Τι σημαίνουν τα τελευταία ανοίγματα του γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν προς τις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, ακόμη και προς την ίδια τη Ρωσία του Βλαντίμιρ Πούτιν;
Τίποτε περισσότερο και τίποτε λιγότερο από την προσπάθεια της τωρινής Γαλλίας να σβήσει από τα κατάστιχα μία αδιαφορία πολλών χρόνων, μία διπλωματική απραξία η οποία της κόστισε σε ένα κομβικό σημείο: με τη γαλλική έλλειψη κινητικότητας δεδομένη, η Γερμανία θεώρησε την περιοχή αυτή αποκλειστικά δική της «αυλή».
Το πρώτο σημάδι αλλαγής πλεύσης στην εξωτερική πολιτική της Γαλλίας φάνηκε το περασμένο καλοκαίρι, γράφει η Σιλβί Κάουφμαν στην εφημερίδα Le Monde, με τη γαλλορωσική προσέγγιση. Πρόκειται για αλλαγή στρατηγικής. Υπάρχει, φυσικά, και η εμπορική διάσταση.
Η αρθρογράφος επισημαίνει ότι στο «πακέτο» του Μακρόν περιλαμβάνονται όλες οι χώρες της περιοχής, ανεξαρτήτως του στίγματος της καθεμιάς ξεχωριστά, και με πρώτη στον διακριτό ρόλο της, φυσικά, τη Ρωσία.
«Δεν πρέπει να εκπλήσσει το φαινομενικά παράδοξο των καλών σχέσεων του Μακρόν με τον ούγγρο πρωθυπουργό Βίκτορ Ορμπαν, που έγινε δεκτός στα Ηλύσια τον Οκτώβριο για ένα πολύωρο γεύμα πίσω από κλειστές πόρτες. Ο Ορμπαν θαυμάζει μεν τον Πούτιν, αλλά αγοράζει όπλα κυρίως από την ευρωπαϊκή αγορά (και από Γαλλία)».
Ο θαυμασμός ή η απέχθεια των Ανατολικών προς το πρόσωπο του «τσάρου» δεν είναι πρόβλημα στην προσέγγιση τους από τη γαλλική πλευρά.
Η «επίθεση του χαμόγελου», παρατηρεί η Κάουφμαν, θα είναι πιο περίπλοκη όσον αφορά την Πολωνία, η οποία «δεν θαυμάζει, αλλά μάλλον φοβάται τον Πούτιν σαν την πανούκλα». Ωστόσο οι χειρισμοί έχουν ήδη ξεκινήσει, αφού προσφάτως στο Λονδίνο ο Μακρόν συναντήθηκε με τον πολωνό ομόλογό του Αντρέι Ντούντα και έκλεισε την επίσημη επίσκεψή του στη Βαρσοβία.
Γεγονός πάντως είναι ότι οι μονομερείς πρωτοβουλίες του Εμανουέλ Μακρόν έχουν προκαλέσει προβλήματα στο πλαίσιο της Ενωσης. Η προσέγγιση με τον Πούτιν σόκαρε τους Γερμανούς, αφού και το Βερολίνο εμπλέκεται, παράλληλα με τη Γαλλία, στην αναζήτηση κάποιας λύσης στη ρωσο-ουκρανική σύγκρουση. Επιπλέον, το Βερολίνο βρίσκεται «πίσω από τον αγωγό Nord Stream 2 ώστε να έλθει στη Δύση το ρωσικό φυσικό αέριο παρακάμπτοντας την Ουκρανία». Και ακόμη: «Οι γερμανικές εταιρείες εξαπλώνονται στη Μόσχα περισσότερο από τις γαλλικές».
Δεδομένου ότι οικοδόμηση νέας σχέσης της Ευρώπης με τη Ρωσία δεν είναι δυνατή χωρίς τη συναίνεση της Γερμανίας, με τα ανοίγματα του Μακρόν προς Ανατολάς ο περιλάλητος γαλλογερμανικός άξονας πρέπει πλέον να λογίζεται και ως η νοητή ευθεία γύρω από την οποία διατάσσεται η μάζα ενός σώματος: εκείνου των χωρών του πρώην «σοβιετικού μπλοκ», δηλαδή η Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη.