Μεγάλος καυγάς έχει ξεσπάσει στη Γαλλία σχετικά με τα σχέδια δημιουργίας ενός νέου αξιοθέατου για την D-Day, (μέρα της Απόβασης στη Νορμανδία), κοντά στις παραλίες όπου αποβιβάστηκαν οι Σύμμαχοι στην κατεχόμενη από τους Γερμανούς, Γαλλία. Η κόντρα έχει φέρει σε σοβαρή ρήξη εκείνους που θέλουν να κατασκευαστεί και αυτούς που το παρομοιάζουν με θεματικό πάρκο τύπου… Ντίσνεϊ και κάνουν αγώνα για να μην προχωρήσει.
Το έργο, που θα κοστίσει περίπου 90 εκατομμύρια ευρώ, για να ξαναπεί στον κόσμο την ιστορία της Απόβασης σε πέντε νορμανδικές παραλίες των Βρετανών, των Αμερικανών και των Καναδών στις 6 Ιουνίου του 1944 και της επακόλουθης Μάχης της Νορμανδίας, με μια υψηλής τεχνολογίας «παράσταση» 45 λεπτών, πυροδότησε μία άνευ προηγουμένου λεκτική διαμάχη.
Από τη μία πλευρά βρίσκονται οι υποστηρικτές του πολύ υψηλού κόστους Hommage aux Héros (Αφιέρωμα στους Ηρωες) που επιμένουν ότι θα είναι ένα ιστορικά ακριβές αφιέρωμα. Από την άλλη, οι θυμωμένοι ντόπιοι και οι οικογένειες βετεράνων, που ονόμασαν το έργο «D-day Land» (ορολογία που παραπέμπει στη Disney Land και θέλει να υποτιμήσει την ιδέα), που κατηγορούν τους επιχειρηματίες που βρίσκονται πίσω από αυτό, ότι μειώνουν ένα από τα πιο αιματηρά γεγονότα της ευρωπαϊκής ιστορίας, σε τουριστικό αξιοθέατο που έχει ως στόχο, μόνο το οικονομικό όφελος.
«Μιλούν λες και πρόκειται να φτιάξουν κάτι φαντασμαγορικό, μια ”συνταρακτική παράσταση” κοντά στις παραλίες και τα νεκροταφεία της Νορμανδίας, κάτι που είναι βαθιά ανήθικο και απρεπές», δήλωσε στον Guardian ο Μπερτράν Λεζέντρ, πρώην καθηγητής της Σορβόνης και μυθιστοριογράφος, που ηγείται της αντίστασης στο σχέδιο. «Η εμπορευματοποίηση της ιστορίας είναι σοκαριστική», πρόσθεσε.
Ο Ρεζί Λεφέμπρ, ένας από τους ανθρώπους που υποστηρίζουν την κατασκευή του αξιοθέατου, διαφωνεί. «Θέλουμε να μεταφέρουμε στον κόσμο την ιστορία με μεγάλη αυστηρότητα και ευθύνη, χρησιμοποιώντας τη σημερινή τεχνολογία για να την κάνουμε ενδιαφέρουσα σε ακόμη περισσότερους ανθρώπους. Είναι τόσο απλό», είπε. «Δεν είναι θεματικό πάρκο και ποτέ δεν το ονομάσαμε D-day Land. Αυτό είναι το όνομα που χρησιμοποιούν όσοι δεν θέλουν να προχωρήσει το έργο. Οσο για το αν θα βγουν χρήματα… Αλήθεια, ποιος στήνει σοβαρά μια επιχείρηση για να χάσει χρήματα; Δεν βλέπω κάτι κακό σε αυτό», δήλωσε.
H δημόσια διαβούλευση για την κατασκευή του θα διαρκέσει ως τις 7 Οκτωβρίου. Εάν εγκριθεί, το αξιοθέατο θα χτιστεί σε μια τοποθεσία 75 στρεμμάτων στο Καρεντάν λε Μαρέν, λίγο πιο μακριά από τις παραλίες Γιούτα και Όμαχα όπου αποβιβάστηκαν οι Αμερικανοί. (Η επίθεση των Βρετανών έγινε στις παραλίες Sword και Gold ενώ οι Καναδοί βγήκαν στη στεριά, περνώντας από την παραλία Γιούνο). Οι υποστηρικτές του, πάντως, ελπίζουν ότι θα ανοίξει το 2025 και θα προσελκύει 600.000 επισκέπτες ετησίως, πληρώνοντας ο καθένας για το εισιτήριο έως και 28 ευρώ.
Ο καθηγητής Λεζέντρ έχει μια λίστα με 700 ονόματα ανθρώπων που αντιτίθενται στο σχέδιο, συμπεριλαμβανομένων ιστορικών και συγγενών κάποιων βετεράνων της Νορμανδίας.
Η επιστολή που συνυπογράφουν λέει: «Εμείς, τα παιδιά, τα εγγόνια και οι αγαπημένοι των αμερικανών, βρετανών και καναδών στρατιωτών που αντιμετώπισαν τα εχθρικά πυρά, επιθυμούμε να εκφράσουμε τη σταθερή μας αντίθεση στο προβλεπόμενο θεματικό πάρκο της μάχης των ηρώων και δηλώνουμε τρομοκρατημένοι στην ιδέα ότι η μνήμη τους πρέπει να αντιμετωπίζεται ως τουριστικό αξιοθέατο.
»Μην κάνετε λάθος. Η μετάδοση γνώσεων δεν είναι σε αυτή την περίπτωση, τίποτα περισσότερο, από μια επιχειρηματική ευκαιρία για κάποιους. Το να δώσουμε σε αυτό το έργο το ”πράσινο φως” θα υποτιμούσε και θα απαξίωνε τον πόνο και τις θυσίες και θα παρουσίαζε τους πεσόντες αγαπημένους μας, ως περίεργα αξιοθέατα που φέρνουν λεφτά».
Ο Ρεζί Λεφέμπρ, από την άλλη, έχει την υποστήριξη του πρώην υπουργού Αμυνας Ερβέ Μορέν που είπε ότι η Επιθεώρηση Εκπαίδευσης, ο τοπικός δήμαρχος και η επίσημη γαλλική Ενωση Μνημείων υποστηρίζουν επίσης το έργο, το οποίο θα χρηματοδοτηθεί από ιδιώτες.
Ο Μορέν δήλωσε στην ανταποκρίτρια του Guardian στη Γαλλία, Κιμ Ουίσλερ, ότι υποστήριξε απόλυτα το έργο ως «πάντρεμα της μνήμης και της τουριστικής ανάπτυξης που γίνεται με αξιοπρέπεια».
Και πρόσθεσε: «Ειλικρινά, ως πρώην υπουργός Αμυνας, πιστεύετε ότι θα το υποστήριζα αν δεν το πίστευα; Εχουμε 5 εκατομμύρια επισκέπτες στη Νορμανδία κάθε χρόνο. Δηλαδή, αυτοί οι άνθρωποι που έχουν αντιρρήσεις, προτείνουν να κλείσουμε όλες τις επιχειρήσεις που συνδέονται με τη Μάχη της Νορμανδίας; Αν είναι έτσι, γιατί δεν ζήτησε κανείς και την απαγόρευση της ταινίας Saving Private Ryan»; («Η διάσωση του στρατιώτη Ράιαν» είναι αμερικανική ταινία του 1998 που αναφέρεται στην απόβαση στη Νορμανδία στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο).
Ο Τσαρλς Νόρμαν Σέι, πάντως, αμερικανός βετεράνος, ετών…98, που ζει στη Νορμανδία και συμμετείχε στο πρώτη ομάδα που αποβιβάστηκε στην παραλία Όμαχα, έδωσε τις «ευλογίες» του στο σχέδιο, χαρακτηρίζοντάς το «κατάλληλο φόρο τιμής στους πεσόντες». Ενας άλλος βετεράνος, ο 97χρονος Λεόν Γκοτιέ, ο τελευταίος από τους 177 γάλλους στρατιώτες που συμμετείχαν στις αποβάσεις, λέει ότι αντιτίθεται σε αυτό, αναφέρει το δημοσίευμα του Guardian.
Στις 6 Ιουνίου του 1944, 156.000 άνδρες των Συμμάχων αποβιβάστηκαν στις παραλίες της Νορμανδίας και αμέσως μετά ξεκίνησε η Μάχη της Νορμανδίας, γνωστής ως Επιχείρηση Οβερλορντ (Operation Overlord). Αρχιστράτηγος και επικεφαλής του όλου εγχειρήματος, είχε οριστεί ο αμερικανός στρατηγός Ντουάιτ Αϊζενχάουερ.
Η Μάχη της Νορμανδίας θα σηματοδοτούσε την αρχή του τέλους της ναζιστικής κατοχής στη Γαλλία. Το ναζιστικό καθεστώς κατέρρευσε σε λιγότερο από ένα χρόνο αργότερα, στην επίθεση που δέχτηκε από Ανατολή και Δύση.
Περισσότεροι από 425.000 στρατιώτες σκοτώθηκαν, τραυματίστηκαν ή χάθηκαν στη Μάχη της Νορμανδίας. Από τότε, οι βετεράνοι και οι οικογένειές τους πραγματοποιούν ετήσιο προσκύνημα στις περιοχές της απόβασης για να αποτίσουν φόρο τιμής στους πεσόντες συντρόφους τους.
Τα τελευταία χρόνια ο αριθμός τους έχει μειωθεί, καθώς οι παλιοί στρατιώτες έχουν πεθάνει. Μέρος του σχεδίου για το Hommage aux Héros θα επιχειρήσει να προσελκύσει και το νεότερο κοινό, μέσα από μια παράσταση με ηθοποιούς και πλάνα αρχείου, που θα ανεβαίνει σε ένα αμφιθέατρο χωρητικότητας 1.000 θεατών, αφηγούμενη την ιστορία της D-Day.
Το Βρετανικό Μνημείο της Νορμανδίας είπε ότι θέλει να κρατήσει μια «ουδέτερη θέση», ενώ καταλαβαίνει το ότι ορισμένοι βετεράνοι και οι συγγενείς τους είχαν «σημαντικές επιφυλάξεις» σχετικά με αυτό.
Ο στρατηγός Ρίτσαρντ Ντάνατ, ο βρετανός πρόεδρος του μνημείου, δήλωσε: «Υπάρχουν πολλοί χώροι μνήμης στη Νορμανδία. Εκεί μπορεί όποιος θέλει να πάει και να αποτίσει φόρο τιμής, δωρεάν. Θα περιμένουμε με ενδιαφέρον να δούμε τι θα αποφασίσουν οι γαλλικές Αρχές».