Βούτσιτς και Πούτιν σε συνάντησή τους στο Σότσι τον περασμένο Νοέμβριο | Reuters/Mikhail Klimentyev/ Sputnik/ Kremlin/File Photo
Επικαιρότητα

Φόβοι ότι ο Πούτιν θα χρησιμοποιήσει τη Σερβία για να αποσταθεροποιήσει (και) τα Δυτικά Βαλκάνια

Οι προνομιακές σχέσεις Μόσχας - Βελιγραδίου και Πούτιν - Βούτσιτς μπορεί να δημιουργήσουν ένα νέο μέτωπο γεωπολιτικής έντασης πολύ πιο βαθιά στην Ευρώπη, προειδοποιούν πολιτικοί από το Κοσσυφοπέδιο και τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη
Protagon Team

Μπορεί να επεκταθεί ο πόλεμος στην Ουκρανία πιο δυτικά; Η πρώτη, σχετικά εύκολη, απάντηση είναι και καταφατική και γεωγραφικά προσδιορισμένη: η προσφυγική κρίση ήδη συνιστά ένα είδος ασύμμετρου πολέμου που πλήττει την Πολωνία, τη Σλοβακία και τη Ρουμανία, ενώ παράλληλα η Μολδαβία έχει διατυπώσει τους εύλογους φόβους της ότι μετά την Ουκρανία θα είναι ο επόμενος στόχος του Βλαντίμιρ Πούτιν.

Μια διαφορετική όμως απάντηση έδωσε στο ερώτημα ο Guardian, αναδεικνύοντας ένα άλλο πεδίο τόσο της ρωσικής επιρροής όσο και των πιθανών επιπλοκών από τα επεκτατικά σχέδια του Βλαντίμιρ Πούτιν: τα Δυτικά Βαλκάνια.

Ως χώρα-κλειδί στα σχέδια του Κρεμλίνου για να μεταφέρει τη γεωπολιτική αναταραχή βαθύτερα στο ευρωπαϊκό έδαφος, περιγράφεται η Σερβία, η οποία μολονότι θεωρητικά είναι χώρα που διαπραγματεύεται την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ενωση, τηρεί μια τουλάχιστον επαμφοτερίζουσα στάση απέναντι στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Χαρακτηριστική είναι η δραστηριότητα της Air Serbia, η οποία δεν συμμετέχει στο εμπάργκο των άλλων ευρωπαϊκών αερομεταφορέων και συνεχίζει να πετά από και προς τη Ρωσία και να προσφέρει έναν τρόπο να εξακολουθούν να ταξιδεύουν οι Ρώσοι στον κόσμο (με τράνζιτ από το Βελιγράδι και συνεχίζοντας το ταξίδι τους προς άλλους προορισμούς).

Σύμφωνα με τον Guardian υπάρχει η ανησυχία ότι η Ρωσία θα επιχειρήσει να επεκτείνει γεωγραφικά την αντιπαράθεσή της με τη Δύση, πιέζοντας ή ενθαρρύνοντας το Βελιγράδι να υπονομεύσει την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου ή και άλλων κρατών των δυτικών Βαλκανίων. Ηγέτες αυτών των βαλκανικών χωρών μίλησαν στη βρετανική εφημερίδα και κάλεσαν την ΕΕ και το NATO να επιταχύνουν τις διαδικασίες ένταξης ώστε να αναχαιτιστεί η ρωσική παρέμβαση.

Ο πρωθυπουργός του Κοσόβου, Αλμπιν Κούρτι, προειδοποίησε ότι «τη Ρωσία τη συμφέρει να έχει νέα πεδία μαχών γιατί δεν θέλει να επιστρέψουμε στην ειρήνη». Και η πρόεδρος της χώρας Βιόσα Οσμάνι προέβλεψε ότι «η Ρωσία, αποσταθεροποιώντας τα Βαλκάνια, θα επιδιώξει να αποσταθεροποιήσει όλη την Ευρώπη» –η ίδια κατήγγειλε ότι η Μόσχα χρησιμοποιεί τη Σερβία ώστε να υπονομεύονται οι δημοκρατικοί θεσμοί στην περιοχή.

Ιδιαίτερο πρόβλημα αντιμετωπίζει η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, στα εσωτερικά της οποίας η παρέμβαση του Βελιγραδίου είναι κάτι το σχεδόν αποδεκτό και γίνεται απροκάλυπτα.

Οπως ανέφερε ο Σεφίκ Τζαφέροβιτς, βόσνιος πολιτικός και μέλος του τριμερούς προεδρείου της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, η χώρα του είναι ιδιαίτερα ευάλωτη στον παρεμβατισμό της Ρωσίας, λόγω του σερβικού παράγοντα. Ο Τζαφέροβιτς περιέγραψε τον Σέρβο Μίλοαρντ Ντόντικ (άλλο μέλος του προεδρείου) ως άνθρωπο του Κρεμλίνου και πολιτικό που στόχο του έχει να διαλύσει ακόμα και τη Συμφωνία του Ντέιτον, με την οποία το 1995 έληξε ο Γιουγκοσλαβικός Εμφύλιος. Ο Ντόντικ απείλησε να αποσύρει τους Σερβοβόσνιους από τον εθνικό στρατό, τη δικαιοσύνη και τις φορολογικές αρχές.

«Ο Ντόντικ προσπαθεί να εκμεταλλευτεί το γεγονός ότι η προσοχή της Δύσης είναι εστιασμένη στην Ουκρανία. Τον ενθαρρύνει η Ρωσία, η οποία πάντα θέλει να επιδεικνύει ότι μπορείνα αποσταθεροποιήσει το μαλακό υπογάστριο της ΕΕ και του ΝΑΤΟ. Οι κυβερνήσεις της Δύσης θα έπρεπε να να σκεφτούν αυτά πιο σοβαρά και να στηρίξουν πιο γερά, τόσο τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη όσο και την ευρύτερη περιοχή», είπε ο Τζαφέροβιτς.

Η δε Βιόσα Οσμάνι συνέκρινε τον αυταρχισμό του Πούτιν με αυτόν του προέδρου της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς. «Η Ρωσία είναι πιθανό να χρησιμοποιήσει είτε τις χώρες της Βαλτικής είτε αυτές των Δυτικών Βαλκανίων –ή και τα δύο– για νέες εντάσεις και για την επέκταση της κρίσης διεθνώς», εκτίμησε η πρόεδρος του Κοσόβου.