της επίσκεψης, ο πρόεδρος του Προεδρικού Συμβουλίου της Λιβύης, Μοχάμεντ Μένφι, ζήτησε προσωπικά να μεταβεί ο έλληνας υπουργός Εξωτερικών και στην Τρίπολη για να συναντηθεί μαζί του.
Η συνάντηση προγραμματίστηκε με την προϋπόθεση ο κ. Δένδιας να δει μόνο τον κ. Μένφι και να μην παρευρίσκεται κανείς άλλος. Η Μανγκούς αθέτησε τη συμφωνία και αμέσως ενεργοποιήθηκε το plan B.
«Η επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Δένδια, στην Τρίπολη, όπου είχε προγραμματιστεί να συναντήσει τον Πρόεδρο Μένφι, ματαιώθηκε καθώς το λιβυκό υπουργείο Εξωτερικών αθέτησε τη συμφωνία που υπήρχε όσον αφορά τη μη συνάντηση με τη λίβυα ΥΠΕΞ. Το σκέλος της επίσκεψης στην Ανατολική Λιβύη συνεχίζει κανονικά», ανέφερε η επίσημη ανακοίνωση του υπουργείου, ενώ και ο κ. Δένδιας ήταν σαφής:
«Η επίσκεψή μου στην Τρίπολη της Λιβύης, όπου είχε προγραμματιστεί να συναντήσω τον Πρόεδρο Μένφι, ματαιώθηκε, καθώς το Λιβυκό Υπουργείο Εξωτερικών αθέτησε τη συμφωνία που υπήρχε όσον αφορά τη μη συνάντηση με τη Λίβυα ΥΠΕΞ», έγραψε στο Twitter.
Πηγές του υπουργείου Εξωτερικών έκαναν λόγο για foul play από τις λιβυκές Αρχές που θεωρούσαν ότι θα μπορούσαν να εκβιάσουν την κατάσταση με την αιφνιδιαστική αυτή κίνηση (τη «στημένη» υποδοχή Μανγκούς).
Οι Λίβυοι «υπέθεσαν ότι αν εμφανιζόταν κάποιος (αξιωματούχος), θα εξανάγκαζαν μια συνάντηση», δήλωσε στο Politico ανώτερος έλληνας αξιωματούχος. «Κανείς όμως δεν μπορεί να μας αναγκάσει να συναντήσουμε κανέναν», πρόσθεσε χαρακτηριστικά.
«Σε αυτό το ταξίδι, ο κ. Δένδιας σχεδίαζε αρχικά να επισκεφθεί μόνο τη Βεγγάζη, αλλά η αντίπαλη κυβέρνηση στην Τρίπολη επέμενε να προσγειωθεί. Ο έλληνας υπουργός συμφώνησε, αλλά με έναν όρο, σύμφωνα με διπλωματικούς αξιωματούχους: να συναντήσει μόνο τον Μοχάμεντ αλ-Μενφί, πρόεδρο του Προεδρικού Συμβουλίου της Λιβύης και πρώην πρεσβευτή στην Ελλάδα. Ο Δένδιας δεν ήθελε να φωτογραφηθεί με τη Νάιλα Μανγκούς, υπουργό Εξωτερικών της Τρίπολης, η οποία υπέγραψε τη συμφωνία για τις έρευνες με την Τουρκία», εξηγεί από την πλευρά του το Politico και σημειώνει:
«Η Τουρκία, ο παραδοσιακός εχθρός της Ελλάδας, έχει στενούς δεσμούς με την GNA (κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας υπό τον Ντμπεϊμπά), και η Αγκυρα της έχει προμηθεύσει εξοπλισμό και πληροφορίες, βοηθώντας στην αποτροπή της εκστρατείας του Χάφταρ να καταλάβει την πρωτεύουσα».
Το επεισόδιο ωστόσο είχε και συνέχεια, καθώς η κυβέρνηση της Τρίπολης δεν ενέκρινε το σχέδιο πτήσης του αεροσκάφους του κ. Δένδια προς τη Βεγγάζη, το οποίο τελικά απογειώθηκε με καθυστέρηση 1,5 ώρας και μέσω του FIR Μάλτας προσέγγισε την ανατολική Λιβύη για να προσγειωθεί στη Βεγγάζη.
Αφού προσπάθησε να παρεμποδίσει την επίσκεψη Δένδια στη Βεγγάζη, η φιλότουρκη κυβέρνηση Ντμπεϊμπά στη Λιβύη εμφανίστηκε ως θιγμένη από το διπλωματικό επεισόδιο στο αεροδρόμιο της Τρίπολης.
Σε διαδοχικά tweets, μάλιστα, το υπουργείο Εξωτερικών –υπό τη Νάιλα Μανγκούς– αποδοκίμασε τη συμπεριφορά του έλληνα υπουργού Εξωτερικών (ουδεμία έκπληξη ότι αντίστοιχα ήταν τα σχόλια από το σύνολο του τουρκικού Τύπου, τούρκους δημοσιολογούντες και στελέχη του τουρκικού καθεστώτος).
«Ο Δένδιας πήγε στη Λιβύη, αλλά δεν κατέβηκε από το αεροσκάφος», ήταν ένας από τους παραπλανητικούς τίτλους στον τουρκικό Τύπο. «Ο λόγος της οργής της Αθήνας είναι οι σχέσεις της Λιβύης με την Τουρκία».
Η Hurriyet γράφει για «πείσμα Δένδια» που «δημιούργησε την κρίση», ενώ η Yeni Safak λέει ότι «το όνομα της κρίσης είναι Δένδιας».
«Ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας, Νίκος Δένδιας, ξεκίνησε επεισοδιακά την επίσκεψη του στη Λιβύη. Ο έλληνας υπουργός Εξωτερικών πήγε στην Τρίπολη, αλλά δεν κατέβηκε από το αεροσκάφος», μετέδωσε το Haber Global συμπληρώνοντας:
»Η υπουργός Εξωτερικών της Λιβύης Νατζλά Μανγκούς πήγε στο αεροδρόμιο για να υποδεχθεί τον Δένδια. Ομως, την τελευταία στιγμή ο Δένδιας επέλεξε να μην κατέβει από το αεροσκάφος και έδωσε εντολή στον πιλότο να απογειωθεί και χωρίς να κάνει καμία ανακοίνωση πήγε στη Βεγγάζη».
Για διπλωματικό σκάνδαλο έκανε λόγο το τηλεοπτικό δίκτυο TGRT HABER: «Αυτό το θέμα στη Λιβύη είναι ένα διπλωματικό σκάνδαλο. Ομως, στη βάση του ζητήματος υπάρχει η Τουρκία. Διότι η Τουρκία με τη Λιβύη έχουν υπογράψει συμφωνία καθορισμού θαλάσσιων περιοχών ευθύνης. Αυτή η συμφωνία είναι νόμιμη. H οργή της Αθήνας για τη συμφωνία μεταξύ της Τουρκίας και της Λιβύης, τώρα πια έφτασε στο σημείο να καταργεί και τους κανόνες ευγενείας».
Σε ανοικτή γραμμή με την Αγκυρα, η κυβέρνηση Ντμπεϊμπά τράβηξε κι άλλο το σχοινί, καλώντας για εξηγήσεις τον έλληνα επιτετραμμένο στην Τρίπολη, ενώ ανακάλεσε τον διπλωματικό της εκπρόσωπο στην Αθήνα, με το τουρκικό πρακτορείο Anadolu να σπεύδει να μεταδώσει πρώτο την είδηση.
«Η γρήγορη διπλωματική ανατροπή πιθανότατα θα επιδεινώσει περαιτέρω τις ήδη τεταμένες σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και διοίκησης της Τρίπολης», καταλήγει το δημοσίευμα του Politico και πάλι όμως ο υπουργός των Εξωτερικών ήταν σαφής για τις διμερείς σχέσεις Ελλάδας – Λιβύης:
«Η Ελλάδα θέλει να έχει συνομιλίες με τη Λιβύη, αλλά με την κυβέρνηση η οποία θα προκύψει από τις εκλογές και θα εκπροσωπεί την πραγματική βούληση του λαού της Λιβύης. Με αυτή την κυβέρνηση, η Ελλάδα πράγματι θα αρχίσει συνομιλίες [για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών μεταξύ των δύο χωρών] και πιστεύω θα καταλήξουμε και σχετικά γρήγορα, γιατί το θέμα είναι μάλλον καθαρό».
«Η υπηρεσιακή κυβέρνηση της Λιβύης έχει υποχρέωση να συνεργαστεί απόλυτα, ώστε να οδηγηθεί η χώρα σε γρήγορες εκλογές», ήταν η απάντηση του κ. Δένδια στις «φωνές» της κυβέρνησης Ντμπεϊμπά περί προσβολής της κυριαρχίας της Λιβύης και σεβασμού του λιβυκού λαού.