«Αμερικανοί και ισραηλινοί αξιωματούχοι φαίνεται να βλέπουν ότι πλησιάζει ένα σημείο καμπής στον πόλεμο της Γάζας» τονίζει στην Washington Post ο διακεκριμένος αρθρογράφος Ντέιβιντ Ιγκνάτιους.
Το επόμενο στάδιο κατά τον ειδικό σε θέματα εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ θα μπορούσε να περιλαμβάνει μια νέα διαπραγμάτευση του Ισραήλ με τη Χαμάς για την απελευθέρωση ομήρων και μια συνοδευτική εκεχειρία που θα διαρκέσει αρκετές εβδομάδες.
Το επιπλέον στοιχείο που παρουσιάζει ο Ιγκνάτιους, με βάση όσα προκύπτουν από τις πηγές του, είναι το ενδεχόμενο μετά την εκεχειρία να δούμε μια σταδιακή υποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων, ιδίως από την περιοχή της βόρειας Γάζας.
Ο αρθρογράφος σημειώνει βεβαίως ότι κορυφαίοι ισραηλινοί αξιωματούχοι επιμένουν ότι ο πόλεμος θα διαρκέσει «μήνες ακόμη», αλλά εξηγεί ότι αυτό γίνεται εν μέρει για λόγους τακτικής έναντι της Χαμάς.
Η ουσία είναι πως η ηγεσία του Ισραήλ γνωρίζει ότι πρέπει να περάσει σε ένα νέο στάδιο της σύγκρουσης «όχι μόνο για να επιτρέψει στους εφέδρους να εγκαταλείψουν τις γραμμές του μετώπου αλλά και για να επιστρέψουν στις δουλειές τους», σημειώνεται στο δημοσίευμα της Washington Post (WP).
Ουάσινγκτον και Ιερουσαλήμ φαίνεται κατά τον Ιγκνάτιους να συμφωνούν στα βασικά:
♦ Θέλουν μια μεταπολεμική Γάζα όπου η Χαμάς δεν θα μπορεί να επιβάλει την πολιτική της βούληση, ενώ άλλοι Παλαιστίνιοι, πιθανώς προερχόμενοι από την Παλαιστινιακή Αρχή, θα αναλάβουν την ευθύνη της διακυβέρνησης.
♦ Θα υπάρχει μια ειρηνευτική δύναμη που θα έχει την υποστήριξη των βασικών μετριοπαθών αραβικών κρατών. Το μεταβατικό αυτό σχήμα θα είναι στην ουσία μια «Αρχή ανασυγκρότησης της Γάζας».
Η ανησυχία στον Λευκό Οίκο
Ο Λευκός Οίκος πιέζει τον ισραηλινό Πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου για τον περιορισμό των στρατιωτικών επιχειρήσεων στη Γάζα το συντομότερο δυνατό, ιδανικά πριν από το τέλος του έτους, ώστε να αποφευχθούν περισσότερες απώλειες μεταξύ των αμάχων.
Ο Ιγκνάτιους σημειώνει ότι το Στέιτ Ντιπάρτμεντ έχει ετοιμάσει ένα έγγραφο περίπου 20 σελίδων που περιγράφει τα βασικά βήματα και τις επιλογές για τη φάση που θα ακολουθήσει μετά τη σύγκρουση.
Το δημοσίευμα της Washington Post προσεγγίζει βάσει πληροφοριών και εκτιμήσεων την «επόμενη φάση»:
-Στην αρχή οι μάχες θα συνεχίζονται, ιδιαίτερα στη νότια Γάζα.
-Καθώς η εξουσία της Χαμάς θα υποχωρεί μέχρι του σημείου της κατάρρευσης, αμερικανοί και ισραηλινοί αξιωματούχοι αναμένουν ότι οι Παλαιστίνιοι θα αναλάβουν νέους ρόλους για τη διακυβέρνηση και την ασφάλεια.
-Κρίσιμο ρόλο υποστήριξης θα έχουν μετριοπαθείς αραβικές κυβερνήσεις οι οποίες, σύμφωνα με τον Ιγνάτιους, «μισούν τη Χαμάς σχεδόν όσο και το Ισραήλ, αλλά δεν το λένε φωναχτά».
-Στη συνέχεια, όταν φτάσει η «επόμενη μέρα», Αμερικανοί και Ισραηλινοί ελπίζουν ότι οι χώρες του Κόλπου, ιδίως η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, μπορούν να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο, παρέχοντας χρήματα, υποστήριξη στο επίπεδο της διοίκησης και νομιμοποίηση στην προσπάθεια ανοικοδόμησης της Γάζας.
Η σύνθεση των μεταβατικών αρχών ασφαλείας
Τι θα συμβεί όταν τα ισραηλινά στρατεύματα αρχίσουν να αποσύρονται; Ο σχεδιασμός αυτός, που δεν έχει οριστικοποιηθεί ακόμη από ΗΠΑ και Ισραήλ, φαίνεται ότι προβλέπει τα εξής:
-Ισραηλινοί κομάντος θα μπορούν να οργανώσουν επιδρομές πίσω στο κέντρο της Γάζας όταν λάβουν πληροφορίες για στόχους μεγάλης σημασίας.
-Για να προστατευθεί ο πληθυσμός των Παλαιστινίων από συμμορίες και πλιατσικολόγους, η δύναμη ασφαλείας θα μπορούσε να αποτελείται κατά κύριο λόγο από Παλαιστίνιους που δεν συνδέονται με τη Χαμάς και είναι πρόθυμοι να συνεργαστούν με τα ισραηλινά στρατεύματα που θα εξακολουθούν να περικυκλώνουν τα σύνορα. Εδώ υπάρχει το ερώτημα πόσοι θα δέχονταν έναν τέτοιο ρόλο.
-Ενα άλλο σενάριο λέει ότι η δύναμη αστυνόμευσης θα μπορούσε να ενισχυθεί από ξένα στρατεύματα, τα οποία θα λειτουργούν υπό την εποπτεία του ΟΗΕ.
«Στο χάος της μεταπολεμικής Γάζας, θα υπάρξει ανάγκη για πειθαρχημένα και έμπειρα στρατεύματα, με κανόνες εμπλοκής που θα τους επιτρέπουν να χρησιμοποιούν αν χρειαστεί στρατιωτική δύναμη» υπογραμμίζει ο Ιγκνάτιους.
Πέτυχε τον στόχο του το Ισραήλ;
Ο αρθρογράφος της Washington Post επισημαίνει πάντως ότι η κατάσταση στο πεδίο της μάχης μέσα στη Γάζα δεν είναι ξεκάθαρη.
Οι Ισραηλινοί πιστεύουν ότι η δομή διοίκησης και ελέγχου της Χαμάς στη βόρεια Γάζα έχει διαρραγεί. Κάποιες μονάδες μάχονται ακόμη, χωρίς ωστόσο να είναι σε θέση να επικοινωνούν αποτελεσματικά με την ηγεσία της Χαμάς, δηλαδή τον Γιαχία Σινουάρ και τον Μοχάμεντ Ντέιφ που έχουν ταμπουρωθεί στον νότο, πιθανώς κοντά στην πόλη Χαν Γιουνίς.
Η δολοφονία και των δύο είναι ένας από τους πρωταρχικούς πολεμικούς στόχους του Ισραήλ που δεν έχει επιτευχθεί. Το έργο περιπλέκεται από την πιθανότητα οι δύο ηγέτες να κρύβονται έχοντας γύρω τους μερικούς από τους εναπομείναντες ισραηλινούς ομήρους.
Επομένως, όπως τονίζεται στο δημοσίευμα της WP, οι ισραηλινοί αντιμετωπίζουν «το ίδιο δίλημμα, μεταξύ της κονιορτοποίησης της Χαμάς και της διάσωσης των ζωών των ομήρων, το οποίο περιπλέκει τον στρατιωτικό τους σχεδιασμό από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος».
Σε ό,τι αφορά την αρχική επιμονή του Ισραήλ να εξαλείψει τη Χαμάς, ο Ιγκνάτιους σημειώνει ότι μάλλον βρίσκεται κι αυτή σε ένα σημείο καμπής:
–«Μετά από 70 και πλέον ημέρες σκληρών μαχών, το Ισραήλ εκτιμά ότι έχει σκοτώσει περίπου 8.500 μαχητές της Χαμάς. Αποτελούσαν μέρος μιας αρχικής δύναμης που η CIA εκτιμούσε σε 20.000-25.000. Οποιοι και αν είναι οι ακριβείς αριθμοί, η αποδυναμωμένη Χαμάς πιθανότατα θα επιβιώσει, ίσως κάπου κρυμμένη» τονίζει ο αρθρογράφος της Washington Post.
Οι διαπραγματεύσεις για τους ομήρους
Ισραηλινοί και Αμερικανοί επιδιώκουν τώρα έναν νέο διάλογο με τη Χαμάς μέσω του Κατάρ ώστε να απελευθερωθούν όσο το δυνατόν περισσότεροι από τους -πλέον των 100- ισραηλινούς ομήρους που παραμένουν στη Γάζα. Ενα σενάριο προβλέπει κατάπαυση πυρός δύο εβδομάδων, απελευθέρωση ομήρων και απόσυρση δυνάμεων του Ισραήλ, ιδίως στο βορρά, μετά τη λήξη αυτής της περιόδου.
Παράλληλα, η Washington Post σημειώνει ότι αμερικανοί και ισραηλινοί αξιωματούχοι συμφωνούν πλέον ότι τα επείγοντα μέτρα για την ανακούφιση της ανθρωπιστικής κρίσης στη Γάζα είναι απαραίτητα για δύο λόγους:
♦ Η μια διάσταση είναι η διεθνής κριτική που δέχονται Ισραήλ και ΗΠΑ «για τον αριθμό των νεκρών Παλαιστινίων αμάχων που πλησιάζει τις 20.000».
♦ Η άλλη διάσταση είναι ο κίνδυνος εξάπλωσης ασθενειών. Για την ώρα ισραηλινοί αξιωματούχοι εκτιμούν ότι έχει ελεγχθεί το ενδεχόμενο για μια επιδημία χολέρας.
Η δυναμικής της σχέσης Μπάιντεν – Νετανιάχου
Η σχέση ανάμεσα στον αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν και τον Νετανιάχου χαρακτηρίστηκε από τριβές κατά το τελευταίο διάστημα καθώς ήταν παραπάνω από εμφανής η πίεση που άσκησε η Ουάσινγκτον για να προχωρήσει το Ισραήλ σε μια νέα φάση του πολέμου.
Ωστόσο, όπως αναφέρει ο Ιγκνάτιους, ανώτερο στέλεχος της διοίκησης του Μπάιντεν σημείωσε στην Washington Post ότι ο Νετανιάχου έδειξε «ψυχραιμία» όταν αντιστάθηκε σε εκκλήσεις εντός του πολεμικού υπουργικού συμβουλίου του Ισραήλ για προληπτικό χτύπημα κατά της Χεζμπολάχ στον Λίβανο κατά τις πρώτες ημέρες μετά την τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς.
Ο αρθρογράφος της αμερικανικής εφημερίδας εκτιμά, κλείνοντας, ότι καθώς το τραύμα της 7ης Οκτωβρίου «απαλύνεται ελαφρώς, ήρθε η ώρα για το Ισραήλ να προχωρήσει προς μια νέα φάση αυτού του πολέμου». Σε αυτήν οι Παλαιστίνιοι πολίτες θα είναι επιτέλους λιγότερο ευάλωτοι σε επιθέσεις, περισσότεροι Ισραηλινοί όμηροι θα απελευθερωθούν ενώ θα αρχίσει ο αναγκαίος σχεδιασμός για την μαζική ανοικοδόμηση του κατεστραμμένου τοπίου στη Γάζα.
Η επόμενη μέρα θα αποκαλύψει ασφαλώς και τις νέες ισορροπίες σε ό,τι αφορά την ευρύτερη πολιτική τάξη στη Μέση Ανατολή.