H ανακοίνωση του Αλέξη Τσίπρα, ότι μετά την τρίτη ήττα σε εθνικές εκλογές και τη δραματική συρρίκνωση των ποσοστών και της κοινοβουλευτικής δύναμης του ΣΥΡΙΖΑ δεν θα είναι υποψήφιος στις εσωκομματικές διαδικασίες για την ανάδειξη νέας ηγεσίας, δημιούργησε μια νέα παράδοξη συνθήκη σε ένα κόμμα που ήδη χαρακτηριζόταν από πολλές παραδοξότητες.
Ποιος ή ποια θα είναι ο διάδοχος ύστερα από 15 χρόνια ηγεμονίας του κ. Τσίπρα; Διότι περί αυτού επρόκειτο, ανεξάρτητα από τα ρομαντικά περί δημοκρατικών διαδικασίων. Και πότε θα εκλεγεί αυτός ή αυτή; Πώς θα διεξαχθεί το συνέδριο; Και τι θα κάνουν όλοι αυτοί οι οποίοι εύστοχα χαρακτηρίστηκαν από τον ευρωβουλευτή Στέλιο Κούλογλου ως «επάγγελμα “Τσίπρας”»;
«Ο ΣΥΡΙΖΑ είχε χαρακτηριστικά μεξικανικού στρατού, όποιος είχε ένα τουφέκι έμπαινε μέσα. Ομως τώρα είναι ένας μεξικανικός στρατός χωρίς Εμιλιάνο Ζαπάτα», σχολίασε πολιτικός αναλυτής, περιγράφοντας την εικόνα γενικευμένης αμηχανίας, αν όχι διάλυσης στα γραφεία της Κουμουνδούρου. Το επεισόδιο με την τραμπούκικη επίθεση του Δημήτρη Τζανακόπουλου στον πρώην γραμματέα της ΚΕ Πάνο Ρήγα, προτού καν ανακοινώσει την απόφασή του ο κ. Τσίπρας, είναι χαρακτηριστικό της παντελούς αταξίας που επικρατεί –ο καθένας κάνει ό,τι θέλει.
Οι παραδοξότητες είναι πολλές, ακόμα και για το πώς θα φτιαχτεί ένας οδικός χάρτης για το επόμενο διάστημα: ο κ. Τσίπρας πρότεινε στο Εκτελεστικό Γραφείο να διοργανωθεί το έκτακτο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ το αργότερο τον Σεπτέμβριο, μαζί με την εκλογή του νέου προέδρου –δηλαδή ο ΣΥΡΙΖΑ θα περάσει ένα καλοκαίρι με «απερχόμενο» πρόεδρο και άλλον επικεφαλής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, πιθανότατα την Ολγα Γεροβασίλη.
Τον οδικό χάρτη θα τον αποφασίσει η Πολιτική Γραμματεία πιθανότατα μέσα στο Σαββατοκύριακο. Μέσα στο πρώτο δεκαήμερο του Ιουλίου αναμένεται να συγκληθεί και η Κεντρική Επιτροπή. Ενα συνέδριο πιο αργά, τον Νοέμβριο, ώστε να γίνει διάλογος επί της ουσίας και όχι υπό την πίεση των αυτοδιοικητικών εκλογών ήθελε η «Ομπρέλα».
Πόσοι θα ψηφίσουν τον/την αρχηγό;
Η «Καθημερινή», σε ρεπορτάζ του Αντώνη Αντζολέτου, έγραψε πως μπορεί οι διαδικασίες να μοιραστούν και η εκλογή του νέου προέδρου, η οποία σύμφωνα με το καταστατικό θα γίνει από τη βάση των 170.000 μελών που είχαν εγγραφεί την άνοιξη του 2022, να προηγηθεί, ακόμη και μέσα στον Ιούλιο, και να ακολουθήσει το συνέδριο, «που έτσι και αλλιώς χρειάζεται μια μεγάλη προεργασία». Αλλά οι εσωκομματικές εκλογές δεν απαιτούν «μεγάλη προεργασία»; Δεν απαιτούν οργάνωση και στελέχωση εκλογικών τμημάτων; Και πόσοι θα ψηφίσουν τώρα χωρίς τον εμβληματικό αρχηγό και μετά από διαδοχικές ταπεινωτικές ήττες στις εθνικές εκλογές;
Ατομα με γνώση του τι συμβαίνει στον ΣΥΡΙΖΑ αυτήν την περίοδο, εκτίμησαν ότι ακόμα και ο στόχος των 50.000 ψηφοφόρων για εκλογή νέου αρχηγού είναι υπερβολικά φιλόδοξος, δεδομένων τόσο της απογοήτευσης που επικρατεί στις τάξεις των ψηφοφόρων μετά τις εκλογές, όσο και του ότι θα βρισκόμαστε και στην καρδιά του καλοκαιριού. Αλλά τότε τι νομιμοποίηση θα έχει ο νέος αρχηγός από ένα τόσο περιορισμένο αριθμό εκλεκτόρων;
«Ο ΣΥΡΙΖΑ των 172.000 μελών σήμερα είναι βέβαιο ότι θα είναι πρώτο κόμμα και με διαφορά στις επόμενες εκλογές», έλεγε με τη χαρακτηριστική του οίηση, τον Μάιο του 2022, στον πανηγυρικό λόγο του ο (επανεκλεγείς με 99,05%) κ. Τσίπρας, ο οποίος όμως, ως γνωστόν, έναν χρόνο μετά, υπέστη μια επική διπλή εκλογική συντριβή. Τι θα μπορεί να υποστηρίξει ο νέος ή η νέα αρχηγός με έναν γλίσχρο αριθμό ψηφοφόρων;
Οι 6+1 υποψήφιοι
Υποψήφιοι αρχηγοί, βέβαια, δεν έχουν υπάρξει ακόμα, αλλά θα υπάρξουν, ήδη κάποιοι κάνουν λόγο για ένα σχήμα 6+1:
Ολο το προηγούμενο διάστημα η Εφη Αχτσιόγλου –βουλευτής Δυτικού Τομέα Αθηνών και πρώτη σε σταυρούς στην Κεντρική Επιτροπή πέρυσι– παρουσιάζεται ως φαβορί, οι αποδόσεις στις στοιχηματικές της δίνουν 2 προς 1. Από τους χαρισματικούς της νέας γενιάς, θεωρείται και ο βουλευτής Μεσσηνίας Αλέξης Χαρίτσης. Αλλά και η Ρένα Δούρου, επίσης εκλεγείσα στον Δυτικό Τομέα Αθηνών και δεύτερη σε ψήφους στην ΚΕ (γεγονός που δείχνει τα ερείσματά της στον κομματικό μηχανισμό), δεν έχει κρύψει τις φιλοδοξίες της για κάτι μεγαλύτερο –φιλοδοξίες που τραυματίστηκαν όταν συνέβη η γνωστή «στραβή» στη βάρδιά της, η πολύνεκρη τραγωδία στο Μάτι.
Σύμφωνα με την «Καθημερινή», ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, βουλευτής Βορείου Τομέα Αθηνών, είχε αποφασίσει να είναι υποψήφιος αν ο κ. Τσίπρας έδινε το «παρών». Οχι τόσο ως διεκδικητής της προεδρίας ή ως επικεφαλής της εσωκομματικής αντιπολίτευσης, όσο ως αντίβαρο προκειμένου να μη δοθεί η εικόνα ενός κόμματος που δεν έχει εναλλακτικές. Τώρα έχει δεύτερες σκέψεις, καθώς το ζητούμενο είναι η νέα γενιά.
Οπως από την άλλη ανέφεραν «Τα Νέα», σε ρεπορτάζ του Δημήτρη Ν. Μανιάτη, υπάρχει πλέον και το όνομα του Γαβριήλ Σακελλαρίδη, κυβερνητικού εκπροσώπου στο πρώτο εξάμηνο του 2015 και νυν διευθυντή του ινστιτούτου κοινωνικής έρευνας «Ετερον». Επισημαίνεται πως από πλευρά του αρνούνται κάθε κουβέντα για υποψηφιότητα προεδρίας του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά υπογραμμίζεται πως ο ίδιος έχει μεγάλη εσωτερική δημοφιλία, ενώ εδώ και καιρό έχει επανακτήσει «διαύλους με τις περισσότερες φυλές της Κουμουνδούρου».
Κατά το ίδιο ρεπορτάζ υπάρχει και ο Διονύσης Τεμπονέρας, ο οποίος είναι μέλος της Πολιτικής Γραμματείας και της Κεντρικής Επιτροπής και πρόσφατα τέθηκε και επικεφαλής της επιτροπής του εκλογικού αγώνα. Μετριοπαθής, μαχητικός, με καλό δίαυλο και με τους πασοκογενείς του κόμματος, δεν ήταν υποψήφιος στις εθνικές εκλογές, δεν ήθελε να είναι και στις αυτοδιοικητικές, ακουγόταν ως τώρα για τις ευρωεκλογές, ενώ διατηρεί καλή χημεία και σχέση με τον κ. Τσίπρα.
Αυτές οι δύο τελευταίες περιπτώσεις έχουν το χαρακτηριστικό ότι είναι εξωκοινοβουλευτικοί. Ομως ήδη διατυπώνονται απόψεις στον ΣΥΡΙΖΑ ότι θα μπορεί να υπάρχει «διαρχία», όπως άλλωστε είχε συμβεί στην αρχή της ηγεσίας του κ. Τσίπρα, όταν ως και το 2009 επικεφαλής της ΚΟ του τότε Συνασπισμού ήταν ακόμα ο Αλέκος Αλαβάνος.
Από την «Καθημερινή» πάντως, επισημάνθηκε ότι κάποιοι θεωρούν πιθανή και την υποψηφιότητα του βουλευτή Χανίων, Παύλου Πολάκη. Θα είναι προφανώς μια απόπειρα του Σφακιανού να εγγράψει τη δύναμή του και ενδεχομένως να προστατευτεί από πιθανά αντίποινα από έναν νέο αρχηγό που δεν θα εκτιμά το ύφος του κ. Πολάκη. Μια στοιχηματική εταιρεία, άλλωστε, δίνει τον βουλευτή Χανίων τέταρτο (!) φαβορί με απόδοση 9 προς 1.
Οι φόβοι για το «κρυφό» σχέδιο Τσίπρα
Σε κάθε περίπτωση, στον ΣΥΡΙΖΑ η κατάσταση περιγράφεται από κάποιους ως χαοτική, ένας παρατηρητής σχολίασε δηκτικά και γκροτέσκα πως ορισμένοι στην Κουμουνδούρου περιφέρονται πλέον «σαν τις κότες που τους έχουν κόψει το κεφάλι».
Σύμφωνα με πληροφορίες, όταν ο κ. Τσίπρας είπε στα μέλη του Εκτελεστικού Γραφείου ότι εγκαταλείπει την αρχηγία και ότι δεν διατίθεται να το συζητήσει καν –άλλωστε είχε ήδη προγραμματίσει να κάνει δηλώσεις στο Ζάππειο λίγο αργότερα– η ανησυχία των εμβρόντητων συντρόφων του δεν ήταν τόσο τι θα απογίνει το κόμμα χωρίς τον ηγέτη που όπως φρόντισε και ο ίδιος να υπενθυμίσει στη δήλωσή του «παρέλαβα σε ηλικία μόλις 34 ετών ένα μικρό κόμμα της Αριστεράς (…) από μικρό κόμμα, ο ΣΥΡΙΖΑ έγινε ο κορμός της προοδευτικής παράταξης στην Ελλάδα». Η ανησυχία τους ήταν αν ο κ. Τσίπρας ανακοινώσει την ίδρυση ενός νέου κόμματος. Και αυτή η ανησυχία δεν μετριάστηκε από τις δηλώσεις στο Ζάππειο, όπου ο κ. Τσίπρας δεν εκστόμισε τη λέξη «παραίτηση», αλλά αρκέστηκε να γίνει λυρικός και να πει ότι θα «παραμερίσει» για να περάσει το νέο κύμα του ΣΥΡΙΖΑ.
Δεν είναι λίγοι εκείνοι που εκτιμούν –ή φοβούνται– ότι ο κ. Τσίπρας θα περιμένει τις εξελίξεις και κυρίως την εκλογική επίδοση του «νέου» ΣΥΡΙΖΑ στις ευρωεκλογές και σε περίπτωση νέας υποχώρησης –κάτι διόλου απίθανο υπό τις παρούσες συνθήκες– θα σπεύσει να δημιουργήσει ο ίδιος κάτι καινούργιο με τους δικούς του όρους. Αλλωστε τον Μάιο του 2024, λίγο μετά τις ευρωεκλογές, θα είναι μόλις 50 ετών…