Φρανσουά Μπαϊρού, ο τέταρτος πρωθυπουργός της Γαλλίας μέσα στο 2024. Και μόνο αυτός ο αριθμός αντικατοπτρίζει την πολιτική αστάθεια στη Γαλλία, τη μεγαλύτερη εδώ και δεκαετίες που βιώνει η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωπαϊκής Ενωσης και εν μέσω διεθνών πολιτικών αναταράξεων.
Επειτα από κοπιώδεις διαβουλεύσεις για να βρεθεί ένας διάδοχος του Μισέλ Μπαρνιέ, ο οποίος ανατράπηκε την περασμένη εβδομάδα μετά την υπερψήφιση μιας ιστορικής πρότασης μομφής, και έπειτα από μέρες αναμονής, ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν ανακοίνωσε το μεσημέρι Παρασκευής την επιλογή του.
«Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας διόρισε πρωθυπουργό τον κ. Φρανσουά Μπαϊρού και του ανέθεσε να σχηματίσει κυβέρνηση», τόνισε η ανακοίνωση του προεδρικού μεγάρου των Ηλυσίων.
Το μέγεθος της πρόκλησης που αντιμετωπίζει ο 73χρονος βετεράνος κεντρώος πολιτικός, σύμμαχος του προέδρου εδώ και χρόνια, δεν είναι δύσκολο να αναγνωσθεί, με τις προθέσεις των κομμάτων απέναντι στην επιλογή Μπαϊρού να δείχνουν πόσο εύθραυστη είναι η πολιτική κατάσταση και πως η εγγύτητά του με τον βαθιά αντιδημοφιλή Μακρόν μπορεί επίσης να εντείνει την τρωτότητα του νέου πρωθυπουργού.
Το Σοσιαλιστικό Κόμμα, με το οποίο ο Μακρόν «φλέρταρε» κατά τη διαδικασία επιλογής νέου πρωθυπουργού, κατηγόρησε τον πρόεδρο της Γαλλίας ότι αγνόησε τα αιτήματά του για έναν κεντροαριστερό ηγέτη χαρακτηρίζοντας την επιλογή Μπαϊρού «επικίνδυνη».
«Επομένως, δεν θα μπούμε στην κυβέρνηση και θα παραμείνουμε στην αντιπολίτευση», δήλωσε ο Μπορίς Βαλό, πρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας των Σοσιαλιστών.
Η Ακροδεξιά φάνηκε να κρατά στάση αναμονής. «Δεν θα υπάρξει εκ των προτέρων μομφή», δήλωσε ο Ζορντάν Μπαρντελά, ο πρόεδρος του ακροδεξιού Εθνικού Συναγερμού, οι ψήφοι του οποίου, μαζί με αυτές των βουλευτών της Αριστεράς, οδήγησαν στην ανατροπή του πρώην πρωθυπουργού Μισέλ Μπαρνιέ στην Εθνοσυνέλευση.
Το κόμμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς, «Η Ανυπότακτη Γαλλία» (LFI), τάχθηκε υπέρ μιας πρότασης μομφής κατά του Μπαϊρού επειδή δεν προέρχεται από τις τάξεις της Αριστεράς. «Οι βουλευτές έχουν δύο επιλογές: να υποστηρίξουν τη διάσωση του Μακρόν ή τη μομφή. Εμείς κάναμε τη δική μας», έγραψε στο X η πρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας της LFI στην Εθνοσυνέλευση Ματίλντ Πανό. «Θα καταθέσουμε πρόταση μομφής», πρόσθεσε ο συντονιστής του κινήματος Μανουέλ Μπομπάρ, καταγγέλλοντας μια ύβρη προς τη δημοκρατία.
Το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα ανακοίνωσε ότι θα αποφασίσει αν βουλευτές του θα συμμετάσχουν σε μια νέα κυβέρνηση υπό τον Μπαϊρού, αφού ο νέος πρωθυπουργός παρουσιάσει το πολιτικό του πρόγραμμα, δήλωσε ο Λοράν Βοκιέ, πρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας των Ρεπουμπλικάνων. «Η συλλογική μας απόφαση για μια πιθανή συμμετοχή θα εξαρτηθεί από το πρόγραμμά του», δήλωσε ο Βοκιέ.
Η επικεφαλής των Πρασίνων, Μαρίν Τοντελιέ δήλωσε από την πλευρά της ότι θα στηρίξει μια πρόταση μομφής κατά του νέου πρωθυπουργού αν αυτός δεν προχωρήσει σε μέτρα φορολογικής ελάφρυνσης και προστασίας του συνταξιοδοτικού.
«Μακρύς ο δρόμος», νηφάλια προσέγγιση
Ο Μπαϊρού επιχείρησε να δώσει μια νηφάλια εκτίμηση για το αν θα μπορέσει να βρει ισορροπίες στην Γαλλική Εθνοσυνέλευση. «Είναι μακρύς ο δρόμος, όλοι το ξέρουν», είπε σε δημοσιογράφους. «Δεν είμαι ο πρώτος που ακολουθεί μακρύ δρόμο».
Πρόεδρος του MoDem, ενός κεντρώου κόμματος που ίδρυσε ο ίδιος, στις πρώτες του δηλώσεις, είπε ότι θέλει μια «συμφιλίωση» των Γάλλων μπροστά στη μεγάλη πολιτική κρίση από την οποία η χώρα παλεύει να βγει μετά τη διάλυση της Βουλής τον Ιούνιο.
Ο Μπαϊρού θα αναλάβει τη δύσκολη αποστολή να σχηματίσει μια κυβέρνηση η οποία να μπορέσει να επιβιώσει της απειλής μιας πρότασης μομφής σε βάρος της στην Εθνοσυνέλευση, όπου δεν υπάρχει ένας πλειοψηφικός συνασπισμός, και να υιοθετηθεί ένας προϋπολογισμός για το 2025.
Η μείωση του συσσωρευμένου χρέους της Γαλλίας δεν είναι μόνο πολιτική προτεραιότητα αλλά ηθική υποχρέωση, είπε στις πρώτες του δηλώσεις κατά την ανάληψη των καθηκόντων του ο νέος πρωθυπουργός. «Το έλλειμμα και το χρέος, αυτό είναι ένα ζήτημα που εγείρει ηθικά ερωτήματα», τόνισε.
Ο άνθρωπος που έκανε πρόεδρο τον Μακρόν
Ο Μπαϊρού ήταν υποψήφιος πρόεδρος τρεις φορές από το 2002 έως το 2012, χωρίς να φτάσει ποτέ στον δεύτερο γύρο των εκλογών. Η συμμαχία του με τον Μακρόν το 2017 άνοιξε τον δρόμο για την εκλογή του νεότερου προέδρου της Γαλλίας.
Στη συνέχεια διορίστηκε υπουργός Δικαιοσύνης, αλλά παρέμεινε στη θέση του μόνο για 34 ημέρες, για μια υπόθεση υπεξαίρεσης ευρωπαϊκών κονδυλίων από το κόμμα του. Τα δικαστήρια, τον Φεβρουάριο, αθώωσαν τον Μπαϊρού. Από το 2017, είναι δήμαρχος της Πο, μιας πόλης στη νοτιοδυτική Γαλλία.
Η πολιτική κρίση που δείχνει αδιέξοδη έχει εγείρει αμφιβολίες για το αν ο Μακρόν θα ολοκληρώσει τη δεύτερη προεδρική του θητεία μέχρι το 2027.
Αυτή η πολιτική αβεβαιότητα που έχει αυξήσει το κόστος δανεισμού της Γαλλίας σε συνδυασμό με την προεκλογική περίοδο που έχει εισέλθει η Γερμανία, εμφανίζει ένα κενό εξουσίας στην καρδιά της Ευρώπης, τη στιγμή που ο Ντόναλντ Τραμπ οδεύει προς τον Λευκό Οίκο.
Ο Μακρόν ελπίζει ότι ο Μπαϊρού μπορεί να «επιζήσει» τουλάχιστον μέχρι τον Ιούλιο, όταν η χώρα μπορεί να διεξαγάγει νέες βουλευτικές εκλογές.