Ολο και λιγότερα άστρα θα βλέπουμε με γυμνό μάτι τη νύχτα | Shutterstock
Επικαιρότητα

Φωτο-μόλυνση: το φαινόμενο που κρύβει τα άστρα

Ενα νέο φαινόμενο που επηρεάζει την ξαστεριά –όπως η ατμοσφαιρική μόλυνση επηρεάζει το κλίμα– κατέγραψαν αστρονόμοι την τελευταία δεκαετία. Ο υπερ-φωτισμός της Γης μειώνει σταδιακά τα αστέρια που βλέπουμε τη νύχτα με γυμνό μάτι
Protagon Team

«Ουράνια λάμψη». Ο νέος αστρονομικός όρος που μπαίνει στη ζωή μας ακούγεται υπέροχος, αλλά κρύβει μια σύγχρονη αστική κατάρα. Σύμφωνα με τους αστρονόμους, είναι το φαινόμενο του υπερβολικού φωτισμού των σύγχρονων αστικών κέντρων. Και μία από τις συνέπειές του είναι η δραματική μείωση των αστεριών που μπορούμε να δούμε με γυμνό μάτι τη νύχτα.

Ο δρ Κρίστοφερ Κίμπα και η ομάδα του παρατηρούσαν τον νυκτερινό ουρανό από το 2011 και δημοσίευσαν τα συμπεράσματά τους σε άρθρο τους στο περιοδικό «Science». Σύμφωνα με τις μετρήσεις τους, την τελευταία δωδεκαετία ο τεχνητός φωτισμός της Γης έχει αυξηθεί κατά 10%.

Αυτό το γεγονός επηρεάζει σταδιακά τον νυχτερινό ύπνο των κατοίκων των αστικών κέντρων και τη συμπεριφορά πολλών νυκτόβιων ζώων, ενώ ταυτόχρονα μειώνει σε επίπεδα αφανισμού αρκετά έντομα – γεγονός που συνάδει με το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής. Παράπλευρη συνέπεια της ουράνιας λάμψης είναι η σταδιακή εξαφάνιση των άστρων από το οπτικό μας πεδίο.

Σύμφωνα με τη μελέτη, «ο κόσμος βλέπει τις εντυπωσιακά φωτεινές εικόνες από το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS) και αποθαυμάζει, καθώς η Γη μας μοιάζει με χριστουγεννιάτικο δένδρο. Δεν μπορεί να συλλάβει την ιδέα ότι αυτό είναι σύμπτωμα μόλυνσης. Είναι σαν να θαυμάζουμε τα χρώματα του ουράνιου τόξου που προκύπτουν από την ανάμιξη του πετρελαίου με το νερό, χωρίς να καταλαβαίνουμε την μόλυνση που προκαλεί το πετρέλαιο στο νερό».

Με βάση αυτή τη μελέτη, οι επιστήμονες ισχυρίζονται ότι ένα παιδί που θα γεννηθεί σε περιοχή όπου τη νύχτα 250 αστέρια είναι ορατά με γυμνό μάτι, μόλις κλείσει τα 18 του θα μπορεί να διακρίνει μόλις 100 από αυτά στην ίδια περιοχή.

Ο δρ Κίμπα αναφέρει ότι ήλπιζε να δει μείωση του νυχτερινού φωτισμού των αστικών κέντρων την τελευταία τριετία, ελέω της αντικατάστασης των παλαιών λαμπών με τις πιο σύγχρονες και οικολογικές λάμπες LED. Αλλά με τη συνύπαρξη τόσων διαφορετικών φωτισμών, συμπεριλαμβανομένων των διαφημιστικών και των διακοσμητικών φώτων, ο ουρανός είναι πιο λαμπερός από ποτέ.

Οσο για τα φώτα LED, η χρήση τους οδηγεί στο παρακάτω παράδοξο: όσο πιο φθηνά και πιο σωστά κατευθυνόμενα φώτα χρησιμοποιούνται, τόσο ο κόσμος και οι αρμόδιοι απαιτούν περισσότερο δημόσιο φωτισμό. «Πρόκειται για έναν νέο ανθρώπινο εθισμό», καταλήγει η έρευνα.