Με μία επιεικώς παραληρηματική δήλωση, μετά τη συνάντησή τους στην Οζάκα, ο Ντόναλντ Τραμπ επιχείρησε να βγάλει από τη δύσκολη θέση τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για το θέμα των S-400, χαρακτηρίζοντας «περίπλοκη» την όλη κατάσταση και δηλώνοντας ότι «εξετάζει διάφορες λύσεις» ώστε να μην επιβληθούν τελικά οι προγραμματιζόμενες κυρώσεις κατά της Τουρκίας, για την προμήθεια του ρωσικού συστήματος.
Ψευδόμενος μάλιστα, ο αμερικανός πρόεδρος επέρριψε την ευθύνη για την απόφαση της Τουρκίας να στραφεί στη Ρωσία για τους S-400, στον… Μπαράκ Ομπάμα, λέγοντας χαρακτηριστικά:
«Είναι μια περίπλοκη κατάσταση επειδή ο πρόεδρος Ερντογάν δεν είχε το δικαίωμα να αγοράσει τους πυραύλους Patriot. Δεν του είχε επιτραπεί από την κυβέρνηση Ομπάμα να τους αγοράσει μέχρι να κάνει μια συμφωνία για την αγορά άλλων πυραύλων. Γι ‘αυτό αγοράζει το άλλο σύστημα και στη συνέχεια ξαφνικά λένε καλά, μπορείτε τώρα να αγοράσετε το σύστημά μας. Δεν μπορείτε να κάνετε δουλειές με αυτόν τον τρόπο».
Ο συγκεκριμένος ισχυρισμός είναι βέβαιο πως θα προκαλέσει ποικίλες συζητήσεις στην Ουάσινγκτον, ενώ σφοδρή αναμένεται να είναι και η αντίδραση του Κογκρέσου.
«Είναι ένα χάος, είναι ένα χάος (σ.σ. κατάσταση των σχέσεων με την Τουρκία). Και ειλικρινά, δεν είναι λάθος του Ερντογάν. Τώρα λοιπόν θα γράψετε ότι έχουμε τα τελευταία νέα: “Ο Ντόναλντ Τραμπ αγαπά την Τουρκία, αγαπά την Τουρκία. Ο Ντόναλντ Τραμπ είναι στην πλευρά της Τουρκίας, αντί των Ηνωμένων Πολιτειών”… Όχι, δεν είμαι”», ανέφερε στη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε.
Αναλυτικά ο διάλογος με τους εκπροσώπους του Τύπου
ΕΡΩΤΗΣΗ: Και για την Τουρκία, κύριε Πρόεδρε. Η Τουρκία θα αντιμετωπίσει κυρώσεις εάν προχωρήσει με την αγορά των S-400;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΡΑΜΠ: Εντάξει, λοιπόν, η Τουρκία είναι μια ενδιαφέρουσα περίπτωση – γιατί υπάρχει και κάτι άλλο Τζιμ. Τα πάω καλά μαζί του, είναι σκληρός. Σωστά; Πρόεδρος Ερντογάν. Είναι σκληρός, αλλά τα πάω καλά μαζί του. Και ίσως αυτό να είναι κακό, αλλά εγώ νομίζω ότι είναι πολύ καλό. Διότι, ειλικρινά, ήθελε να εξαλείψει – έχει ένα μεγάλο πρόβλημα με τους Κούρδους, όπως όλοι γνωρίζουν. Και είχε ένα στρατό 65.000 ανθρώπων στα σύνορα και επρόκειτο να εξαλείψει τους Κούρδους που μας βοήθησαν στον πόλεμο με τους Τζιχαντιστές του ISIS. Νικήσαμε το χαλιφάτο. Έχουμε το 100 τοις εκατό του χαλιφάτου. Του τηλεφώνησα και του ζήτησα να μην το κάνει. Είναι οι φυσικοί εχθροί του ή της Τουρκίας. Και δεν το έχει κάνει. Ήταν ευθυγραμμισμένοι για να επιτεθούν και να εξαλείψουν τους ανθρώπους που απλά νίκησαν το χαλιφάτο του ISIS. Του είπα, «δεν μπορείτε να το κάνετε αυτό». Δεν μπορείτε να το κάνετε. Και δεν το έκανε. Έτσι έχω μια σχέση.
Αλλά επιτρέψτε μου να σας πω – πάει στη διάρκεια της δικυβέρνησης Ομπάμα. Και θέλει να αγοράσει τον πύραυλο Patriot. Σωστά; Δεν του το πούλησαν. Θέλει να το αγοράσει – αν και είναι μέλος του ΝΑΤΟ, και, θεωρητικά, θα μπορούσε να είναι σύμμαχος εάν σεβόταν τον Πρόεδρο και έχει έναν μεγάλο στρατό και είναι – ξέρετε, είναι μαχητές. Οι Τούρκοι είναι μεγάλοι μαχητές.
Και εργαζόμαστε στην επαρχία Iντλίμπ μαζί επειδή δεν θέλει να δει 3 εκατομμύρια ανθρώπους να σκοτώνονται και ούτε εγώ – στη Συρία. Αλλά – και το ανέφερα αυτό. Αυτό ήταν άλλο πράγμα που ανέφερα, στον Πρόεδρο Πούτιν. Είπα, “Παρακαλώ, πήγαινε ήρεμα με το Idlib.” Επειδή, ξέρετε, το περικυκλώνουν. Νομίζω ότι αν δεν έκανα μια δήλωση πριν από έξι μήνες, αυτό θα ήταν καταστροφικό. Έχουν όμως 30.000 τρομοκράτες στην επαρχία Idlib. Υπάρχουν 3 εκατομμύρια άνθρωποι. Και, ξέρετε, να «πάρει» τρομοκράτες είναι εντάξει, αλλά δεν θέλετε να σκοτώσετε 3 εκατομμύρια ανθρώπους ή ένα εκατομμύριο ανθρώπους για να πάρετε τους τρομοκράτες. Έτσι, ούτως ή άλλως – οπότε τα βρίσκουμε υπέροχα.
Αλλά τι συνέβη με την Τουρκία – και θα σας πω όταν είναι δίκαιο και όταν δεν είναι δίκαιο. Ήθελε να αγοράσει τον πυραυλο Patriot. Η ομάδα του προέδρου Ομπάμα είπε όχι. Συνέχιζε να θέλει να το αγοράζει. Συνέχισαν να λένε όχι, όχι, όχι. Δεν μπορούσε να το αγοράσει. Τώρα, το χρειαζόταν για την άμυνα του. Το χρειαζόταν. Έτσι πήγε στη Ρωσία και αγόρασε τους S-400. Έκανε μια συμφωνία για να το αγοράσει επειδή δεν μπορούσε να το πάρει (εννοεί από τις ΗΠΑ). Δεν του επέτρεπαν να το αγοράσει. Δεν το επέτρεπαν. Αυτή η κυβέρνηση, εννοώ η κυβέρνηση πριν από τη δική μου, δεν τον άφηνε να το αγοράσει. Έτσι πηγαίνει έξω, πηγαίνει στη Ρωσία, και κάνει μια συμφωνία για τους S-400. Και ας υποθέσουμε ότι δεν είναι τόσο καλή, αλλά έκανε μια συμφωνία. Τους πλήρωσε χρήματα – πολλά χρήματα. Έβαλε πολλά χρήματα. Και το αγόρασε.
Μόλις το αγόρασε, οι άνθρωποί μας επέστρεψαν σ ‘αυτόν και είπαν: “Ακούστε, δεν θέλουμε να χρησιμοποιήσετε αυτό το σύστημα”, επειδή δεν είναι το σύστημα του ΝΑΤΟ και ούτω καθεξής – γνωρίζετε όλους τους λόγους. «Δεν θέλουμε να χρησιμοποιήσετε αυτό το σύστημα. Κάνετε μας μια χάρη – θα σας πουλήσουμε τον Patriot». Είπε: “Είναι πολύ αργά, το αγόρασα ήδη”. Δεν μπορούσε να κάνει τίποτα. το αγόρασε ήδη.
Εν τω μεταξύ, αγόρασε πάνω από εκατό F-35s, το μεγαλύτερο αεροπλάνο στον κόσμο. Είναι μυστικό. Δεν μπορείτε να το δείτε. Είναι πραγματικά δύσκολο να νικήσετε κάτι όταν δεν μπορείτε να το δείτε. Αλλά αγόρασε πάνω από εκατό. Νομίζω ότι αγόρασε 116. Αλλά αγόρασε πάνω από εκατό. Πολλά. Και υπάρχουν επιλογές για περισσότερα. Και τώρα θέλει παράδοση. Έχει καταβάλει ένα τεράστιο ποσό χρημάτων, στον Lockheed – την εταιρεία μας, τις δουλειές μας, τα πάντα.
Και τώρα λένε ότι χρησιμοποιεί το σύστημα S-400, το οποίο είναι ασύμβατο με το σύστημά μας, και αν χρησιμοποιήσετε το σύστημα S-400, η Ρωσία και άλλα άτομα μπορούν να αποκτήσουν πρόσβαση στη μεγαλοφυία του F-35. Αλλά, ειλικρινά, είμαι για τη χώρα μας, αλλά αντιμετωπίστηκε πολύ άδικα. Του είπαν ότι δεν μπορείτε να το αγοράσετε, δεν μπορείτε να το αγοράσετε. Ξέρετε, είναι το παλιό μυστικό, όταν δεν μπορείτε να έχετε κάτι, ξαφνικά, καταλήγει να πάει και να πάρει κάτι άλλο, και τότε του είπαν, πρώτα του είπαν: “Θα το πουλήσουμε Μπορείτε να το έχετε σε τέσσερα χρόνια. ” Στη συνέχεια, του είπαν, “Θα σας το δώσουμε αμέσως”. Αλλά είπε: “Δεν μπορώ να το κάνω, αγόρασα, έχω ξοδέψει μια περιουσία για να αγοράσω ένα άλλο σύστημα” – παρόμοιο σύστημα – από τη Ρωσία. Το πρόβλημα είναι ότι αγόρασε ήδη τα αεροπλάνα. Και τα αεροπλάνα δεν είναι συμβατά από τη σκοπιά μας. Όχι από την άποψη της συμβατότητας, αλλά από τη δική μας άποψη, της εθνικής ασφάλειας.
“Έτσι είναι ένα χάος .Είναι ένα χάος. Και ειλικρινά, δεν είναι λάθος του Ερντογάν. Τώρα λοιπόν θα γράψετε ότι έχουμε τα τελευταία νέα: “Ο Ντόναλντ Τραμπ αγαπά την Τουρκία, αγαπά την Τουρκία. Ο Ντόναλντ Τραμπ είναι στην πλευρά της Τουρκίας, αντί των Ηνωμένων Πολιτειών”… Όχι, δεν είμαι”».
«Μόλις ακούσαμε από τον Τραμπ ότι κυρώσεις εναντίον της Τουρκίας δεν θα επιβληθούν», δήλωσε από την πλευρά του, εμφανώς ικανοποιημένος ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Οπως είπε ο τούρκος πρόεδρος, οι S400 είναι στη διαδικασία της παράδοσης και δεν ταιριάζει σε μια χώρα όπως η Τουρκία να απαρνηθεί ένα τέτοιο συμβόλαιο που βρίσκεται στη διαδικασία παράδοσης. «Αυτή η υπόθεση έχει τελειώσει», ξεκαθάρισε.
Για το θέμα των Patriot, υποστήριξε ότι επί περιόδου Ομπάμα η Τουρκία είχε κάνει βήμα αλλά το Κογκρέσο δεν είχε επιτρέψει τη αγορά τους και έτσι η Τουρκία έπρεπε να κάνει ένα βήμα για το αντιαεροπορικό πυραυλικό της σύστημα.
«Συμφωνήσαμε με τη Ρωσία με τους καλύτερους όρους. Στο θέμα των κυρώσεων ο κ. Τραμπ το ξεκαθάρισε. Ακούσαμε ειδικά από αυτόν ότι τέτοιο πράγμα δεν θα γίνει», διαβεβαίωσε.
Σε ερώτηση για το αν θα εγκατασταθούν οι S-400 στην Αν. Μεσόγειο για να προστατεύουν τα γεωτρύπανα και τις δραστηριότητες για εξόρυξη υδρογονανθράκων της Τουρκίας στην περιοχή, ο Ερντογάν απάντησε λέγοντας χαρακτηριστικά: «ας μην τρέχουμε να πάρουμε βρακί για το παιδί που δεν γεννήθηκε. Ας τους πάρουμε πρώτα και θα δούμε».
«Την ώρα που προχωράει το θέμα μας με τους S400, εμείς αγοράζουμε 100 αεροσκάφη Boeing από τις ΗΠΑ. Εμείς με τις ΗΠΑ είμαστε στρατηγικοί συνέταιροι. Κανένας δεν έχει δικαιώματα να παρεμβαίνει στα κυριαρχικά δικαιώματα της Τουρκίας σχετικά με τα βήματα που θα κάνει ως στρατηγικός εταίρος», παρατήρησε.
Οσο για τα μαχητικά F35, ο Ερντογάν σημείωσε ότι μέχρι σήμερα η Τουρκία έχει πληρώσει 1,4 δισ. δολ. και μάλιστα είναι και κοινός παραγωγός. «Ως κοινός εταίρος μέχρι στιγμής μας παρέδωσαν τέσσερα F35. Κι έχουμε να παίρνουμε άλλα 100 συν 6. Προσδοκούμε σε αυτά. Αλλά οι δηλώσεις που έχουν κάνει κάποιοι κατώτεροι δεν ταιριάζουν με τις δηλώσεις του (αμερικανού) προέδρου», παρατήρησε για τις πρόσφατες αποφάσεις της Γερουσίας.
Η ανακοίνωση του Λευκού Οίκου
Μετά το τέλος της συνάντησης, ο Λευκός Οίκος εξέδωσε την ακόλουθη ανακοίνωση:
«Σήμερα ο Πρόεδρος Τραμπ συναντήθηκε με τον Πρόεδρο Ερντογάν της Τουρκίας στη Σύνοδο Κορυφής της G20 στην Οζάκα της Ιαπωνίας. Οι δύο ηγέτες συζήτησαν μια σειρά διμερών θεμάτων που είναι σημαντικά για τις δύο χώρες, συμπεριλαμβανομένης της επιθυμίας για βελτίωση του διμερούς εμπορίου και επίτευξη κοινών στόχων στη Συρία.
Ο Πρόεδρος εξέφρασε την ανησυχία του για την πιθανή αγορά από την Τουρκία του ρωσικού συστήματος πυραυλικής άμυνας S-400 και ενθάρρυνε την Τουρκία να συνεργαστεί με τις Ηνωμένες Πολιτείες για την αμυντική συνεργασία με τρόπο που να ενισχύει τη Συμμαχία του ΝΑΤΟ».
Από την πλευρά της, η τουρκική Προεδρία υποστηρίζει ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ εξέφρασε την επιθυμία του, το ζήτημα των S-400 να επιλυθεί χωρίς να ζημιωθούν οι διμερείς σχέσεις Ουάσιγκτον – Αγκυρας. Κατά την ίδια ανακοίνωση, ο πρόεδρος Ερντογάν εξέφρασε ανησυχίες για ενέργειες των ΗΠΑ που μπορεί να ζημιώσουν την στρατηγική συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών